پژوهشی
علوم سیاسی
محمدمهدی اردبیلی
چکیده
هگل و نیچه عمدتاً به‌منزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شده‌اند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمام‌عیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تام‌‌وتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفته‌رفته رنگ می‌بازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پست‌مدرنیسم ...
بیشتر
هگل و نیچه عمدتاً به‌منزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شده‌اند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمام‌عیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تام‌‌وتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفته‌رفته رنگ می‌بازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پست‌مدرنیسم میدانیم، آیا شباهتها و همخوانیهای مفهومی و فلسفی میان آن دو خود گواهی بر کاذببودن یا دستکم نابسندهبودن این دسته‌بندی مدرن/ پستمدرن نیست؟ آیا هگل و نیچه، صرفنظر از برخی برداشتهای ظاهری، در مبانی فکری و فلسفیِ خود بسیار به همدیگر نزدیک نیستند؟ آیا نمیتوان هگل را با نیچه و نیچه را با هگل خواند؟ این هدفی است که الیوت ژورست در کتاب فراسوی هگل و نیچه برای خود ترسیم کرده است، اما وی برای این مهمْ مفهومی را میانجی و اساس کارش قرار داده است که برای هر دو فیلسوف بسیار کلیدی و محوری است: مفهوم فرهنگ. مقالۀ حاضر در سه سطح به نقد و بررسی این کتاب خواهد پرداخت: نخست، نقد صوری اثر؛ سپس، نقد رویکرد کلی نویسنده و درنهایت، نقد ترجمۀ فارسیِ کتاب و مواضع مترجم فارسی.
پژوهشی
علوم سیاسی
حسین پوراحمدی میبدی؛ امیر عباسی خوشکار
چکیده
کتاب آیا قرن آمریکا به پایان رسیده است؟ به تحولات پس از یازده سپتامبر و جایگاه آمریکا در نظام بین‌الملل در دهة حاضر می‌پردازد. نای برای پرداختن به این مطلب نخست خطاب به نیروهای دولتی و غیردولتی رقیب آمریکا در عصر حاضر شامل چین، روسیه، برزیل، و هند مطالبی را بیان می‌دارد و سپس با نقد عملکرد و میزان قدرت هریک از دولت‌های فوق آن‌ها ...
بیشتر
کتاب آیا قرن آمریکا به پایان رسیده است؟ به تحولات پس از یازده سپتامبر و جایگاه آمریکا در نظام بین‌الملل در دهة حاضر می‌پردازد. نای برای پرداختن به این مطلب نخست خطاب به نیروهای دولتی و غیردولتی رقیب آمریکا در عصر حاضر شامل چین، روسیه، برزیل، و هند مطالبی را بیان می‌دارد و سپس با نقد عملکرد و میزان قدرت هریک از دولت‌های فوق آن‌ها را خطر جدی برای آیندة نزدیک آمریکا درجایگاه قدرت سلطهگر جهانی نمیداند، اما به راهبردپردازان آمریکایی پیش‌نهاد میکند که در تعامل با قدرتهای دولتی ذکرشده درپی حل معضلات مرتبط با امنیت ملی و امنیت جهانی به‌صورت چندجانبه تلاش کنند. نقد شکلی و روشی درکنار نقد محتوایی درقالب سه شاخص نقد ساختاری، نقد پویش قدرت، و نقد مفهوم قدرت مجموعه‌‌ای از نقدهای منظم و دستهبندیشده را تشکیل میدهند که هریک از آن‌ها در مقالة حاضر بحث و بررسی شده‌اند.
پژوهشی
علوم سیاسی
محمد علی توانا
چکیده
کتاب مفهوم شهروندی از شهروندی لیبرال به‌منزلة الگوی مناسب عصر مدرن درمقابل شهروندی جماعت‌گرا دفاع میکند. رویکرد کتاب عمدتاً فلسفی است. در این کتاب شهروندی بیشتر به‌مثابة یک مفهوم نظری و نه یک پدیدة اجتماعی ـ تاریخی در نظر گرفته شده است. کتاب استدلال میکند: شهروندی لیبرال با شناسای برابری، آزادی، و فردیت روابط انسان مدرن با ...
بیشتر
کتاب مفهوم شهروندی از شهروندی لیبرال به‌منزلة الگوی مناسب عصر مدرن درمقابل شهروندی جماعت‌گرا دفاع میکند. رویکرد کتاب عمدتاً فلسفی است. در این کتاب شهروندی بیشتر به‌مثابة یک مفهوم نظری و نه یک پدیدة اجتماعی ـ تاریخی در نظر گرفته شده است. کتاب استدلال میکند: شهروندی لیبرال با شناسای برابری، آزادی، و فردیت روابط انسان مدرن با جامعهاش را برمبنای عضویت داوطلبانه، حقوق مدنی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مسئولیتها (وظایف قانونی و تعهدات اخلاقی)، و مشارکت در امور سیاسی و اجتماعی تنظیم کرده است، درحالی‌که شهروندی جماعت‌گرا با تأکید بر موقعیت اجتماعی افراد هویت جمعی آنان را بر حقوق فردیشان برتری می‌‌دهد که نتیجة آن شکلگیری یک نظام سیاسی توتالیتر و سرکوبگر است. نویسنده نگرش انتزاعی و خوشبینانه درمورد شهروندی لیبرال در پیش گرفته است و درعینحال شهروندی جماعت‌گرا را با الگوی حاکم بر رژیمهای توتالیتر اشتباه گرفته است. چه اینکه شهروندی جماعت‌گرا می‌کوشد شهروند را در بستر اجتماعیاش جای دهد و یادآوری کند هیچ الگویی جهانشمول برای شهروندی وجود ندارد.
