پژوهشی
اقتصاد
ابوالقاسم توحیدی نیا
چکیده
کتاب درآمدی بر شاخصهای بانک‌داری اسلامی تلاشی است ارزش‌مند برای فراهم‌سازی زمینه‌‌های تحقق هرچه بیشتر بانک‌داری اسلامی ازطریق توسعة مبانی علمی لازم آن و مانند اغلب آثار علمی، از نقاط مثبتی برخوردار بوده، اما کاستیهایی هم دارد. لذا درجهت برجسته‌کردن نقاط مثبت و کمک به اصلاح کاستیهای آن، نگارندة این مقاله تلاش میکند ...
بیشتر
کتاب درآمدی بر شاخصهای بانک‌داری اسلامی تلاشی است ارزش‌مند برای فراهم‌سازی زمینه‌‌های تحقق هرچه بیشتر بانک‌داری اسلامی ازطریق توسعة مبانی علمی لازم آن و مانند اغلب آثار علمی، از نقاط مثبتی برخوردار بوده، اما کاستیهایی هم دارد. لذا درجهت برجسته‌کردن نقاط مثبت و کمک به اصلاح کاستیهای آن، نگارندة این مقاله تلاش میکند با بررسی انتقادی کتاب مزبور بهروش تحلیل ـ توصیفی، ابتدا نقاط مثبت آن و سپس مهم‌ترین نقاط ضعف یا کاستیهای آن را برشمرد. ازجمله نکات قوت کتاب عبارت‌اند از: الف) پرداختن به موضوع عدالت در بانک‌داری و شاخصهای تحقق آن، ب) رویکرد انتقادی به فرایند قرضالحسنه در بانک‌داری ایران و ارائة شاخص اسلامی در این حوزه، ج) نقد سیستم بانکی کشور ازمنظر میزان تحقق ربا، غالباً با رویکرد فلسفی کلامی، و د) نگاه به سایر ضوابط شرعی صحت معاملات (ازجمله غرر) در بانک‌داری اسلامی. ازسویدیگر، در بیان مهم‌ترین کاستیهای این اثر، می‌توان به این موارد اشاره کرد: الف) ضعف در شاخص‌‌سازی، ب) عدم ابتنای شاخصها بر مبانی برشمردهشده برای بانک‌داری اسلامی، ج) نپرداختن به برخی از مهمات ضوابط شرعی معاملات در حوزة بانک‌داری اسلامی، و د) عمیق نبودن بحثها.
پژوهشی
اقتصاد
نرگس حاجی ملا درویش
چکیده
کتاب سقلمه با فراهم‌کردن مشاهدات تجربی دربارة سوگیری‌های رفتاری در تصمیم‌گیری و تأثیر محیط بر آن‌ها به معرفی رویکرد قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه می‌پردازد. این رویکرد، که سقلمه نام گرفته است، به هر جنبه‌ای از معماری انتخاب مربوط میشود که باعث تغییر رفتار قابل‌پیش‌بینی افراد شود درحالی‌که ماهیت گزینه‌های پیش‌روی تصمیم‌گیرندگان ...
بیشتر
کتاب سقلمه با فراهم‌کردن مشاهدات تجربی دربارة سوگیری‌های رفتاری در تصمیم‌گیری و تأثیر محیط بر آن‌ها به معرفی رویکرد قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه می‌پردازد. این رویکرد، که سقلمه نام گرفته است، به هر جنبه‌ای از معماری انتخاب مربوط میشود که باعث تغییر رفتار قابل‌پیش‌بینی افراد شود درحالی‌که ماهیت گزینه‌های پیش‌روی تصمیم‌گیرندگان را تغییر ندهد و آزادی انتخاب آن‌ها را حفظ کند. نویسندگان معتقدند که بهعلت عدم وجود بافتار خنثی، قیم‌مآبی اجتنابناپذیر است. در چنین شرایطی، سیاستگذار عمومی در نقش معمار انتخاب می‌تواند با حفظ آزادی انتخاب، افراد را بهسمت تصمیمهای بهتر، که در آینده هم برترند، سوق دهد. نویسندگان پیش‌نهاد میدهند که برای تشخیص بهترین تصمیم باید ازنظر متخصصان استفاده کرد. علاوهبر مشکلات پیرامون کژگزینی متخصصان، چالش اصلی این رویکرد عدم ثبات ترجیحات افراد و ناگریزی انتخاب میان نتیجة دلخواه بلندمدت و کوتاهمدت است. باتوجهبه اقبال بسیار زیاد به سقلمه که در ترجمههای متعدد آن به فارسی هم نمایان است، این مقاله به بررسی و نقد موشکافانة رویکرد قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه می‌پردازد.
پژوهشی
اقتصاد
سید محمد حسینی
چکیده
کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعة پایدار از سلسله تک‌نگاشت‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که آقایان توحیدی‌نیا و قدیمی به‌رشتة تحریر درآورده‌اند. این اثر نقاط مثبت و برجستة بسیاری دارد. طرح سؤالات مهم دربارة پایداری توسعة پایدار و پاسخ به آن‌ها در چهارچوب مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی با تمرکز بر حق و عدل ...
