نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام‌نور

چکیده

در این مقاله هدفْ بررسی و ارزیابی کتاب ترکان غزنوی و سلجوقی: شعر به‌عنوان منبعی برای تاریخ ایران است. هدف اصلی مؤلف در این کتاب به‌کارگیری محتوای شعر فرخی سیستانی در روزگار غزنویان و امیر معزی در روزگار سلجوقیان به‌منظور تکمیل داده‌های منابع تاریخ‌نگاری است. بنابراین در این مقاله پرسش این است که مؤلف تاچه‌اندازه در دست‌یابی به این هدف موفق بوده و تاچه‌حدی اصول علمی را در این زمینه رعایت کرده است. در این مقاله با شیوۀ تحلیلیــ توصیفی و رویکرد انتقادی نشان داده می‌شود که مؤلف تلاش ارزنده‌ای برای نیل به این هدف بسیار مهم انجام داده است، اما ازمنظر روش‌شناختی و اصول تدوین غفلت‌هایی نیز ملاحظه می‌گردد و در این زمینه شیوۀ پرسش‌برانگیزی در پیش گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of “The Ghaznavid and Seljuq Turks: Poetry as a Source for Iranian History”

نویسنده [English]

  • Yazdan Farrokhi

Assistant Professor, Department of History, Payam e Noor university

چکیده [English]

The aim of this article is to critically review “The Ghaznavid and Seljuq Turks: Poetry as a Source for Iranian History”. Using Farrokhi and Mo῾zziʼs poem as the historical source for Ghaznavid and Seljuq period is the fundamental aim of this book and its advantage beside the historiography source. So, the present article tries to answer such questions: How much the writer of this book succeeds to cover that aim? And, to what extent has it applied the scientific methods properly?
Through a critical lens and analytical view, it will prove that this valuable study covers its objective, but it neglects methodological points, and writing instruments; besides, some references and argumentations in few parts of this book are under the question.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poem
  • Historical Source
  • Farrokhi
  • Mo῾zzi
  • Critique and Review
اذکایی، پرویز (1372)، درگزین تا کاشان، همدان: پرویز اذکایی.
اقبال، عباس، (1380)، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران: نامک.
آریان‌راد، امین (1395)، «بررسی علل ضعف تاریخ‌نگاری در قلمرو سلجوقیان»، فصل‌نامۀ پژوهش‌های تاریخی، س 8، ش 2.
آزادیان، شهرام و محمدرضا حکیمی (1393)، «سلجوقیان و حمایت از ادبیات فارسی»، ادب فارسی، س 4، ش 1.
برن، یوهانس توماس پتردو (1393)، «سنت ادبیات کلاسیک فارسی»، در: تاریخ ادبیات فارسی، زیرنظر احسان یارشاطر، ترجمۀ مجدالدین کیوانی، تهران: سخن.
بهار، محمدتقی (1355)، سبک‌شناسی، تهران: امیرکبیر.
بیهقی، ابوالفضل (1374)، تاربیخ بیهقی، تصحیح خلیل خطیب‌رهبر، تهران: مهتاب.
حضرتی، حسن (1393)، روش پژوهش در تاریخ: با تأکید بر اصول و قواعد رساله‌نویسی، تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی.
خسروبیگی، هوشنگ (1388)، «اهمیت تاریخی آثار رشیدالدین وطواط»، پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، ش 4.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
رشیدالدین فضل‌الله (1373)، جامع‌التواریخ، تصحیح محمد روشن و مصطفی موسوی، تهران: البرز.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1355)، با کاروان حله، تهران: انتشارات جاویدان علمی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1387)، از کوچۀ رندان، تهران: امیرکبیر.
سبحانی، سپنتا (1388)، «شعر به‌مثابۀ منبعی برای تاریخ ایران»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 132.
سنایی، مجدودالدین (1388)، دیوان حکیم ابوالمجد مجدودبن آدم، تصحیح مدرس رضوی، تهران: سنایی.
صفا، ذبیح‌الله (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوس.
عقیلی، سیف‌الدین (1337)، آثارالوزرا، تصحیح میرجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
عوفی، محمد (1324 ق)، لباب‌الالباب، تصحیح ادوارد براون، لیدن: بریل.
فرخی سیستانی، علی‌بن جولوغ (1363)، دیوان حکیم فرخی سیستانی، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
فرهنگ بزرگ سخن (1382)، به سرپرستی حسن انوری، تهران: سخن.
متینی، جلال(1386)، «سیمای مسعود غزنوی در تاریخ بیهقی»، در: یادنامۀ ابوالفضل بیهقی، به کوشش محمدجعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
مستوفی، حمدالله (1388)، ظفرنامه، تصحیح پروانه نیک‌طبع، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
معزی، محمدبن عبدالملک (1318)، دیوان، تصحیح عباس اقبال، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
معزی، محمدبن عبدالملک (1385)، کلیات دیوان امیر معزی نیشابوری، تصحیح محمدرضا قنبری، تهران: زوار.
موسوی، مصطفی (1384)، «واژگان ترکی و مغولی تاریخ جهان‌گشای جوینی»، آینۀ میراث، س 3، ش 3- 4.
میثمی، جولی اسکات (1391)، تاریخ‌نگاری فارسی، ترجمۀ محمد دهقانی، تهران: ماهی.
مینوی، مجتبی (1386)، «ترک و تازیک در عصر بیهقی»، در: یادنامۀ ابوالفضل بیهقی، به کوشش محمدجعفر یاحقی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
ناصرالدین منشی کرمانی (1364)، نسائم الاسحار من لطائم الاخبار، تصحیح میرجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران: اطلاعات.
نوری اژدری، نورالدین (1380)، غازان‌نامه، تصحیح محمود مدبری، تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار.
یلمه‌ها، احمدرضا (1387)، «دیوان امیر معزی و لزوم تجدید تصحیح»، فصل‌نامۀ علوم انسانی دانشگاه الزهرا، س 17- 18، ش 67- 68.
یوسفی، غلامحسین (1341)، فرخی سیستانی، بحثی در شرح احوال و روزگار و شعر او، مشهد: کتاب‌فروشی باستان.
Beelaert, Anna Livia (2012), “Book Review: The Ghaznavid and Seljuq Turks. Poetry as a Source for Iranian History”, Middle Eastern Literatures, vol. 15, no. 2.
Bosworth, C. Edmund, (1994), “Dargazini”, in: Encyclopedia Iranica, vol. VII, Fasc. 1: <http://www.iranicaonline.org/articles/dargazini>.
Idem, (1963), “Early Sources for the History of the First Four Ghaznavid Sultans (977- 1041)”, Islamic Quarterly, vol. 7.
Lyall .C. J, (1914), “Ancient Arabian Poetry as a Source of Historical Information”, The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
Tetley, Gillies. E. (2009), The Ghaznavid and Seljuq Turks: Poetry as a Source for Iranian History, London & New York: Routledge.