پژوهشی
علوم سیاسی
رحمت حاجی مینه
چکیده
خاورمیانه به‌لحاظ امنیت از مناطق مهم جهان بوده که متون زیادی دربارة آن خصوصاً در سال‌های اخیر نوشته شده است. یکی از متن‌های اخیر دراین‌باره کتاب امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه نوشتة پینار بیلگین است که روندهای امنیت را براساس رابطة بین منطقه و رویه‌های عملی در الگوی چهارگانة خاورمیانه، نظام منطقه‌ای عرب، خاورمیانة اسلامی، و ارو ...
بیشتر
خاورمیانه به‌لحاظ امنیت از مناطق مهم جهان بوده که متون زیادی دربارة آن خصوصاً در سال‌های اخیر نوشته شده است. یکی از متن‌های اخیر دراین‌باره کتاب امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه نوشتة پینار بیلگین است که روندهای امنیت را براساس رابطة بین منطقه و رویه‌های عملی در الگوی چهارگانة خاورمیانه، نظام منطقه‌ای عرب، خاورمیانة اسلامی، و ارو ـ مدیترانه با رویکردی انتقادی بررسی میکند. در این مقاله که کتاب ذکرشده بررسی میشود، سؤال اصلی این است که بازنگری انتقادی امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه ازدیدگاه بیلگین چه نوآوری نظری و عملی داشته است؟ فرضیة اصلی مقاله نیز چنین است که رویکرد انتقادی به امنیت منطقه‌ای، ضمن نقد نظریه‌‌های سنتی، تلاش کرده است الگوی جدیدی از امنیت منطقه‌ای برگرفته از جامعة امنیتی کارل دویچ و همکارانش معرفی کند، هرچند در عمل امکان شکلگیریاش با چالشهای جدی روبهرو است. درواقع، بیلگین تلاش کرده ضمن بررسی دیدگاههای سنتی امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه، الگویی بومی معرفی کند که امنیت را از پایین به بالا و از داخل به خارج نگاه میکند، گرچه به‌لحاظ عملی، امنیت منطقه‌ای خاورمیانه همچنان دولتمحور و از بالا به پایین است.
پژوهشی
علوم سیاسی
علی حسن‌پور؛ علی‌اشرف نظری؛ سیدمصطفی ابطحی
چکیده
درک ماهیت دولت و جامعه یکی از مهم‌ترین حوزه‌‌های موردمطالعة جامعه‌‌شناسان سیاسی به‌ویژه تحلیل‌‌گران انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی در ایران بوده است. کتاب جابهجایی دو انقلاب درصدد پاسخ به این پرسش است که چرا در جامعة سنتی و عقب‌ماندة ایران دورة قاجار انقلابی مدرن و در جامعة نوشدة ایران دورة پهلوی انقلابی مذهبی رخ داده است؟ ...
بیشتر
درک ماهیت دولت و جامعه یکی از مهم‌ترین حوزه‌‌های موردمطالعة جامعه‌‌شناسان سیاسی به‌ویژه تحلیل‌‌گران انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی در ایران بوده است. کتاب جابهجایی دو انقلاب درصدد پاسخ به این پرسش است که چرا در جامعة سنتی و عقب‌ماندة ایران دورة قاجار انقلابی مدرن و در جامعة نوشدة ایران دورة پهلوی انقلابی مذهبی رخ داده است؟ نویسنده با بهرهگیری از ایدة جامعة شبکهای میگدال معتقد است که در پروسهای سیصدساله مذهب تشیع و امر دینی شاهد چرخشی از تفکرات باطنی و رازوارانه به حوزة اجتماعی بوده که با انقلاب اسلامی به آخرین مرحلة اجتماعیشدن رسیده است. در این مقاله تلاش شده تا کتاب جابهجایی دو انقلاب را در سه سطح شکلی، محتوایی، و روشی نقد و بررسی کنیم. نتایج نشان می‌‌دهد که باوجود برخی انتقادات، این کتاب ازنظر شکلی اثری مطلوب است و تلاش برای ارائة الگویی بومی با تمرکز بر فرهنگ و جامعه و به‌طور خاص مذهب و روحانیت شیعه، به‌منزلة موضوع تحلیل، از مهم‌ترین نقاط قوت این اثر است. درمقابل، تعلق روشنفکری نویسنده مبنیبر همدلی با دموکراسیخواهی لیبرال و مدرنیزاسیون درکنار فقدان روش مناسب و منسجم بهشکل محسوسی از کیفیت محتوایی و روشی اثر کاسته است.
