نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشکدة زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
هدف از تگارش این جستار تبیین فرایند خوانش و فهم متن با تأکید بر مفهومی به‌نام «خوانندة فرضی» است؛ مفهومی که ازیک‌سو نقد خواننده‌مدار و ازسوی‌دیگر نقد مؤلف‌محور را بر سر تعریف آن با یک‌دیگر تلفیق کرده و از ائتلاف این دو رویکرد هرمنوتیکیِ ظاهراً هم‌ستیز، در این‌‌جا بر ضد هرگونه رویکرد متن‌‌گرایانه به نقد ادبیات داستانی بهره گرفته‌ایم. متن را در این دیدگاه ضدعینیت‌‌گرا جز زمینه‌‌ای برای آمیزش آفاق دید نویسنده و خواننده ندیده‌‌ایم. به پشتوانة پیش‌فهم‌های مشترک میان طرفین متن، خوانندة فرضی را هم مفهومی برساخته از آداب و اصول حاکم بر آفرینش و خوانش ادبیات داستانی تعریف کرده‌‌ایم: مفهومی کاملاً آرمانی که هیچ‌‌گاه درمورد این یا آن شخص به‌خصوص صدق نمی‌‌کند، ولی خوانش دل‌بخواهی متن را به‌درستی مهار می‌‌کند. در انتهای این جستار به این نتیجه رسیده‌‌ایم که با شناسایی عادت‌‌های داستان‌‌خوانی در یک جامعة زبانی و گردآوری آن‌ها تحت اصطلاح «خوانندة فرضی» می‌‌توان فاصلة کاذبی را، که در دیگر نظریه‌‌های تفسیر معمولاً بر تباعد میان نیت مؤلف و برداشت خواننده دامن می‌‌زند، برطرف کرد و درعوض، به ضرورت هم‌‌کوشی نویسنده و خواننده در معنادهی به متن گردن نهاد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Role of Implied Reader in the Realm of Literary Criticism
نویسنده [English]
- Hossein Safi Pirlooje
Assistant Professor, Faculty of Linguistics, Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]
This article aims to examine the process of text reading and understanding, based on the concept of implied reader, for the definition of which, we have synthesized herein the seemingly antithetical methods of ‘authorial’ and ‘reader-oriented’ criticism. Of this definition, we have taken benefit against rhetorical hermeneutics. Adopting such an anti-objectivist approach, we have taken the text as nothing but a ground for the fusion of authorial horizon with that of the readership, and the implied reader, as a theoretical construct drawn out of rules and regulations most prevalent in story-telling and reading. The ideal reader as such does not denote any specific referent, though may duly bind different kinds of over-reading. In the end, it is concluded that by pulling together the rubrics of story reading under the cover term ‘implied reader’, the exaggerated discordance usually held between intentionalist and reader-response critics would be resolved in favor of an explication more attentive to the synergistic nature of meaning assignment to a text.
کلیدواژه‌ها [English]
- Implied Reader
- Philosophical Hermeneutics
- Intentional Fallacy
- Reader-oriented Criticism
- Rhetorism
)