نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم سیاسی، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشکدۀ علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم

چکیده

نظریة اسکاچ پل دربارة انقلاب اسلامی که از تحلیل‌های مطرح در این زمینه است در کتاب موردنظر بررسی و نقد شده است. نویسندة کتاب در طرح نظریات اسکاچ پل و نشان‌دادن اهمیت او در این زمینه و هم‌چنین روش‌شناسی نظریة او دربارة انقلاب‌های اجتماعی مطالب بسیار مناسبی را ارائه کرده است. به‌نظر می‌رسد اشکال عمده در نقد نظریة اسکاچ پل است. نویسنده تلاش کرده است نقدهای وارد بر نظریة اسکاچ پل را دسته‌بندی کند. این دسته‌بندی که شامل نقدهای درون‌پارادایمی، برون‌پارادایمی، و نقدهای درون‌متنی است دو اشکال عمده دارد. اول آن‌که، به‌لحاظ مبنای تقسیم‌بندی با اشکال جدی مواجه است؛ دوم آن‌که، این نقدها به‌ویژه در دسته‌های اول و دوم با اصل تحلیل اسکاچ پل دربارة علل وقوع انقلاب در ایران ارتباطی دور و غیرمستقیم دارند. علاوه‌براین، نویسنده در نقد نظریة اسکاچ پل به دو نکتة مهم توجه چندانی نداشته است. یکی اتکای اسکاچ پل به نظریة دولت تحصیل‌دار دربارة ماهیت دولت در ایران در مقطع وقوع انقلاب اسلامی و دیگری تغییراتی که اسکاچ پل در نتیجة وقوع انقلاب اسلامی در نظریة خود دربارة علل وقوع انقلاب‌های اجتماعی ایجاد کرده است. اگر نویسندة محترم به این موارد به‌صورت جدی تفطن داشت، می‌توانست در بخش نقد نظریة اسکاچ پل نیز هم‌چون قسمت طرح نظریة او مباحث محققانه و بهتری ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Structuralism and Islamic Revolution: A Critical Book Review of“The Review and Critique of Theories of the Iran’s Islamic Revolution: Theda Skocpol’s Theory”

نویسنده [English]

  • Mohammad Shojaiyan

Assistant Professor, Department of Political Sciences, Research Institute of Hawzah and University

چکیده [English]

Theda Skocpol’s theory about Iranian Islamic Revolution has been recognized as one of the suggested views about this case which was investigated in a book entitled "Review and Critique of Theories of the Islamic Revolution; Theda Skocpol’s Theory ". The author of this book prepared beneficial discussions for this theory helpful for the demonstration of Skocpol’s significance in these fields, mainly the methodology she offered in her theory about social revolutions. The leading problem with this book seems to exist in a critique of the theory of Skocpol. The author tried to categorize critiques around this theory. This classification which includes the critiques within the paradigm, outside the paradigm and internal textual criticisms, faces with two major objections. The first objection refers to the foundation of this categorization. The second objection maintains that these criticisms – particularly in the first and second group of critiques – have indirect and distant relationship with the analysis of Theda Skocpol of the causes of the revolution in Iran. In addition, the author in the critique of the theory of Theda Skocpol ignored two important points. The first point was the SKocpol's reliance to the Rentier State’s theory concerning with the nature of the government in Iran in the era of the Islamic Revolution. The other was the Skocpol’s shift in her theory about the causes of the rise of social revolutions as a result of the occurrence of Islamic Revolution in Iran. If the respected author understood these cases seriously and genuinely, he could be more successful in the criticism of the Skocpol theory as his accuracy in writing up this theory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revolution
  • Islamic Revolution
  • Structuralism
  • Theda Skocpol
اسکاچ پل، تدا (1376)، دولتها و انقلابهای اجتماعی، ترجمة سیدمجید روئین‌تن، تهران: سروش.
اسکاچ پل، تدا (1377)، «حکومت تحصیل‌دار (صاحب درآمد مستمر) و اسلام شیعه در انقلاب ایران»، ترجمة محسن امین‌زاده، در رهیافتهای نظری بر انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات)، به‌کوشش عبدالوهاب فراتی، قم: معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی.
جونز، والتر (1366)، خداوندان اندیشة سیاسی، ترجمة علی رامین، ج 2، تهران: علمی و فرهنگی.
چالمرز، آلن (1373)، چیستی علم، ترجمة سعید زیباکلام، تهران: علمی و فرهنگی.
ساباین، جرج (1349)، تاریخ نظریات سیاسی، ترجمة بهاءالدین پاسارگاد، تهران: امیرکبیر.
سیدامامی، کاووس (1374)، «روش‌های تاریخی ـ تطبیقی در آثار تدا اسکاچپل و چارلز تیلی»، فصل‌نامة پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، س 1، ش 1.
عنایت، حمید (1349)، بنیاد فلسفة سیاسی در غرب، تهران: دانشگاه تهران.
فارسی، جلال‌الدین (1375)، چهار انقلاب و دو گرایش مکتبی و دنیا ـ دولتی، تهران: حوزة هنری.
فوران، جان (1375)، «انقلاب 79-1977: چالشی بر تئوری اجتماعی»، فصل‌نامة حضور، ش 18.
فوران، جان (1377)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی تا انقلاب، ترجمة احمد تدین، تهران: رسا.
فوران، جان (1382)، نظریهپردازی انقلاب، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
مور، برینگتون (1369)، ریشههای اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی، ترجمة حسین بشیریه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
هادیان، ناصر (1375)، «نظریة اسکاچ ‌پل و انقلاب اسلامی ایران»، فصل‌نامة راهبرد، ش 9.
 
Goldston, J. (1980), “Theories of Revolution: the Thirld Generation”, World Politics, vol. 32.
Leiden, C. and M. Schmitt (1967), The Politics of Violence: Revolution in the Modern world, Prentice – Hall; Ine. Englewood, Ciffs. N. J.