پژوهشی
علوم سیاسی
سیدرضا حسینی؛ منصور میراحمدی
چکیده
محور اصلی مقالة حاضر نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل (از شناخت علمی تا هراس از تکفیر) است که محسن آرمین ترجمه و نشر نی آن را چاپ کرده است. در مقالة پیش رو تلاش خواهیم کرد به معرفی مؤلف و دغدغة فکری او، مسئلة بنیادین کتاب، مفاهیم اصلی طرح‌شده، روش‌شناسی، و تحلیل داده‌ها بپردازیم. این کتاب مشتمل بر چهار مقاله است: نخست به ضرورت ...
بیشتر
محور اصلی مقالة حاضر نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل (از شناخت علمی تا هراس از تکفیر) است که محسن آرمین ترجمه و نشر نی آن را چاپ کرده است. در مقالة پیش رو تلاش خواهیم کرد به معرفی مؤلف و دغدغة فکری او، مسئلة بنیادین کتاب، مفاهیم اصلی طرح‌شده، روش‌شناسی، و تحلیل داده‌ها بپردازیم. این کتاب مشتمل بر چهار مقاله است: نخست به ضرورت نوسازی دینی به‌مثابة یک پیشنیاز برای نوسازی سیاسی؛ دوم دلایل نگاه طردگرایانه به هنر؛ سوم دشوارة تأویل در دوران قدیم و جدید؛ و درنهایت ضرورت تلقی قرآن به‌مثابة گفتار بهجای متن، که مهم‌ترین بخش کتاب است، اشاره دارد. این تحقیق آخرین نوشتة انتشاریافتة او درطول حیاتش است که تلاش دارد از نسخة تجویزی خود برای برونرفت از بحران در جوامع اسلامی و تقویت شناخت علمی رونمایی کند. شایان ذکر است، باوجوداینکه ما با یک متن ارزشمند مواجهیم، اما بعضاً کمبودهای روششناختی نیز در آن بهچشم میخورد. بنابراین، قصد داریم ضمن تشریح ایدههای اصلی کتاب نقد و ارزیابی شکلی و محتوایی آن را در دستور کار قرار دهیم.
پژوهشی
علوم سیاسی
شهاب دلیلی؛ مجتبی مقصودی
چکیده
چگونه با افرادی که به‌لحاظ فرهنگی متفاوت‌اند می‌‌توان رفتاری برابر و عادلانه داشت؟ عدالت رفتاری درقبال گروه‌‌های فرهنگی متفاوت چه ویژگی‌‌هایی باید داشته باشد؟ آن‌‌گاه که لازم باشد درخصوص عدالت هویتی میان اقلیتهای فرهنگی تصمیم‌‌گیری و سیاست‌گذاری کلانی در سطح حاکمیت صورت گیرد، بر ابعاد پیچیدة این وضعیت بیش‌ازپیش ...
بیشتر
چگونه با افرادی که به‌لحاظ فرهنگی متفاوت‌اند می‌‌توان رفتاری برابر و عادلانه داشت؟ عدالت رفتاری درقبال گروه‌‌های فرهنگی متفاوت چه ویژگی‌‌هایی باید داشته باشد؟ آن‌‌گاه که لازم باشد درخصوص عدالت هویتی میان اقلیتهای فرهنگی تصمیم‌‌گیری و سیاست‌گذاری کلانی در سطح حاکمیت صورت گیرد، بر ابعاد پیچیدة این وضعیت بیش‌ازپیش افزوده میشود. از گذشته‌‌های دور اقلیتهای فرهنگی در میانة مرزهای سیاسی حضور داشته‌‌اند و امروزه به‌سبب مهاجرت‌‌های گسترده و گسترش وسایل ارتباطی بر تقابل‌‌ها و تضارب‌‌های فرهنگی این گروه‌‌ها با جامعة اکثریت افزوده شده است. درمقابل مطالبات حقوقی اقلیتهای فرهنگی، اندیشمندان متعددی با رویکردهای متفاوتی به ارائة راه‌‌کارهایی پرداخته‌‌اند. ویل کیملیکا به‌منزلة متفکری لیبرال در کتاب شهروندی فرهنگی درپی تشریح انواع گروه‌‌های فرهنگی و اقسام مطالبات حقوقی ایشان است. کیملیکا در مواجهه با مطالبات حقوقی اقلیتهای فرهنگی و سیاست‌گذاری دراین‌خصوص به گذشتة تاریخی این گروه‌‌ها، مطالبات حقوقی امروزین آن‌ها، و نتایج مترتب بر تحقق مطالبات حقوقی ایشان اشاره دارد. یافته‌‌های این پژوهش نشان می‌‌دهد که کیملیکا با تفکیک بین اقلیتهای قومی و ملی درصدد ارائة سیاست‌گذاری‌‌هایی درجهت حفاظت بیرونی و درونی از این گروه‌‌هاست و هدف از این حفاظت را جلوگیری از بی‌‌عدالتی‌‌های درونی و بیرونی نسبت به این اقلیت‌‌ها بیان میکند.
