پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
تقلیل نظریه‌های پسامدرن در پژوهش‌های ادبی معاصر (نگاهی به کتاب داستان کوتاه در ایران: داستان‌های پسامدرن با تأکید بر فصل شخصیت‌پردازی پسامدرن: نظریۀ فوکو)

عیسی امن خانی

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 1-23

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3981

چکیده
  دلیل توجه به نظریه/ نظریه‌های پسامدرن هرچه باشد، امروزه چهارچوب نظری بسیاری از پژوهش­های انتشاریافته همین نظریه/ نظریه‌ها هستند. کاربست این نظریه/ نظریه­ها نیز معمولاً به دو شکل انجام می­شود: الف) با ارائۀ تصویری بسیط و ساده‌شده از پست‌مدرنیسم (در این‌ حالت تفاوت میان نظریه‌های پسامدرن نادیده گرفته می­شود) مؤلفه­های اصلی ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نقد و تحلیل کتاب نظریۀ ژانر

زکریا بزدوده؛ سیروس امیری

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 25-40

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3982

چکیده
  مقالة حاضر به نقد و بررسی کتاب نظریة ژانر به‌قلم مهدی زرقانی و محمودرضا قربان صباغ می‌پردازد که انتشارات هرمس برای نخستین‌بار در سال 1395، در 438 صفحه و 1000 نسخه آن را منتشر کرد. کتاب شامل چهار بخش و شانزده فصل است. این کتاب، براساس آن‌چه در مقدمة کتاب آمده است، تدوین و تألیف تاریخی و تحلیلی نظریة ژانر از زمان افلاطون تا عصر حاضر است. کتابی ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
مطالعۀ سبک ادبی ازدیدگاه زبان‌شناسی یا بازگشت به مطالعات سنتی؟ (نقدی بر کتاب سبک ادبی ازدیدگاه زبان‌شناسی)

داوود پورمظفری

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 41-57

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3989

چکیده
  کتاب سبک ادبی ازدیدگاه زبان‌شناسی بنابر مدعای نویسندۀ آن می­کوشد تا الگویی برای تحلیل سبکی متون ادبی براساس دانش زبان­شناسی، به‌ویژه دستور زایشی، به‌دست دهد. مقالۀ حاضر به‌تفصیل به ‌نقد و بررسی این ادعا پرداخته و پس از معرفی اجمالی نویسنده و کتاب، از جوانب مختلف صوری و محتوایی سبک ادبی ازدیدگاه زبان‌شناسی را نقد و ارزیابی ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نگاهی انتقادی به کلک خیال‌انگیز (داستان سنتی فارسی در دام فانتزی روایت‌شناسی)

محمد راغب

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 59-79

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3990

چکیده
  کلک خیال­انگیز، نوشتۀ ابوالفضل حری، به موضوعاتی چون «نظریۀ انواع ادبی»، «فانتزی و فانتاستیک»، «شگرف در روان‌کاوی و ادبیات»، «رویکرد ساختاری به وهم‌ناک»، و «بوطیقای ادبیات وهم‌ناک، معجزات، و کرامات در عمل» می­پردازد. پیکرۀ تحلیلی کتاب شامل فرج بعد از شدت، هفت پیکر، هزارویک شب، عجایب‌نامه­ها، و ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
آسیب شناسی درس آشنایی با علوم قرآنی در رشته زبان و ادبیات فارسی

زینب رضاپور

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 81-101

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3991

چکیده
  یکی از درس‌هایی که برای فهم و شناخت هرچه بهتر علوم قرآن در رشتة ادبیات فارسی درنظر گرفته‌ شده آشنایی با علوم قرآنی است. اما این درس در اهداف، سرفصل‌ها، و کتاب‌های آموزشی اشکالاتی دارد که از اهمیت، جذابیت، و کارآیی آن کاسته و قابلیت‌های بسیار این درس را تحت‌الشعاع قرار داده است. سه منبع مهم و پرتیراژ این درس تألیف استادان رادمنش، ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نقد کتاب نظر بر نظر، مجموعۀ بررسی کتاب

رویا یدالهی شاه‌راه

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 103-127

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3992

چکیده
  در این مقاله، کتاب نظر بر نظر، نوشتة سیدعلی کاشفی خوانساری متشکل از دوازده بررسی کتاب، یک آسیب‌شناسی نشر کتاب‌های نظری ادبیات کودک، و جوابیه‌ای به جوابیة نقد در دو بخش بررسی و نقد شده ‌است: در بخش اول، کلیت ساختاری و محتوایی کتاب و در بخش دوم، همة مقالات به‌تفکیک، برمبنای اصول بررسی کتاب. درنهایت، فقدان مقدمة جامع، ایراد شمارة صفحات ...  بیشتر

زبان و ادبیات فارسی
نقد و تحلیل نگاهی تحلیلی به علم بیان

سعید شفیعیون

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 129-151

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3993

چکیده
  کتاب نگاهی تحلیلی به علم بیان ازجمله کتاب‌های درسی دانشگاهی تازه‌چاپ حوزة بلاغت است که سعی دارد با اتکا به مبانی بلاغت سنتی، از نگاه‌های جدید مطرح در این حوزه نیز بی‌بهره نباشد. ضمناً وجه انتقادی و رویکرد کتاب در تأمل بر اغلب مسائل شایع دانش ادبی «بیان» مندرج در برخی منابع پیشین و طرح و بررسی گاه تفصیلی آن‌ها اسم این کتاب را ...  بیشتر

