نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ژاپنی، دانشکدة زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران،

چکیده

کتاب توهّمی بهنام جمع‌گرایی؛ سوءبرداشت‌های مباحث شناخت مردمان ژاپن و ریشه‌های آن درپی اثبات این نکته است که علی‌رغم ذهنیت کلیشه‌ایِ رایج، ژاپنی‌ها الزاماً مردمانی جمع‌گرا نیستند. نویسنده از این ذهنیت کلیشه‌ای که ژاپنی‌ها را مردمانی جمع‌گرا می‌شناسد بهمنزلة یک توهّم یاد می‌کند و در تبیین دلایل بروز چنین توهّمی، با یک رویکرد روانشناسی به نقش سوگیری‌های شناختی اشاره میکند. ازنظر وی سه نوع سوگیری شامل «سوگیری متناظر»، «سوگیری تأییدی»، و «سوگیری برآمده از اطلاعات موجود»، در بروز توهّم و ذهنیّت کلیشه‌ایِ جمع‌گرابودن مردمان ژاپن نقش اساسی دارند.نویسنده معتقد است رفتار انسان‌ها برآمده از موقعیتی است که در آن واقع می‌شوند، نه الزاماً فرهنگی که به آن تعلق دارند و دراصل به مقابله با انسان‌شناسانی مانند روث بندیکت، که اعتقاد دارند رفتار افراد یک جامعه برآمده از فرهنگ حاکم بر آن جامعه است، می‌پردازد. وی از برچسب جمع‌گرایی بهمثابة برچسبی که غربی‌ها و در رأس آنها آمریکایی‌ها برای تحقیر ژاپن ساخته‌اند یاد می‌کند و ریشه‌های تاریخی این برچسب را در نظام میلیتاریسم ژاپن در دوران جنگ جهانی دوم، که باعث شد بقیة کشورها به کل ملت ژاپن به دید یک ارتش نگاه کنند، جستوجو می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

On the Criticism of Takano Yotaro's 'Japanese Collectivism' as an illusion

نویسنده [English]

  • Alireza Rezaee

Assistant Professor of Japanese Language, Faculty of Foreign Languages and Literatures, University of Tehran

چکیده [English]

 
It has been long believed that the Japanese are typical collectivists whereas Americans are typical individualists. To examine the validity of this common view, Takano reviewed empirical studies that compared Japanese and Americans and found that the overwhelming majority of those studies had not supported the common view. Takano examined whether the common view that Japanese are more collectivistic than Americans is valid or not in line with such these respects. He pointed out that those empirical studies that were directly related to the commonly accepted definition of individualism and collectivism did not support the common view and that those studies whose relations to individualism and collectivism were merely inferred were inappropriate in judging its validity. Also, he showed that the reference-group effect cannot entirely explain the past questionnaire studies failure to support the common view. In the current paper, the focus is on the meaning of “collectivism“, and it discusses the additional aspects of individualism/collectivism. This paper also focuses on the collectivism in Japanese business culture. The business culture in Japan stresses teamwork or collectivism, which ranks in stark contrast to the sense of individualism that stems from individual liberty and freedom espoused by western culture. Japanese culture places high importance on teamwork based on their philosophy of “wa”, or group harmony that holds the value of the greater good, as more important than valuing individual needs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Japan
  • Japanese
  • Collectivism
  • Individualism
  • America
رضائی علیرضا (۱۳۹۵)، «بررسی و نقد کتاب گل داوودی و شمشیر: الگوهای فرهنگ ژاپن»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورة ۱۶، ویژه‌نامة زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی.
کاپلان دیوید و الک دوبرو (۱۳۸۵)، یاکوزا؛ جهان زیرزمینی تبهکاران ژاپنی، ترجمة منوچهر بیگدلی خمسه، تهران: اطلاعات.
土居健郎Doi Takeo1971『「甘え」の構造』弘文堂.
ラクレファーガソン、ニーアル(2007)『憎悪の世紀なぜ20世紀は世界的殺戮の場となったのか』(仙名紀訳)上・下早川書房(Ferguson, N. 2006, The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West. New York: Penguin Press.
早坂隆(Hayasaka Takashi2006,『世界の日本人ジョーク集』中公新書.
Heine, S. et al. (2002), “What’s Wrong with Cross-Cultural Comparisons of Subjective Likert Scales? The Reference-Group Effect”, Journal of Personality and Social Psychology, 82.
廣瀬幸生・長谷川葉子(Hirose Yukio & Hasegawa Yōko2001「日本語からみた日本人日本人は『集団主義的』か[]」『言語』30 (2).
北山忍(Kitayama Shinobo) 1999,「文化と心についての実りあるダイアローグに向けて高野・纓坂(1997, 論文の意義と問題」『認知科学』6 (1).
Matsumoto, D. (1999), Culture and Self: An Empirical Assessment of Markus and Kitayama’s Theory of Independent and Interdependent Self-Construals, Asian Journal of Social Psychology, 2.
ライシャワー,エドウィン・O(1979,『ザ・ジャパニーズ』(國弘正雄)文芸春秋(Reischauer, E. O. 1977, The Japanese, Cambridge, Mass. :Belknap Press.
杉本良夫&ロス・マオア(Sugimoto Yoshio & Ross Mouer) 1982, 『日本人は「日本的か」』東洋経済新報社(杉本良夫, ロス・マオア1995『日本人論の方程式』ちくま学芸文庫)
高野陽太郎(Takano Yōtarō) 1999,「集団主義論争をめぐって北山氏による批判の問題点」認知科学, 6.
高野陽太郎(Takano Yōtarō) 2008,『「集団主義」という錯覚日本人論の思い違いとその由来』新曜社 
ヴォーゲル,エズラ(1979,『ジャパンアズナンバーワン』(広中和歌子・木本彰子訳)TBSブリタニカ(Vogel, E. F. 1979 Japan as Number one: Lessons for America, Cambridge: Harvard University Press.