پژوهشی
علوم سیاسی
حجت‌اله رحیمی
چکیده
برخی از پژوهشگران مانند پیتر لوید تلاش کردهاند که با ترکیب دیدگاه مارکس و وبر یک چهارچوب تحلیلی را برای تحلیل طبقاتی شهرهای جهان سوم ارائه کنند. باوجوداین، تحلیل ساختار اصلی کتاب نشان داد که ترکیب دیدگاه مارکس و وبر به مجموعه‌‌ای از تناقض‌‌های روششناختی منجر شده است. نخست، درحالی‌که لوید وجود طبقة کارگری را در جهان اول ...
بیشتر
برخی از پژوهشگران مانند پیتر لوید تلاش کردهاند که با ترکیب دیدگاه مارکس و وبر یک چهارچوب تحلیلی را برای تحلیل طبقاتی شهرهای جهان سوم ارائه کنند. باوجوداین، تحلیل ساختار اصلی کتاب نشان داد که ترکیب دیدگاه مارکس و وبر به مجموعه‌‌ای از تناقض‌‌های روششناختی منجر شده است. نخست، درحالی‌که لوید وجود طبقة کارگری را در جهان اول بدیهی در نظر می‌‌گیرد، مفهوم طبقه در سنت وبر یک هویت ممکن است. دوم، درحالی‌که لوید با تبعیت از مارکس بیان میکند که لایه‌‌بندی طبقاتی تعیین‌‌کنندة لایه‌بندی‌‌های قومی و نژادی است، سنت وبر بر تأثیر متقابل این میدان‌‌ها تأکید میکند. همچنین، درحالی‌که او مناسبات میان طبقات اقتصادی و نظم سیاسی دولت را ازمنظر رویکرد مارکس تبیین میکند، اما از تبیین مناسبات میان قشربندی‌‌های اجتماعی با نظم سیاسی دولت که در نظریة وبر اهمیت دارد غفلت می‌ورزد. افزون‌براین، درحالی‌که لوید لایه‌‌بندی طبقاتی را یک امر شهری و قشربندی‌‌های نژادی و قومی را امری غیرشهری (روستایی) می‌‌داند، قشربندی‌‌های نژادی و قومی در سنت وبر از ارکان اصلی سازمان شهری بهشمار می‌‌روند. درنهایت، او بدون آن‌که رویکرد نهایی خود را تبیین کند، فردگرایی روششناختی وبر را به‌‌نحو ساده‌‌انگارانه‌‌ای با جمع‌‌گرایی هستی‌‌شناختی مارکس ترکیب میکند.
پژوهشی
علوم سیاسی
فرزاد رستمی
چکیده
موضوع اصلی کتاب جنبش راست مسیحی و سیاست خارجی آمریکا نوشتة محمد جمشیدی تأثیر جنبش راست مسیحی در سیاست خارجی آمریکاست. نقد اثر مذکور در چهار حوزة نقاط قوت شکلی و محتوایی و کاستی‌های شکلی و محتوایی انجام شده است. نقاط قوت شکلی کتاب شامل اهداف مشخص، مقدمة منسجم، جمع‌بندی‌های منطقی پایان فصل، و سادگی و روایی متن میشود. نقاط قوت ...
بیشتر
موضوع اصلی کتاب جنبش راست مسیحی و سیاست خارجی آمریکا نوشتة محمد جمشیدی تأثیر جنبش راست مسیحی در سیاست خارجی آمریکاست. نقد اثر مذکور در چهار حوزة نقاط قوت شکلی و محتوایی و کاستی‌های شکلی و محتوایی انجام شده است. نقاط قوت شکلی کتاب شامل اهداف مشخص، مقدمة منسجم، جمع‌بندی‌های منطقی پایان فصل، و سادگی و روایی متن میشود. نقاط قوت محتوایی دربرگیرندة نوآوری اثر، بهرهگیری از منابع معتبر و جدید، هماهنگی مطالب با مبانی آن است. کاستی‌های شکلی اثر هم عبارت است از فقدان انسجام در فهرست مطالب، فقدان بهرهگیری از جدول و نمودار و تصویر در ارائة مفاهیم، فقدان ارتباط معنایی میان جمعبندی نهایی و ساختار پژوهش به‌صورت کامل. کاستی‌های محتوایی اثر هم عبارت است از: فقدان ارائة یک چهارچوب نظری مناسب، فقدان ارائة تحلیلی دربارة رابطة دین و مذهب با سیاست در آمریکا، فقدان نگاهی عینی و مشخصتر به مناسبات محیط زیست و سیاست و مذهب در آمریکا، فقدان ارائة پیوندی منطقی بین محتوای اثر حاضر و جمعبندی نهایی آن، و ... .
