نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امارات

چکیده

دو عبارت «محاکمة عادلانه» و «آیین ملک‌داری و اصول دادگری» به یک معنا گرفته شد و هریک به‌جای دیگر به‌کار رفت. هیچ‌کس بدون محاکمة عادلانه از حیات، آزادی، و مالکیت محروم نمی‌شود. «محاکمة عادلانه» گاه به‌معنای حمایت‌هایی است که از قواعد شکلی حقوقی ناشی می‌شود و گاه به‌معنای حمایت‌هایی که از قواعد ماهوی حقوقی نتیجه گرفته می‌شود؛ مثل قواعد مربوط به حقوق و آزادی‌های اساسی. اصول و معیارهای دادرسی عادلانه، که در اسناد بین‌المللی حقوق بشر آمده، ناظر به شرایط و متقضیات دادگاه‌ها و دادرسی‌های ملی بوده است. از نگاهی دیگر، اجزای ذاتی دادرسی عادلانه سه دسته‌اند؛ 1. تضمین‌های ساختاری و نهادی مانند استقلال و بی‌طرفی؛ 2. اصول و قواعدی که باید بر هر مرحله از دادرسی حاکم شود و کل فرایند دادرسی را به‌گونه‌ای هدایت کند که برآیندی منصفانه داشته باشد؛ 3. عناصر و اجزای محاکمة عادلانه، که در معنایی محدود، حقوق قانونی تلقی می‌شود و شامل آزادبودن از چیزی مثل (مصونیت، حق بر عدم بازداشت خودسرانه یا برخوردار) حقِ داشتن وکیل است. در این مقاله، تلاش شده است که ضمن احصای عوامل حاکم بر اصول دادرسی عادلانه، مطالعه‌ای نقادانه و تطبیقی در دو حوزة داخلی و بین‌المللی انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Fair Trial and the Principles Governing It Internationally and Domestically Focusing on Governmental Discretionary Punishment

نویسندگان [English]

  • Ahmad Asadian 1
  • Jahanbakhsh Salariyan 2

1 Assistant Professor of Islamic Azad University, Tehran Branch (Corresponding author),

2 PhD Student in Criminal Law, Islamic Azad University, UAE Branch

چکیده [English]

The two terms "fair trial" and "statecraft and the principles of justice" were taken in the same sense and have been used interchangeably. No one should be deprived of his life, liberty, and property without a fair trial. "Fair trials" sometimes mean protections that derive from procedural legal rules, and sometimes they mean protections that result from substantive legal rules, such as rules related to fundamental rights and freedoms. The principles and standards of fair trial, which are set out in international human rights documentation, have addressed the conditions and requirements of national courts and judicial processes. On the other hand, the intrinsic components of a fair trial fall into three categories: 1. Structural and institutional guarantees such as independence and impartiality; 2. Principles and rules that should govern each stage of the judicial process and guide the entire process in a way that results in a fair outcome; 3. Elements and components of a fair trial, which in a limited sense, are considered as legal rights and include: freedom from something (immunity) like the right to non-arbitrary arrest or enjoying something like the right to have a lawyer. In this article, while attempting to enumerate the factors governing the principles of fair trial, a critical and comparative study has been undertaken in both domestic and international domains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The principles of Fair Trial
  • Defenders' Rights
  • Judge
  • Governmental Discretionary Punishment
  • Legal Rights
اعلامیة جهانی حقوق بشر.
آزمایش، علی (1381)، مجموعه مقالات اولین همایش بین‌المللی بررسی مسائل حقوق بین‌الملل بشر، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
آشتیانی، جلال‌الدین (1368)، ایده‌آل بشر؛ تحقیقی در آیین یهود، تهران: نگارش.
حبیب‌زاده، محمدجعفر (1377)، «رژیم قانونیبودن حقوق کیفری در رشد و توسعه»، مجلۀ حقوقی دادگستری، ش 23.
ری‌شهری، محمد (1383)، موسوعۀ الامام علی‌بن ابی‌طالب، شروط قضا، قم: مؤسسة فرهنگی دار الحدیث.
شیخ کلینی (1990)، اصول کافی، بیروت: دار التعارفللمطبوعات.
فلسفی، هدایت‌الله (1375)، «جایگاه بشر در حقوق بین‌الملل»، مجلة تحقیقات حقوقی، ش 18، تابستان.قانون اساسی.
قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب 1376.
قانون آیین دادرسی کیفری.
قانون آیین دادرسی مدنی.
قانون تشکیل دادگاههای عمومی (1358).
قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب (1373).
قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب (1378).
قانون مجازات اسلامی.
قانون مدنی.
گلدوزیان، ایرج (1374)، حقوق کیفری تطبیقی، تهران: جهاد دانشگاهی.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1378)، بایسته‌های فقه جزا، تهران: میزان.