نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

چکیده

کتابفی النص الأدبی؛ دراسة أسلوبیة إحصائیةنشریافته در 1993 م، اثر سعد مصلوح، از نخستین و برجسته‌ترین آثاری است که در حوزة مطالعات زبان عربی به بررسی مقولة سبکشناسی آماری پرداخته است. در این مقاله این اثر از دو منظر شکلی و محتوایی موردبررسی قرار گرفته است. بررسی بُعد شکلی شامل طرح جلد، حروف‌نگاری، صفحه‌آرایی، و اشتباهات تایپی است. محور بررسی محتوایی نیز شامل شیوایی بیان، نظم مطالب، منابع، و ارجاع‌دهی، نوآوری‌ها، و نقد و بررسی آن است. بررسی‌ها نشان داد ازآنجاکه این کتاب قریب‌به بیست سال پیش منتشر شده است، ازلحاظ شکلی و بهخصوص حروف‌نگاری و شیوة ارجاع‌دهی کاستی‌های متعددی دارد. ازلحاظ محتوایی نیز باید اذعان کرد که باوجود بدیعبودن این نظریه در حوزة مطالعات عربی، اما آرایی که مبنای نظری کتاب را شکل می‌دهند اصولاً برگرفته از صاحبنظران غربی است. بنابراین، نوآوری اصلی کتاب را باید در پرداختن به موضوع در مطالعات عربی و پیاده‌سازی طرح‌ها و الگوها بر متون عربی دانست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Mechanism of Statistical Stylistics in Style Analysis: The Criticism of “Fi al-nass Al-adabi: Dirasah Uslubiyah Ihsaiyah

نویسنده [English]

  • Yusuf Nazari

Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shiraz University

چکیده [English]

The book “Fi al-nass al-adabi: Dirasah uslubiyah ihsaiyah” written by Dr Saad Moslouh and published in 1993, is one of the foremost and significant works in the area of Arabic studies, dealing with statistical stylistics. In the current study, the book was analyzed in terms of form and content. The focus of formal analysis revolved around cover artwork, typography, page layout, and typing errors. The content analysis, on the other hand, incorporated eloquence of expressions, order of the issues, resources, referencing, innovations and analyses and reviews of them. The results of the analyses indicated that since this work has been published almost 20 years ago, it has several deficits in terms of formal features particularly typography and referencing. It should be noted that, in terms of content, despite the novelty of the concepts in the area of Arabic studies, the underlying theoretical issues of the book are mainly adapted from western experts. Thus, it should be considered that the main innovation of the book is adapting the Western concepts and implementation of the related models and patterns in Arabic texts and literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Statistical Stylistics
  • Stylistics Evaluation
  • Saad Moslouh
حسنین، نبیل علی (بی‌تا)، «هل أصبحت الأسلوبیة بدیلا؛ علمیة الأسلوبیة»:
.
رضائی نبرد، امیر (1389)، «سبک‌های حروف‌نگاری»، کتاب ماه هنر، ش 150.
رضی، احمد (1386)، «روش در تحقیقات ادبی»، گوهر گویا، س 1، ش 1.
شمیسا، سیروس (1388)، کلیات سبک‌شناسی، تهران: میترا.
عبدالمطلب، محمد (1986)، «المنهج الإحصائی و الأدب»، مجلة إبداع، رقم 4.
فرهمندپور، زینب و دیگران (1391)، «یک سیستم نوین هوشمند تشخیص هویت نویسندۀ فارسی‌زبان براساس سبک نوشتاری»، محاسبات نرم، ش 2.
فضل، صلاح (1983)، «من الوجهة الإحصائیة فی الدراسة الأسلوبیة»، مجلة فصول، رقم 1.
فضل، صلاح (1998)، علم الأسلوب مبادئه وإجراءاته، القاهرة: دار الشروق.
فیروزیان، مهدی (1389)، «نگاهی به موسیقی شعر حافظ»، کتاب ماه ادبیات، ش 154.
محمد، احمد علی (2010)، «التکرار و علامات الأسلوب فی قصیدة نشید الحیاة للشابی دراسة أسلوبیة إحصائیة»، مجلة جامعة دمشق، المجلد 26، العدد الأول و الثانی.
مصلوح، سعد (1982 الف)، «تحقیق نسبة النص إلی المؤلف؛ دراسة أسلوبیة و إحصائیة فی الثابت و المنسوب من شعر شوقی»، مجلة فصول، المجلد الثالث، العدد الأول، الجزء الأول.
مصلوح، سعد (1982 ب)، «قیاس خاصیة تنوع المفردات فی الأسلوب: دراسة لنماذج من کتابات العقاد و الرافعی و طه حسین»، مجلة کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة، جامعة الملک عبدالعزیز، ع 1.
مصلوح، سعد (1985)، «الأسلوب و المصادرة علی المطلوب»، مجلة فصول، المجلد الخامس، العدد الثالث، الجزء الأول.
مصلوح، سعد (1987)، «فی التشخیص الأسلوبی الإحصائی للاستعارة: دراسة فی دواوین البارودی و شوقی و الشابی»، مجلة الحیاة الثقافیة، رقم 45.
مصلوح، سعد (1989)، «الدراسة الإحصائیة للأسلوب بحث فی المفهوم و الإجراء و الوظیفة»، عالم الفکر، رقم 3.
مصلوح، سعد (1992)، الأسلوب دراسة لغویة إحصائیة، القاهرة: عالم الکتب.
مصلوح، سعد (1993)، فی النص الأدبی دراسة أسلوبیة إحصائیة، القاهرة: عین للدراسات و البحوث الإنسانیة و الاجتماعیة.
ناظم، حسن (2002)، البنی الأسلوبیة، المغرب: المرکز الثقافی فی المغرب.