پژوهشی
علوم سیاسی
حمید سجادی
چکیده
متناسب با پیچیده‌ترشدن روابط اجتماعی در جوامع امروزی، فهم گسترده‌‌تری از امنیت حاصل شده است، آن‌چنان‌که از وجه نظامی با مرجعیت حاکمیت فراتر رفته و ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست‌‌محیطی، و سیاسی را نیز دربر گرفته است. در این زمینه تعاریف نوینی از امنیت صورتبندی شده که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها مفهوم امنیت اجتماعی است. بنابه این ...
بیشتر
متناسب با پیچیده‌ترشدن روابط اجتماعی در جوامع امروزی، فهم گسترده‌‌تری از امنیت حاصل شده است، آن‌چنان‌که از وجه نظامی با مرجعیت حاکمیت فراتر رفته و ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست‌‌محیطی، و سیاسی را نیز دربر گرفته است. در این زمینه تعاریف نوینی از امنیت صورتبندی شده که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها مفهوم امنیت اجتماعی است. بنابه این مهم، در این مقاله به تجزیه و تحلیل سه اثر عمده و شاخصی پرداخته میشود که در تلاش برای صورتبندی نظری امنیت اجتماعی در جامعة ایران‌اند. با این توضیح کتاب درآمدی نظری بر امنیت جامعه‌ای نوشتة قدیر نصری (1390) دربارة شناسایی اصول و محورهای امنیت اجتماعی در نظریه‌‌های گوناگون و مؤلفه‌‌های اصلی امنیت اجتماعی در ایران برمبنای این محورها؛ کتاب امنیت اجتماعی‌شده؛ رویکرد اسلامی (1392) اثر اصغر افتخاری دربارة شناسایی الگوی امنیت اجتماعی در گفتمان اسلام و پیش‌نهاد اصول عملیاتی برای تقویت و تحکیم امنیت اجتماعی در جامعة اسلامی؛ و کتاب جامعه‌شناسی تاریخی امنیت در ایران (1391) اثر میرسندسی، که درکی عمیق از امنیت اجتماعی برمبنای تحولات تاریخی ایران را جست‌وجو میکند، سه اثری‌اند که در تحقیق حاضر، ضمن معرفی آن‌ها، تلاششان در صورتبندی مفهوم امنیت اجتماعی در جامعة ایران به‌لحاظ شکلی و محتوایی نقد و بررسی میشود.
پژوهشی
علوم سیاسی
محمد شجاعیان
چکیده
نظریة اسکاچ پل دربارة انقلاب اسلامی که از تحلیل‌های مطرح در این زمینه است در کتاب موردنظر بررسی و نقد شده است. نویسندة کتاب در طرح نظریات اسکاچ پل و نشان‌دادن اهمیت او در این زمینه و همچنین روش‌شناسی نظریة او دربارة انقلاب‌های اجتماعی مطالب بسیار مناسبی را ارائه کرده است. به‌نظر می‌رسد اشکال عمده در نقد نظریة اسکاچ پل است. نویسنده ...
بیشتر
نظریة اسکاچ پل دربارة انقلاب اسلامی که از تحلیل‌های مطرح در این زمینه است در کتاب موردنظر بررسی و نقد شده است. نویسندة کتاب در طرح نظریات اسکاچ پل و نشان‌دادن اهمیت او در این زمینه و همچنین روش‌شناسی نظریة او دربارة انقلاب‌های اجتماعی مطالب بسیار مناسبی را ارائه کرده است. به‌نظر می‌رسد اشکال عمده در نقد نظریة اسکاچ پل است. نویسنده تلاش کرده است نقدهای وارد بر نظریة اسکاچ پل را دسته‌بندی کند. این دسته‌بندی که شامل نقدهای درون‌پارادایمی، برون‌پارادایمی، و نقدهای درون‌متنی است دو اشکال عمده دارد. اول آن‌که، به‌لحاظ مبنای تقسیم‌بندی با اشکال جدی مواجه است؛ دوم آن‌که، این نقدها به‌ویژه در دسته‌های اول و دوم با اصل تحلیل اسکاچ پل دربارة علل وقوع انقلاب در ایران ارتباطی دور و غیرمستقیم دارند. علاوه‌براین، نویسنده در نقد نظریة اسکاچ پل به دو نکتة مهم توجه چندانی نداشته است. یکی اتکای اسکاچ پل به نظریة دولت تحصیل‌دار دربارة ماهیت دولت در ایران در مقطع وقوع انقلاب اسلامی و دیگری تغییراتی که اسکاچ پل در نتیجة وقوع انقلاب اسلامی در نظریة خود دربارة علل وقوع انقلاب‌های اجتماعی ایجاد کرده است. اگر نویسندة محترم به این موارد به‌صورت جدی تفطن داشت، می‌توانست در بخش نقد نظریة اسکاچ پل نیز هم‌چون قسمت طرح نظریة او مباحث محققانه و بهتری ارائه دهد.
