نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• محمدرضا خاکی قراملکی

دانش‌آموخته مرکز تخصصی کلام و عضو هیئت‌علمی فرهنگستان علوم اسلامی

چکیده

پژوهش حاضر به بازخوانی تفکر سنت‌گرایی حسین نصر می‌پردازد، گفتمان سنت‌گرایی با تکیه بر سنت قدسی و حکمت خالده و عقل شهودی، احیای علم قدسی را دنبال می‌کند و از این مجرا، احیای علم دینی را موردتوجه قرار می‌دهد. درحقیقت ضرورت بازگشت به سنت علمی و میراث حِکمی گذشته را با بیان وجه سلبی، با اذعان به بحران‌های معرفتی و اخلاقی و زیست‌محیطی علوم مدرن و عدم کارآمدی مطلوب آن، وی را به نگرش انتقادی به علوم و عقلانیت مدرن وا می‌دارد. وی برای خروج از این وضعیت، در وجه ایجابی تولید علم دینی را با بازگشت به علم قدسی گذشته ممکن و مطلوب می‌داند. ویژگی‌های علم قدسی موردنظر وی عبارت‌اند، عدم انفکاک بُعد متافیزیکى از بُعد فیزیکى، نگاه طولی به سلسله‌مراتب هستى، نمادگرایى، زبان علوم سنتى، عدم نگرش سودانگارانه. درحقیقت بازگشت به سنت، دعوت به تجهیز به سنت علمی گذشته، و رهایی از سلطة غرب و مصون‌ماندن از هجوم امواج تکنولوژی و ساختارهای اجتماعی و علوم مدرن است. البته این نحوة دفاع از سنت علمی نوعی دفاع انفعالی است که عملاً قدرت مقابلة هوشمندانه و از موضع قدرت را در مصاف با علوم مدرن را سلب می‌کند و نوعی دعوت به انزواست تا با غرب مواجه‌ای صورت نگیرد.

کلیدواژه‌ها

• علم مدرن
• علم مقدس
• عقلانیت مدرن
• سنت
• حکمت خالده
• سنت‌گرایی

موضوعات

• روش‌شناسی

عنوان مقاله [English]

The Possibility and Utility of Religious Science in Nasr’s Discourse of Traditionalism

نویسنده [English]

• Mohammadreza Khakigharamaleki

Graduated from the Specialized Center of Kalam, A Faculty Member of the Academy of Islamic Sciences

چکیده [English]

The study discuses Professor Seyed Hossein Nasr’s idea of traditionalism; a discourse of traditionalism that seeks to resurrect the divine science relied on divine tradition, perennial philosophy, and intuitive reason. In the negative dimension, acknowledging cognitive, moral, and environmental crises caused by modern sciences and their inefficiency as well, made him criticize these sciences and emphasize a return to the scientific tradition and philosophic heritage of the past. In the affirmative dimension, he emphasizes a return to the divine sciences and production of religious sciences as a savior of the situation. To him, the characteristics of divine sciences are: disassociation between metaphysical dimension and the physical dimension, longitudinal outlook towards the hierarchies of universe, symbolism, traditional scientific language, and avoiding utilitarian outlook. In fact, to return to tradition means to invite to be equipped with the past scientific tradition, to get free from western domination, and to be immune from the invasion of technology waves, social structures, and modern sciences. However such a support for scientific tradition is passive, because it loses to confront with modern sciences intelligently and from the standpoint of power. It is an invitation for solitary in order not to confront with west.

کلیدواژه‌ها [English]

• Modern Science
• Devine Science
• Modern Rationality
• Tradition
• Perennial Philosophy
• Traditionalism