بیشتر
کتاب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و چالش ناپایداری توسعة پایدار از سلسله تک‌نگاشت‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که آقایان توحیدی‌نیا و قدیمی به‌رشتة تحریر درآورده‌اند. این اثر نقاط مثبت و برجستة بسیاری دارد. طرح سؤالات مهم دربارة پایداری توسعة پایدار و پاسخ به آن‌ها در چهارچوب مبانی فلسفی اقتصاد اسلامی با تمرکز بر حق و عدل از نقاط مثبت و برجستة این تحقیق است. اما ازنظر شکلی و محتوایی اشکال دارد. ازنظر شکلی علاوه‌براین‌که نیازمند ویراستاری و صفحه‌آرایی است، خواننده به‌سختی می‌تواند به مسئله و اهداف تحقیق دست یابد. از مقدمه، که وظیفة این امر را به‌عهده دارد، اثری نیست و مقدمه‌های قسمت‌های اصلی اثر ناتوان از این امرند. ازنظر محتوایی مهم‌ترین اشکال این است که نویسندگان این اثر دربرابر اندیشه‌های علم اقتصاد متعارف رویکرد تقابلی داشته و در آن‌جاها که به بیان و تفسیر اجمالی اندیشة اقتصاددانان علم اقتصاد متعارف می‌پردازند، دچار سوگیری شده و رویکرد مسلط آن را مبنا قرار داده‌اند. ازاین‌رو، برای تبدیل‌شدن اثر به اثری تأثیرگذار، باید ویرایش‌های ادبی، شکلی، و محتوایی صورت گیرد. نیز باید از طرح جانب‌دارانة مطالب دوری کرد و ابتدا نظریه‌های مخالف را به‌خوبی بیان کرد و سپس به نقد آن‌ها پرداخت.
پژوهشی
اقتصاد
منصور زراءنژاد؛ حمیدرضا عبداللهیان
چکیده
در این مقاله کتاب مقدمهای بر اقتصاد تحریم: مبانی نظری و تاریخچۀ تحریم در جهان و ایران، تألیف مهدی طغیانی و دیگران، نقد و بررسی شده است. این مقاله در چهار بخش مقدمه، معرفی و توصیف اثر، ارزیابی محتوایی اثر، و نتیجه‌‌گیری و پیش‌نهادات تنظیم شده است. نتایج این مقاله نشان داد اثر به‌‌لحاظ ابعاد شکلی و فنی، ویرایش ادبی، استنادات، ...
بیشتر
در این مقاله کتاب مقدمهای بر اقتصاد تحریم: مبانی نظری و تاریخچۀ تحریم در جهان و ایران، تألیف مهدی طغیانی و دیگران، نقد و بررسی شده است. این مقاله در چهار بخش مقدمه، معرفی و توصیف اثر، ارزیابی محتوایی اثر، و نتیجه‌‌گیری و پیش‌نهادات تنظیم شده است. نتایج این مقاله نشان داد اثر به‌‌لحاظ ابعاد شکلی و فنی، ویرایش ادبی، استنادات، و ارجاعات ایرادهای فراوانی دارد. متن روان و رساست. فصلبندی کتاب مناسب، ولی انسجام درونی مطالب نامناسب است. قدرت استدلال، تحلیل، و تبیین علمی اثر راضیکننده نیست. اثر به‌عنوان منبع درسی کاربرد آموزشی ندارد.
پژوهشی
اقتصاد
علی سعیدی
چکیده
کتاب دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی نوشتۀ میشل پمپین و ترجمۀ احمد بدری است که در آن تلاش شده است کاستیهای رفتار سرمایه‌گذاری در مالی کلاسیک، که با محوریت انسان اقتصادی عقلانی مدل‌سازی شده است، با رویکرد روان‌شناختی نشان داده شود. مهم‌ترین مشخصۀ کتاب پررنگ‌بودن جنبه‌های کاربردی آن است و از این نظر می‌توان آن را به‌عنوان ...