پژوهشی
علوم سیاسی
سیدمحسن علوی‌پور
چکیده
پل ریکور متفکر برجستة فرانسوی‌زبان معاصر ازجمله متفکرانی است که در چهارچوب سنت هرمنوتیکی نقشی مؤثر ایفا کرده است. کتاب از متن تا کنش که شامل مجموعه‌مقالاتی از وی در دهة 1970 م است در زمرة آثاری است که در چهارچوب گذار او از نقد متنی به کنش‌گری اخلاقی و سیاسی در عرصة تفکر قابل‌فهم است. مقالة حاضر بر آن است که، با تأمل در اندیشههای ...
بیشتر
پل ریکور متفکر برجستة فرانسوی‌زبان معاصر ازجمله متفکرانی است که در چهارچوب سنت هرمنوتیکی نقشی مؤثر ایفا کرده است. کتاب از متن تا کنش که شامل مجموعه‌مقالاتی از وی در دهة 1970 م است در زمرة آثاری است که در چهارچوب گذار او از نقد متنی به کنش‌گری اخلاقی و سیاسی در عرصة تفکر قابل‌فهم است. مقالة حاضر بر آن است که، با تأمل در اندیشههای ریکور و بازشناسی جایگاه این کتاب در آن، ترجمة فارسی بخش سوم این اثر را که با عنوان «ایدئولوژی، اخلاق، سیاست» منتشر شده است بررسی کند و برپایة آن، نگاهی انتقادی بر این کتاب و ترجمة آن داشته باشد. چنانکه بحث خواهد شد، این کتاب رویکرد و نقد ریکور بر متفکرانی چون هگل، هوسرل، و وبر را دربر دارد که بررسی آن می‌تواند تصویری فراگیر از زمینههای فکری او بهدست دهد. بر این اساس، ضمن معرفی نقاط برجستة تفکر ریکور در دورههای مختلف فکری، فصلهای مختلف کتاب توضیح داده خواهد شد و درنهایت، نقدهای وارده بر اثر برشمرده میشود.
پژوهشی
علوم سیاسی
محمد کمالی‌زاده
چکیده
کتاب اکونومی پولیتیک که با نام ایرانی آداب مملکت‌داری ترجمه شده است برگرفته از اندیشههای سیسمون دوسیسموندی است که در کتابی با عنوان اصول جدید اقتصاد سیاسی یا دربارة ثروت و روابط آن با جمعیت به چاپ رسیده است. او یکی از منتقدان اولیة مکتب کلاسیک اقتصاد سیاسی بهشمار می‌‌رود. بسیاری از صاحب‌‌نظران بر این عقیده‌‌اند که دوسیسموندی ...
بیشتر
کتاب اکونومی پولیتیک که با نام ایرانی آداب مملکت‌داری ترجمه شده است برگرفته از اندیشههای سیسمون دوسیسموندی است که در کتابی با عنوان اصول جدید اقتصاد سیاسی یا دربارة ثروت و روابط آن با جمعیت به چاپ رسیده است. او یکی از منتقدان اولیة مکتب کلاسیک اقتصاد سیاسی بهشمار می‌‌رود. بسیاری از صاحب‌‌نظران بر این عقیده‌‌اند که دوسیسموندی بهدلیل ضعف معلومات اقتصادی نتوانسته است نظریات و عقاید کاملی را درباب ایجاد و بسط امنیت اقتصادی و اجتماعی بیان دارد، مطالعات و آگاهی او از مسائل اقتصادی بسیار کم است و بیشتر نظریات او جنبة احساساتی و عاطفی دارد. ازهمینرو، انتشار چنین کتابی فقط به‌لحاظ آشنایی با نحوة ورود متون علمی اقتصادی به ایران و نیز شناخت سطح دانش اقتصادی ما در آن دوران می‌تواند واجد ارزش تاریخی باشد.
پژوهشی
علوم سیاسی
حمید ملک زاده
چکیده
رسالة مفهوم امر سیاسی اثر کارل اشمیت برای نخستین‌بار در سال 1932 در آلمان منتشر شد. این رساله درون خودش بیانی صریح دربارة آن معیاری دارد که به‌اعتبار آن می‌توانیم عرصة سیاست را از عرصه‌های دیگر تمییز بدهیم. معیاری که نهایتاً آبجکتیویتة سیاست را بررسی میکند، آن معیار بنیادینی که به‌اعتبارش میشود این مسئله را دریافت که تحتِ چه شرایطی ...
