نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام

2 کارشناس ‌ارشد علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

اگرچه بعد از دورة مشروطه حال‌وهوای مدرنیزاسیون غربی، ازجمله سکولاریسم در ایران دمیدن گرفت، تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی کمتر مسئلة اصلی روشنفکران در تمام ابعاد آن بود. این درحالی است که با تأسیس حکومت دینی عموم روشنفکران و صاحب‌نظران به‌تصریح یا به‌تلویح و اشاره مفهوم سکولاریسم و ملزمات آن را در جامعة دینی ایران موردپرسش و چالش قرار دادند. تاآنجاکه برخی روشنفکران با نظریه‌پردازیِ برای پیوند جمهوری اسلامی با عقلانیت عرفی و مدرن امکان «سکولاریسم اسلامی» را مفهوم‌سازی کردند. منصور میراحمدی با نگارش کتاب سکولاریسم اسلامی: نقدی بر دیدگاه روشنفکران مسلمان به آن می‌اندیشد که سعی ایشان برای پیوند اندیشة سیاسی اسلامی و سکولاریسم را ناتوان، ناقص، و ناهمساز با جریان کلی و اصلی جهان اسلام در حوزة نظر و عمل معرفی کند. در این مقاله بعد از معرفی ساختار و سازمان کتاب ایرادهای شکلی و محتوایی آن مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Paradox of Islamic Secularism: Review of the Book Islamic Secularism: A Critique on Muslim Intellectuals

نویسندگان [English]

  • Majid Behestani 1
  • Mohammadreza Amirzadeh 2

1 Member of the Faculty of Social Studies, Imam Hussein comprehensive University (Corresponding author)

2 MA of Political Sciences, University of Tehran

چکیده [English]

Historically, after the movement of constitutionalism (Mashrouteh), secularism got engaged with Iran, but it was notattended as a problematic concern for the Iranian intellectuals. When Islamic Republic of Iran was established, everything changed and it turned into the focal point. So, many questions regarding theocracy, secularism, humanism, happiness of mankind, and political Islam started to occupy the minds of many individuals. Of these concerns, some intellectuals tried to conceptualize Islamic Secularism." Mansour Mirahmadi wrote "Islamic Secularism: A Critique on Muslim Intellectuals" trying to show incapability and incompleteness of their design and its inconsistency with logic of Islam theories and practices. Reviewing the book structurally and qualitatively, we mentioned its formal and conceptual problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secularism
  • Islamic Secularism
  • Theocracy
  • Democracy
  • Religious Democracy
آجودانی، ماشاءالله (1382)، مشروطة ایرانی، تهران: اختران.
بازرگان، مهدی (1377 الف)، مباحث بنیادین، تهران: قلم.
بازرگان، مهدی (1377 ب)، بعثت، تهران: قلم.
بازرگان، مهدی (1377 ج)، آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء، تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
چالمرز، آلن اف. (1384)، چیستی علم: درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی، ترجمة سعید زیباکلام، تهران: سمت.
حائری، عبدالهادی (1360)، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران: اطلاعات.
حسینیزاده، سیدمحمدعلی (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: دانشگاه مفید.
حقیقت، سیدصادق (1388)، «سکولاریسم اسلامی»، فصلنامة سیاسی، س 12، ش 47.
حیدری مقدم، غلامحسین (1385)، قیاس‌ناپذیری پارادایم‌های علمی، تهران: نشر نی.
خسروپناه، عبدالحسین (بیتا)، «زیستنامه و مراحل فکری دکتر سروش»:
خسروپناه، عبدالحسین (1388)، آسیب‌شناسی دین‌پژوهی معاصر، تحلیل دین‌شناسی شریعتی، بازرگان و سروش، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین (1389)، جریان‌شناسی فکری ایران معاصر، قم: مؤسسة فرهنگی حکمت نوین اسلامی.
خمینی، روح‌الله (1356)، نامه‌ای از امام کاشف‌الغطاء، تهران: بی‌نا.
خمینی، روح‌الله (1378)، صحیفة نور، ج 7، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره).
زیباکلام، سعید (بی‌تا)، سکولاریسم اصلی‌ترین مشکل ماست:
زیباکلام، صادق (1378)، ما چگونه ما شدیم؟، تهران: روزنه.
سروش، عبدالکریم (1370)، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: صراط.
سروش، عبدالکریم (1376)، مدارا و مدیریت، تهران: صراط.
سروش، عبدالکریم (1378)، بسط تجربة نبوی، تهران: صراط.
صالحپور، جهانگیر (1388 ب)، «فرایند عرفیشدن فقه شیعی»، در: مدارا و مدیریت، عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
صالح‌پور، جهانگیر (1388 الف)، «دین دموکراتیک حکومتی»، در: مدارا و مدیریت، عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
غلامرضا کاشی، محمدجواد (1388)، «چند پرسش و یک نظر: پیرامون نظریة حکومت دموکراتیک دینی»، در: مدارا و مدیریت، عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
مجلۀ کیان (1371-1379).
گلباغی ماسوله، سیدعلی جبار (1378)، درآمدی بر عرف، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
لاهوری، اقبال (1346)، احیای فکر دینی در اسلام، ترجمة احمد آرام، تهران: کانون نشر و پژوهشهایاسلامی.
لک‌زایی، نجف (1386)، درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفة سیاسی امام خمینی (ره)، قم: بوستان کتاب.
مجتهد شبستری، محمد (1381)، نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران: طرح نو.
مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی (1377)، گفت‌وگوهای فلسفة فقه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
مسعودی، جهانگیر (1386)، هرمنوتیک و نواندیشی دینی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مطهری، مرتضی (1389)، علل گرایش به مادی‌گری، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1391)، بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد سالة اخیر، تهران: صدرا.
ملکیان، مصطفی (1381)، راهی به رهایی: جستاری درباب عقلانیت و معنویت، تهران: نگاهمعاصر.
ملکیان، مصطفی (1385)، مشتاقی و مهجوری، تهران: نگاه معاصر.
نامدار، مظفر (1376)، ره‌یافتی بر مبانی مکتب‌ها و جنبش‌های سیاسی شیعه در دوران معاصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نهرو، جواهر لعل (1353)، نگاهی به تاریخ جهان، ترجمة محمود تفضلی، تهران: رواج.