نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

کتاب درسی به‌منزلة مهم‌ترین مادة آموزشی سهم عمدة آموزش را به خود اختصاص می‌دهد و محور اصلی فعالیت‌های یاددهی ـ یادگیری و فرایند آموزشی است. اگر این مادة آموزشی به‌نحو مناسب تهیه و تدوین شده باشد، نقش بی‌بدیلی در یادگیری دانشجویان ایفا می‌کند و سبب تسهیل در تحقق اهداف نظام آموزشی می‌شود. درصورتی‌که کتاب درسی کاستی‌هایی داشته باشد، فرایند آموزشی و یادگیری را کُند و مختل خواهد کرد. این‌که کتاب‌های درسی تا چه‌‌حد مناسب‌اند و تا چه‌میزان معیارهای کتاب درسی را دارند، نیازمند بررسی و سنجة آن با شاخص‌های علمی حاصل از علوم مرتبط، به‌ویژه روان‌شناسی و علوم تربیتی و فناوری آموزشی است. در همین راستا، بررسی کتاب مبانی عرفان نظری تألیف سعید رحیمیان، با سه شاخص ساختاری، صوری، و زبانی موردپردازش این مقاله است. با محوریت این شاخص‌ها نارسایی‌های بارز این اثر بازخوانی می‌گردد و هدف آن است تا یادآوری کاستی‌ها، سبب ویراستاری فنی و رفع نقیصه‌های مشهود در این متن درسی دانشگاهی شود و کتاب تراز متن درسی، اگرچه با رعایت هنجارهای حداقلی، در دست‌رس علاقه‌مندان علوم اسلامی به‌ویژه آموزه‌های جذاب عرفانی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Evaluation of Structural, Formal, and Lingual Criteria in “Basic Principles of Theoretical Myssticism”

نویسنده [English]

  • Mohamadreza Ershadinia

Associate Professor, Islamic Philosophy and Wisdom, Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

Textbooks are the most important part of a syllabus to which the main part of teaching are allocated. Besides, it is the basis of teaching and learning process. A well-structured textbook plays an incomparable role in the learning process of students, and it is a great aid in reaching educational goals. However, a book with deficiencies hinders teaching and the learning process. The suitability of source books and their selection criteria are the topics best investigated by the related sciences, especially psychology, educational science, and educational technology. In this regard, we aim to evaluate the structural, formal, and lingual criteria in Basic Principles of Theoretical Myssticism by Saeed Rahimian. On the basis of these standards, the major shortcomings of this book are enumerated. It is hoped that these suggestions lead to technical correction and removal of conspicuous shortcomings so a book with even the minimum respect to those criteria is available to enthusiasts to Islamic sciences especially interesting mystics teaching

کلیدواژه‌ها [English]

  • University Textbooks
  • Evaluation of Graduate School Texts
  • Source Book Structures
  • Educational Goals
آرمند، محمد و حسن ملکی (1391)، مقدمهای بر شیوة طراحی و تألیف کتاب درسی دانشگاهی، تهران: سمت.
حسن ‌مرادی، نرگس (1388)، تحلیل محتوای کتاب درسی، تهران: آییژ.
حسینی، سیدمحمدحسین و معصومه مطور (1391)، «نقدی بر کتاب‌های درسی دانشگاهی رشتة علوم تربیتی در ایران»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 26.
رحیمیان، سعید (1388)، مبانی عرفان نظری، تهران: سمت.
رسولی، مهستی و زهرا امیرآتشانی (1393)، تحلیل محتوا با رویکرد کتب درسی، تهران: جامعه‌شناسان.
رﺷﻴﺪی، ﻧﺎﺻﺮ (1388)، «ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺘﺐ درﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ»، ﻋﻴﺎر، ش 22.
رضی، احمد (1388)، «شاخص‌های ارزیابی و نقد کتاب‌های درسی دانشگاهی»، سخن سمت، ش 21.
زین‌الدینی میمند، زهرا (1385)، «اصول و معیارهای تدوین محتوای کتاب درسی دانشگاهی به‌عنوان راه‌نمای عمل»، مجموعه‌مقالات اولین همایش بین‌المللی کتاب درسی دانشگاهی، ج 1، تهران.
ﻋﺒﺎﺳﻲ، ﻋﻠﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﻃﻼﻳﻲ (1393)، «ﻃﺮاﺣﻲ ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎی درﺳﻲ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲﺑﺮ ﺑﺪﻳﻬﻴﺎت»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 33.
فتحی واجارگاه، کوروش و محرم آقازاده (1386)، راهنمای تألیف کتابهای درسی، تهران: آییژ.
فکری، مسعود (1392)، «آسیب‌شناسی کتاب‌های دانشگاهی در زمینة آموزش مهارت‌های زبان عربی»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 28.
کافی‌زاده، منصوره و نعمت‌الله موسی‌پور (1385)، «ویژگی‌های کتاب درسی دانشگاهی»، مجموعه‌مقالات اولین همایش بین‌المللی کتاب درسی دانشگاهی، ج 1، تهران.
معروفی، یحیی و محمدرضا یوسف‌زاده (1389)، تحلیل محتوا در علوم انسانی، همدان: سپهر دانش.
ملکی، حسن (1385)، «ساختار کتاب درسی و رویکرد حل مسئله»، مجلة روانشناسی تربیتی، ش 3.
ملکی، حسن (1387)، کتاب درسی (طراحی و تألیف)، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
ملکی، حسن (1384)، «شیوة طراحی و تألیف کتاب درسی»، سخن سمت، ش 15.
منصوریان، یزدان (1392)، «صد ویژگی کتاب‌های دانشگاهی کارآمد و اثربخش»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 29.