بیشتر
رسالة مفهوم امر سیاسی اثر کارل اشمیت برای نخستین‌بار در سال 1932 در آلمان منتشر شد. این رساله درون خودش بیانی صریح دربارة آن معیاری دارد که به‌اعتبار آن می‌توانیم عرصة سیاست را از عرصه‌های دیگر تمییز بدهیم. معیاری که نهایتاً آبجکتیویتة سیاست را بررسی میکند، آن معیار بنیادینی که به‌اعتبارش میشود این مسئله را دریافت که تحتِ چه شرایطی درون حوزة سیاست قرار خواهیم گرفت. ازآنجاییکه رسالة مفهوم امر سیاسی اشمیت در حوزه‌‌های عمل و نظریهپردازی سیاسی امکانات تازهای را درمقابل نظریهپردازان و سیاستمدارن ایجاد کرده، ضرورت مطالعة انتقادی آن بیش از هر متن دیگری برای ما مطرح خواهد بود. براساس همین ضرورت است که مقالة حاضر در رویکردی انتقادی تلاش کرده است تا در درجة اول مفاهیم اساسی و بنیانهای نظری پیوسته با آن‌ها را در رسالة اشمیت مشخص کند و نهایتاً ایدهای مقدماتی برای بهچالشکشیدن آن‌ها را در پیش پای خوانندگانش قرار بدهد.
پژوهشی
علوم سیاسی
سید رضا موسوی
چکیده
برابری و جانب‌داری از آثار تامس نیگل فیلسوف آمریکایی صرب‌تبار است، که در حوزة فلسفة سیاسی نگاشته شده است. وی در این کتاب می‌کوشد بین خیرات شخصی و غیرشخصی چشم‌اندازی از یک تعامل منطقی ایجاد کند و گرة اخلاقی جانب‌داری بین این دو مفهوم را در اندیشه و عمل بگشاید. در حوزة عمل تأکید نیگل بیشتر بر جنبه‌های اقتصادی برابری شهروندی است ...
بیشتر
برابری و جانب‌داری از آثار تامس نیگل فیلسوف آمریکایی صرب‌تبار است، که در حوزة فلسفة سیاسی نگاشته شده است. وی در این کتاب می‌کوشد بین خیرات شخصی و غیرشخصی چشم‌اندازی از یک تعامل منطقی ایجاد کند و گرة اخلاقی جانب‌داری بین این دو مفهوم را در اندیشه و عمل بگشاید. در حوزة عمل تأکید نیگل بیشتر بر جنبه‌های اقتصادی برابری شهروندی است تا جنبه‌های فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی آن. در این مقاله، نقد و بررسی کتاب نیگل در سه بخش اصلی انجام شده است؛ نخست، صورت و ساختار ظاهری کتاب بررسی شده و سپس به نیگل و کتابش در فلسفة سیاسی دوران مدرن پرداختهایم. درپایان محتوای اثر را تحلیل و دستاورد کتاب نیگل را در دفاع از مکتب بیطرفی مخصوصاً باتوجهبه نگرش اقتصادی وی ارزیابی کردهایم. تلاش نیگل مبتنیبر واکاوی مشکلات بین چشماندازهای شخصی و غیرشخصی به‌صورت عام و همچنین به‌صورت خاص در زمینة نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی با پیشفرضهای بیطرفی برابریطلبانه است؛ البته این تلاشها به راهحل مشخصی منتهی نمیشود.
پژوهشی
علوم سیاسی
بهرام نوازنی
چکیده
کتاب خاورمیانه از فروپاشی تا نظم‌یابی نوشتة محمد ایوب تلاش کرده است تا به خاورمیانة عربی ازمنظر تأثیر بهار عربی در فروپاشی و ثبات دولت بپردازد. نویسنده معتقد است آن‌چه به‌نام بهار عربی شهرت یافته یک پدیدة واحد و منسجمی نبوده، بلکه ناآرامی‌هایی بوده که به‌طور گسسته و منطبق با شرایط ملی هریک از کشورهای عربی به‌وقوع پیوسته و حتی ...
بیشتر
کتاب خاورمیانه از فروپاشی تا نظم‌یابی نوشتة محمد ایوب تلاش کرده است تا به خاورمیانة عربی ازمنظر تأثیر بهار عربی در فروپاشی و ثبات دولت بپردازد. نویسنده معتقد است آن‌چه به‌نام بهار عربی شهرت یافته یک پدیدة واحد و منسجمی نبوده، بلکه ناآرامی‌هایی بوده که به‌طور گسسته و منطبق با شرایط ملی هریک از کشورهای عربی به‌وقوع پیوسته و حتی پس از گذشت زمان کوتاهی معلوم شده که سرابی گمراهکننده بیش نبوده و با بازگشت رژیمهای خودکامه و بهحاشیهراندن جنبشهای دموکراتیک در هریک از این مناطق یا فرورفتن در باتلاق بیثباتی و تجزیة برخی کشورهای این منطقه درنهایت به سرخوردگی اسلامگرایان میانهرو انجامیده است و بیم آن می‌‌رود که اینان به گروه‌‌های افراطی بپیوندند و فروپاشی دولت در منطقه و نظم و ثبات در صحنة بینالمللی را دامن بزنند. این مقاله در تلاش است تا با ارزیابی این کتاب، ﻋﻼوهﺑﺮ ﻧﻘﺎﻳﺺ ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ اﻳﻦ اﺛﺮ را در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﺷﻜﻠﻲ، ﻧﮕﺎرﺷﻲ، و ویرایشی و همچنین در ﺗﻮﺿﻴﺢ، ترجمه، و معادلیابی و منابع و ارجاعات ﻛﺸﻒ و آﺷﻜﺎر ﻛﻨﺪ و ﺑﺮای ﺑﺎزﻧﮕﺮی در ﭼﺎپ ﺑﻌﺪی ﻛﺘﺎب توصیه کند.