زبان و ادبیات فارسی
سرگشتگیِ نشانه‌ها (نگاهی به نشانه‌معناشناسیِ ادبیات: نظریه و روش تحلیلِ گفتمانِ ادبی)

داود عمارتی مقدم

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 153-179

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3994

چکیده
  نظریة نشانه‌شناسیِ گریماسی عمدتاً ازطریق نوشته­های دکتر حمیدرضا شعیری به فارسی‌زبانان معرفی شده است. این نظریه پیچیدگی­های خاصِ خود را دارد، اما شیوة معرفیِ این نظریه و مفاهیمِ بنیادین و مبانیِ روش‌شناختیِ آن در حوزة زبان فارسی به‌گونه‌ای بوده است که نه‌تنها به ایضاح این پیچیدگی ­ها نینجامیده، بلکه خود بر تعقید و ابهام ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نقد آسیب‌شناسانۀ درس‌نامه‌های فارسی عمومی

هاله کیانی بارفروشی؛ قدسیه رضوانیان

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 181-205

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4048

چکیده
  کتاب‌ فارسی عمومی ازجمله منابع درسی دانشگاهی است که فقدان سرفصلی نظام‌مند برای آن سبب شده است کتاب‌های متعددی برای آن نگاشته ‌شود. این پژوهش بر آن است تا با رویکردی انتقادی، به بررسی دوازده کتاب‌ فارسی عمومی از میان انبوه کتاب‌های تدوین‌شده برای این واحد درسی در بازة زمانی حدود چهل‌ ساله و پراکندگی جغرافیایی دانشگاهی بپردازد. ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نگاهی انتقادی به کتاب مبانی و اصول پژوهش در زبان و ادبیات فارسی

مصطفی گرجی

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 207-226

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3995

چکیده
  یکی از آثاری که با هدف آموزشِ پژوهش در رشتة زبان و ادبیات فارسی منتشر شد مبانی و اصول پژوهش در زبان و ادبیات فارسی اثر قدرت‌الله طاهری است. بررسی جایگاه کتاب درمیان مجموعه‌آثار مشابه نشان می‌دهد که مؤلف با نگاه انتقادی ـ فلسفی، سعی می‌کند به مبادی و مبانی‌ای فراتر از زبان و ادبیات فارسی توجه کند. در این مقاله، نویسنده سعی می‌کند ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
الزامات شرح متن با نگاهی به‌ روایتِ غلامحسین دینانی از غزلیات شمس

رحمان مشتاق مهر

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 227-257

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3996

چکیده
  خواندنِ متن به هر قصدی امری شخصی است، اما کسی که به شرح متن می‌پردازد و آن را منتشر می‌کند مسئولیتی را می‌پذیرد که برای برآمدن از عهدۀ آن، باید به الزاماتی تن دهد. شارح متن باید متن را بشناسد و با آن مأنوس باشد؛ برای دست‎یابی به نسخه یا تصحیح قابل‌اعتمادی از متن بکوشد؛ و در قرائت متن حساس و دقیق و سخت‌گیر باشد و درصورت مواجهه با هرگونه ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نگرش انتقادی به آرای سبک‌شناسان دربارة سبک ارانی

سیدمحسن حسینی وردنجانی؛ سید جواد مرتضایی؛ محمدرضا ترکی؛ مریم صالحی نیا

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 259-284

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.4049

چکیده
  دو کتاب سبک­شناسی شعر شمیسا و غلامرضایی از شناخته­‌شده‌ترین منابعی هستند که با نگاه دوره­ای (تاریخی/ جغرافیایی) سبک­های شعر فارسی را دسته­بندی کرده­اند. این دو اثر سالیان متمادی است که باوجود برخی اشکالات عمده، منبع تدریس و مرجع پژوهش‌اند. عدم نگرش انتقادی و تخصصی به این دو اثر باعث شده که بارها با تغییرات کمی تجدیدچاپ ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات فارسی
نقد کتاب آتش پارسی؛ درنگی در روزگار، زندگی، و اندیشۀ سعدی

روح الله هادی

دوره 19، شماره 3 ، خرداد 1398، صفحه 285-306

https://doi.org/10.30465/crtls.2019.3997

چکیده
  پژوهش دربارة پادشاه سخن، سعدی، کاری درخور ستایش و آفرین است و هرچه این کار مفصل­ تر، شادی برانگیزتر. کتاب آتش پارسی در شناخت زندگی و شعر اوست و دیدن همین نام لبخند شادی را بر لب­ های خواننده می‌نشاند، اما تأمل در اوراق کتاب و مطالعة جدی آن، درعین‌این‌که گاه خواننده را با نکته‌سنجی­ها و نکات تازه­ای روبه‌رو می‌کند، این احساس ...  بیشتر