نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• محمد مهدی اردبیلی

دکترای فلسفۀ غرب، استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

جایگاه و نقش خداوند در فلسفۀ هگل به یکی از مناقشه‌برانگیزترین مسائل فلسفی و تفسیری در دو قرن گذشته بدل شده است. شیوۀ پاسخ به این پرسش یکی از عناصر اصلی تمایزبخش میان دو جریان هگلیان راست‌گرا و چپ‌گراست. هگل، برخلاف روند حاکم بر فلسفۀ مدرن که رفته‌رفته به‌دنبال کم‌رنگ‌کردن جایگاه و نقش هستی‌شناسانۀ خداوند در تبیین عالم بود، دوباره پای خداوند را به فلسفه باز کرد، براهین اثبات وجود خدا را احیا کرد، و خدا را با عنوانی تازه در صدر نشاند: روح مطلق. حال پرسش اصلی این است که روح مطلق هگلی چه نسبتی با خدای مسیحی دارد؟ آیا هگل فلسفه را الهی کرد یا الهیات را فلسفی؟ آیا هگل خدا را به جایگاه والایش بازگرداند، یا برعکس، با تغییردادن معنایش، خدای عرفیـ کلامی ادیان ابراهیمی را به‌کلی نفی کرد؟ کوئنتین لویر در کتاب مفهوم خدا ازنظر هگل می‌کوشد تا به این پرسش‌ها بپردازد. اگرچه مخاطب کتاب نیز نهایتاً پاسخ سرراستی به ‌نفع یکی از طرفین این مسئله دریافت نمی‌کند، هم‌راه با نویسنده با تحلیل هگلیِ مفهوم خداوند و درنتیجه، به‌طور کلی با طرحی کلی از متافیزیک هگلی آشنا می‌شود که ازقضا به‌لحاظ شیوۀ بیان و استدلال‌ها نیز بی‌شباهت به خودِ سبک استدلالیِ هگل نیست.

کلیدواژه‌ها

• خدا
• هگل
• کوئنتین لویر
• روح مطلق
• عقل

موضوعات

• فلسفه

عنوان مقاله [English]

Is the Absolute Spirit God? Reviewing and Criticizing Hegels Concept of God

نویسنده [English]

• Mohammad Mehdi Ardebili

PhD in Western Philosophy, Assistant Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Place and role of God in Hegel’s philosophy have become one of the most controversial problems in philosophy and interpretation for the past two centuries. The main distinction between the two Hegelian movements (the left and the right wings) depends on how we answer this issue. Contrary to the development of modern philosophy which has gradually diminished the place and role of God in the explanation of the world, Hegel brought this concept into the center of philosophy once again; he revived the arguments, and put it on the throne, although with a new name: Absolute Spirit.
At the moment the most important question is the relationship between Hegelian Absolute Spirit and Christian God. Did Hegel make philosophy theological or theology philosophical? Did Hegel bring God into its high place or did he negate the common-theological concept of God?
In Hegel’s Concept of God, Quentin Lauer attempts to deal with these questions. Although the reader cannot derive explicit answers for these questions, he or she can understand the approach of the writer about Hegelian analysis of the concept of God, and consequently grasp a brief impression of Hegelian metaphysics.

کلیدواژه‌ها [English]

• God
• Hegel
• Quentin Lauer
• Spirit
• Reason