پژوهشی
علوم سیاسی
مختار نوری؛ مجید توسلی رکن آبادی
چکیده
کتاب بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی با محوریت مسئلة چندفرهنگ‌‌گرایی و تئوریزه‌کردن آن به‌نگارش درآمده است. پرسش محوری اثر این است که در یک اجتماع سیاسی با هویت‌های فرهنگی مختلف و با اعضای پیرو گفتارهای دینی، اخلاقی، و فلسفی گوناگون فرایند تصمیم‌‌گیری سیاسی چگونه باید تنظیم شود که درعین احترام به این تفاوت‌ها هم‌زیستی ...
بیشتر
کتاب بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی با محوریت مسئلة چندفرهنگ‌‌گرایی و تئوریزه‌کردن آن به‌نگارش درآمده است. پرسش محوری اثر این است که در یک اجتماع سیاسی با هویت‌های فرهنگی مختلف و با اعضای پیرو گفتارهای دینی، اخلاقی، و فلسفی گوناگون فرایند تصمیم‌‌گیری سیاسی چگونه باید تنظیم شود که درعین احترام به این تفاوت‌ها هم‌زیستی مسالمتآمیز شهروندان نیز رعایت شود؟ کتاب مذکور تلاش میکند ازطریق بررسی مناظرة لیبرالها و جامعهگرایان معاصر، پاسخهای دادهشده به پرسش مذکور را بهآزمون بگذارد. بهتعبیردیگر، رویکرد کلی کتاب دفاع از بینش جامعهگرایانه توأم با موضعی انتقادی به اندیشة لیبرالی است و نویسنده نظریه‌‌های ارائهشده ازسوی جامعهگرایان و لیبرالها را در سه محور مفهوم خود، مبانی اخلاق سیاسی، و سیاست تفاوت فرهنگی تجزیه و تحلیل کرده است. با عنایت به مباحث مذکور، در مقالة حاضر تلاش خواهد شد ضمن معرفی اثر، نقد و ارزیابی انتقادی آن در دستور کار نویسندگان قرار گیرد. اینکه مسئله و کانون تمرکز اثر چیست؟ و هدف این اثر و جایگاه آن در منابع موجود این حوزه به چه صورتی است؟ از مهم‌ترین موضوعاتیاند که نویسندگان میکوشند بدانها بپردازند.
پژوهشی
علوم سیاسی
نوروز هاشم زهی
چکیده
این مقاله به تحلیل و نقد مجموعه‌مقالات نگاهی کثرت‌گرایانه به رویکردها و روششناسیها در علوم اجتماعی ویراستة «دوناتلا دلاپورتا» و «مایکل کیتینگ» و ترجمة «محمدجعفر جوادی ارجمند» و «مجید فرهام» می‌پردازد. هدف نویسندگان این مجموعه‌مقالات تسهیل تعامل میان پژوهشگران و غلبه بر کلیشه‌های موجود ازطریق به‌رسمیت‌شناختن ...
بیشتر
این مقاله به تحلیل و نقد مجموعه‌مقالات نگاهی کثرت‌گرایانه به رویکردها و روششناسیها در علوم اجتماعی ویراستة «دوناتلا دلاپورتا» و «مایکل کیتینگ» و ترجمة «محمدجعفر جوادی ارجمند» و «مجید فرهام» می‌پردازد. هدف نویسندگان این مجموعه‌مقالات تسهیل تعامل میان پژوهشگران و غلبه بر کلیشه‌های موجود ازطریق به‌رسمیت‌شناختن تکثر رویکردها در حوزة علوم اجتماعی بوده و منظور از این مقاله نیز تسهیل دست‌یابی به همان اهداف است. در مجموعة موردنقد پانزده مقاله وجود دارد که حاصل تجربه‌های تدریس گروهی از پژوهشگران انستیتو دانشگاه اروپایی است. این مقالات آشنایی بیش‌تری در مخاطبان از فضای نظری و کاربردی تحقیقات کیفی، کمی، و تلفیقی ایجاد میکند. نویسندگان از صدها منبع نکات روشی متعددی را تشریح کردهاند. مباحث این مقالات می‌تواند مورداستفادة پژوهشگران علوم اجتماعی، سیاسی، روابط بین‌الملل، و مطالعات منطقه‌ای قرار گیرد. این مقالات نقاط مشترک و مکمل رویکردهای موردبحث را شناسایی و به پژوهشگران کمک میکند تا به تفاوت‌های اساسی میان آن‌ها آگاه شوند و بتوانند آن‌ها را با یک‌دیگر تلفیق کنند. کمک به اشراف بر مواضع نظری مختلف و تولید و انجام طرح‌های پژوهشی ازجمله قابلیت‌‌های دیگر مجموعة نقدشده است.
