نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و عضو هیئت علمی (مربی) پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات

چکیده

هر علمی اصطلاحات و زبان فنی مخصوص خود را دارد که ابزار درک متون آن علم به‌شمار می‌رود. در این میان فرهنگ‌نامه‌ها ابزاری کاربردی برای محققان و طالبان علم‌اند تا هم به فهم صحیح و سریع این اصطلاحات و مطالب برای هماهنگی با جامعۀ علمی کمک کنند و هم یاری‌رسان آن‌ها در جست‌وجو و پژوهش‌های بعدی باشند. موضوع این مقاله نقد و بررسی کتاب فرهنگ اصطلاحات علم کلام؛ کلام اسلامی، کلام جدید، ادیان و مذاهب اثر مسلم محمدی، دانش‌آموختة رشتۀ کلام و فلسفه، است. بنابراین ضمن معرفی کلی کتاب به برخی از ویژگی‌های ساختاری و محتوایی و جنبه‌های مثبت و منفی آن اشاره می‌شود. در نگاهی نقادانه، مقالات کتاب ازجهت اتقان متن، صحت، و قوت مستندات و میزان بهره‌گیری از منابع و مآخذ معتبر وارسی شدند. حاصل آن‌که در کتاب ازنظر شکل، محتوا، و هم‌چنین رعایت اصول روش تحقیق برخی اشکالات یافت شد؛ درنتیجه این کتاب نتوانسته است رسالت خود را در تبیین و توصیف برخی از اصطلاحات علم کلام به‌خوبی به‌انجام برساند و کلیت آن نمی‌تواند منبعی مورداعتماد برای گزینش دانش‌پژوهان باشد. درپایان، پیش‌نهادهایی برای رفع کاستی‌هاو اعتلای اثر مذکور ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

“The Dictionary of the Terminology of Theology” at a Glance

نویسنده [English]

  • Hoorieh Shojaee

PhD Student and Faculty Member (Lecturer) of Islamic Philosophy and Theology, Shahid Rajaee Teacher Training University, Instructor in Research Center for Culture, Art and Communications

چکیده [English]

Each science has its own terminology and technical language, which is a tool for understanding the texts of that science. Dictionaries are an application tool for researchers. The dictionaries help the correct and quick understanding of these terms in order to co-ordinate with the scientific community and also help them in their further search. The subject of this article is the critique of the book of “the dictionary of the Terminology of Theology, the Islamic Theology, the New Theology, the Religions” by Moslem Mohammadi, a graduate of the majoring in theology and philosophy. So, while introducing the book in general, it refers to some of the structural and content characteristics as well as its positive and negative aspects. In a critical review, the book's articles were checked for the authenticity of the text, the accuracy of the documentation, and the amount of utilization of valid sources. We conclude that the book has some drawbacks in terms of its form, content, and the observance of the principles of the research method. So this book has not fulfilled its mission in explaining and describing some of the terminology of theology. Therefore, its totality cannot be a reliable source for the selection of scholars. In the end, suggestions are made to overcome the shortcomings and enhance the work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Dictionary of the Terminology
  • the Islamic Theology
  • the New Theology
  • the Religions
  • Moslem Mohammadi
باقری بیدهندی، ناصر (1363)، «نگاهی کوتاه به زندگانی پربار شهید مطهری»، مجلۀ نور علم، ش 4.
جمعی از اساتید، زیر نظر آیۀالله جعفر سبحانی (1387)، دانش‌نامۀ کلام اسلامی، قم: مؤسسۀ تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق.
خاتمی، احمد (1370)، فرهنگ علم کلام، تهران: صبا.
خدایاری، ابراهیم و حسن ذوالفقاری (1392)، شیوهنامۀ ویرایش، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
خمینی، سیدحسن (1389)، فرهنگ جامع فرق اسلامی، تهران: اطلاعات.
زکریایی، محمدعلی (1378)، فرهنگ مطهر؛ مفاهیم، اصطلاحات، و تعابیر علوم انسانیـ دینی ازدیدگاه استاد شهید مطهری، تهران: آذریون.
سجادی، سیدجعفر (1361)، فرهنگ علوم عقلی: شامل اصطلاحات فلسفی، کلامی، و منطقی، تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
سجادی، سیدجعفر (1375)، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران: امیرکبیر.
قدیانی، عباس (1391)، فرهنگ جامع ادیان و مذاهب آیینها، کیشها، مکاتب، فرقهها، اصطلاحات، تهران: آرون.
محمدی، مسلم (1393)، فرهنگ اصطلاحات علم کلام؛ کلام اسلامی، کلام جدید، ادیان و مذاهب، قم: نشر معارف.
مطهری، مرتضی (1370)، امامت و رهبری، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389 الف)، توحید، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389 ب)، عدل الهی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389 ج)، مجموعه‌آثار، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389 د)، مقالات فلسفی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1389 و)، مقدمهای بر جهانبینی اسلامی (2): جهانبینی توحیدی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390 الف)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390 ب)، امدادهای غیبی در زندگی بشر، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390 ج)، کلیات علوم اسلامی 2 (کلام، عرفان، حکمت عملی)، تهران: صدرا.