نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه سمنان

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور

چکیده

هدف از بررسی کتاب عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس (1967) نقد و تحلیل پیشفرضها، خاستگاه، و نظریة کتاب در حل تناقضآمیز‌بودن تجربة عرفانی در منطق و ذهنی یا عینی‌بودن آن است. کتاب حاضر تجربة عرفانی و عرفان را با دیدگاه تجربهگرایی فلسفی و مسائل آن پیوند داده است. تجربة عرفانی در این اثر تجربهای فراعینی و حتی فراذهنی و ورای منطق است؛ حال‌آنکه با طرح نظریه منطق فازی پس از استیس امکان بازنگری در این نتیجه وجود دارد. مغایرت پیشفرضهای استیس در امکان درک حقایق به‌کمک عرفان و بنای او بر داشتن نگرش فلسفی به موضوع و هم‌چنین توجه نامتوازن کتاب در پردازش عمدة سنت‌های عرفانی مسیحی و بودایی در مقایسه با عرفان‌های یهودی و اسلامی با‌توجه‌به نگرش ذاتگرایانة استیس و در‌عین‌حال تأثیر متغیرهای دیگر در تجربة عرفانی از دیگر نقدهای وارد بر کتاب پیش‌رو است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Mysticism and Philosophy

نویسندگان [English]

  • Saba Fadavi 1
  • Mohyeddin Ghanbari 2

1 PhD Student of Mysticism and Sufism, Semnan University

2 Assistant Professor, Islamic Azad University of Neyshabur

چکیده [English]

The critique and analysis of preconception, origin, and theory to solve the paradoxical of mystical experience in the logic and subjective or objective experience are the purpose for this study Mysticism and Philosophy by Walter Terence Stace (1967). In this book, mystical experience and mysticism with philosophical empiricism have been linked, and mystical experience is beyond the logical understanding, but after Stace’s proposition of the theory of fuzzy logic, the possibility of revision for these results has provided. Other criticisms leveled against this book are Stace's contradictory preconceptions for possibility to understand the realities of mysticism with his emphasis on having a philosophical attitude towards the subject, and with regard to Stace’s essentialist attitude as well as the influence of other variables on mystical experience which haveunbalanced his attention to main processing to Christian and Buddhist mystical traditions compared with Jewish mysticism and mystical Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mysticism
  • Philosophy
  • Mystical Experience
  • Experience Orientation
  • Walter Terence Stace
ابراهیمی دینانی، آرزو و یدالله جلالی پندری (1389)، «بنیان‌گذار وحدت وجود، حلاج یا ابن‌عربی؟»، مطالعات عرفانی، ش 11.
ابن‌عربی، محیی‌‌الدین محمد بن علی (1946)، فصوص الحکم‏، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.
ابن‌عربی، محیی‌‌الدین محمد بن علی (بی تا)، الفتوحات المکیة (اربع مجلدات)، ج 2، بیروت: دار الصادر.
اسپیلکا، برنارد و دیگران (1390)، روان‌شناسی دین براساس رویکرد تجربی، ترجمة محمد دهقان، تهران: رشد.
استیس، والتر ترنس (1380)، برگزیده‌‌ای از مقاله‌‌های استیس، ترجمة عبدالحسین آذرنگ، تهران: هرمس.
استیس، والتر ترنس (1388)، عرفان و فلسفه، ترجمة بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
استیس، والتر ترنس (1390)، دین و نگرش نوین، ترجمة احمدرضا جلیلی، تهران: حکمت.
اسماعیلی، مسعود (1390)، «مفهوم‌شناسی مسئلة بیان‌ناپذیری عرفان»، حکمت عرفانی، ش 1.
انزلی، عطا (1384)، «ساخت‌گرایی و نظریة حق معتَقَد ابن‌عربی»، فصل‌نامة پژوهشی اندیشة نوین دینی، ش 2.
بانوکریمی، امیر و غفار برج‌ساز (1385)، «تجربة عرفانی و بیان پارادوکسی (تجربة دیدار با خدا در سخن)»، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، ش 179.
حسینی، سیدحسین (1393)، «نگاه طبیعی به عرفان؛ نقد و بررسی کتاب عرفان و فلسفه»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ش 31.
رسولی شربیانی، رضا و امیرحسین عبداللهی (1390)، «اندیشه‌های آخرت‌شناسانة ابن‌عربی»، تاریخ فلسفه، ش 7.
سلطانی، منظر و سعید پورعظیمی (1393)، «بیان‌ناپذیری تجربة عرفانی با نظر به آرای مولانا درباب صورت و معنا»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، ش 34.
شولم، گرشوم (1385)، جریانات بزرگ در عرفان یهودی، ترجمة فریدالدین رادمهر، تهران: نیلوفر.
فنائی اشکوری، محمد (1392)، «فلسفۀ عرفان در ترازوی نقد تحلیل و نقد کتاب عرفان و فلسفه اثر والتر استیس»، فلسفة دین، ش 4.
کبیر، یحیی و محمدتقی جان‌محمدی (1388)، «ارزیابی نظریة متناقض‌نمایی تجارب عرفانی استیس با نظر عارفان مسلمان با تأکید بر آرای ابن‌عربی»، پژوهش‌نامة اخلاق، ش 5.
گرجیان، محمدمهدی (1388)، «پژوهشی در فلسفة عرفان»، قبسات، ش 54.
مهدوی نور، سیدحاتم و دیگران (1391)، «مقایسة ماهیت تجربة عرفانی براساس نظریة علم حضوری و حصولی علامه طباطبایی و ساخت‌گرایی استیون کتس»، پژوهش‌نامة فلسفه دین، ش 19.
میرباقری‌فرد، سیدعلی‌اصغر و دیگران (1386)، «مراتب توحید از‌دیدگاه جنید بغدادی»، فصل‌نامة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 51.
وکیلی، هادی (1385)، «فلسفه تجربة عرفانی»، قبسات، ش 39 و 40.
وکیلی، هادی و پریسا گودرزی (1393)، «شطحیات عرفانی ازمنظر منطق و تفکر فازی»، حکمت معاصر، ش 3.
Moussaieff Masson J. and T. C. Masson (1976), “The study of Mysticism: A Criticism of W. T. Stace”, Journal of Indian Philosophy, vol. 4, Issue 1.
Stace, Walter Terence (1961), Mysticism and Philosophy, London, Makmilan and CO LTD.