بیشتر
کتاب دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی نوشتۀ میشل پمپین و ترجمۀ احمد بدری است که در آن تلاش شده است کاستیهای رفتار سرمایه‌گذاری در مالی کلاسیک، که با محوریت انسان اقتصادی عقلانی مدل‌سازی شده است، با رویکرد روان‌شناختی نشان داده شود. مهم‌ترین مشخصۀ کتاب پررنگ‌بودن جنبه‌های کاربردی آن است و از این نظر می‌توان آن را به‌عنوان کتابچۀ راه‌نمای مشاوران سرمایه‌گذاری (که تخصص اصلی نویسندۀ کتاب است) نامید. بیش‌ترین بخش کتاب به معرفی بیست سوگیری رفتاری و شناختی سرمایه‌گذاران و ارائۀ آزمون‌ها و مطالعات موردی برای شناسایی این سوگیری‌ها اختصاص دارد. متن ترجمه نسبتاً روان است، اما کاستیهایی در زمینۀ علائم نگارشی دارد. مهم‌ترین اشکال در ترجمۀ کتاب انتخاب معادل‌های نامأنوس، بی‌معنا، و بعضاً نادرست است که خواننده را در فهم مراد نویسنده دچار سردرگمی میکند. هم‌چنین تأکید بر ابعاد عملیاتی نویسنده را از پرداختن نظام‌مند و منسجم به ابعاد نظری مالی رفتاری غافل کرده است. برخی برداشت‌های کاملاً نادرست از اقتصاد و مالی متعارف ارائه شده است که ازجمله می‌توان به برداشت نادرست از منحنی بی‌تفاوتی و ماهیت کار در اقتصاد، نادیده‌گرفتن مناقشات هنجاری دربارۀ عقلانیت اقتصادی، تأکید بر روش‌های اثباتی و تجربی، و غفلت از سوگیری‌های اخلاقی و هنجاری اشاره کرد.
پژوهشی
اقتصاد
حجت الله صادقی
چکیده
کتاب فیزیک مالی سرگذشت تاریخی تعامل دانش فیزیک و مالی را مرور میکند. نویسندة کتاب، بهگونهای بینامتنی، چگونگی راه‌یابی مدل‌های دانش فیزیک به مسائل مالی را تشریح میکند و درپی آن است تا نشان دهد: استفاده از مدل‌ها و تحلیل کمی توسط کوانت‌ها (تحلیل‌گران کمی مالی) بی‌آن‌که عاملی تعیین‌کننده یا مقصر در بحران مالی 2007- 2008 باشد، سیمای ...
بیشتر
کتاب فیزیک مالی سرگذشت تاریخی تعامل دانش فیزیک و مالی را مرور میکند. نویسندة کتاب، بهگونهای بینامتنی، چگونگی راه‌یابی مدل‌های دانش فیزیک به مسائل مالی را تشریح میکند و درپی آن است تا نشان دهد: استفاده از مدل‌ها و تحلیل کمی توسط کوانت‌ها (تحلیل‌گران کمی مالی) بی‌آن‌که عاملی تعیین‌کننده یا مقصر در بحران مالی 2007- 2008 باشد، سیمای آیندة دانش مالی را شکل خواهد داد. در این مقاله، ضمن معرفی کلی این اثر، جنبه‌های گوناگون آن از حیث صوری و محتوایی با تکیه بر مفاهیم بینامتنیت و مطالعات بین‌رشته‌ای، به بوتة نقد گذاشته میشود. منظور از دیدگاه بینامتنی سطحی از تحلیل است که رابطة فیزیک (به‌عنوان متن «الف») و مالی (به‌عنوان متن «ب») را بررسی میکند و منظور از دیدگاه بین‌رشته‌ای سطحی از تحلیل است که رابطة آن‌ها را به‌عنوان دو رشته مدنظر قرار میدهد. رشتههایی که موضوع، روش، و غایت خود را دارند. پس از این بررسیها مشخص میشود که مهم‌ترین مزیت کتاب فیزیک مالی فرم روایت و نگاه تاریخی و دقیق و مهم‌ترین کاستی آن چشمپوشی از نقدهای روشنی است که اقتصاددانان رفتاری و دیگر منتقدان کمیگرای مالی به فیزیک مالی وارد کردهاند.
پژوهشی
اقتصاد
محمد حسین کرمی
چکیده
اقتصاد رفاه شاخه‌ای از علم اقتصاد است که تاکنون تلاش چندانی برای فهم، نقد، و بومی‌سازی آن ازجانب اقتصاددانان مسلمان صورت نگرفته است. کتاب درس‌نامة اقتصاد رفاه با نگرش اسلامی از نخستین آثاری است که کوشیده، ضمن تبیین و نقد اقتصاد رفاه متعارف، جنبه‌هایی از آموزه‌های اسلام دراین‌باره را نمایان سازد. چنین اقدام دشواری شایستة تقدیر ...
بیشتر
اقتصاد رفاه شاخه‌ای از علم اقتصاد است که تاکنون تلاش چندانی برای فهم، نقد، و بومی‌سازی آن ازجانب اقتصاددانان مسلمان صورت نگرفته است. کتاب درس‌نامة اقتصاد رفاه با نگرش اسلامی از نخستین آثاری است که کوشیده، ضمن تبیین و نقد اقتصاد رفاه متعارف، جنبه‌هایی از آموزه‌های اسلام دراین‌باره را نمایان سازد. چنین اقدام دشواری شایستة تقدیر است. در این مقاله، ضمن اشاره به دشواری‌ها و ضرورت چنین مباحثی، به‌منظور پیشرفت دانش در این حوزه، جنبه‌هایی از ویژگی‌های شکلی و محتوایی این کتاب نقد شده است. ازنظر محتوایی، گذشته از برخی اشکالات درون‌ساختاری و کاستیهای موجود در منابع و ارجاعات، سه نقد اساسی وارد است: نخست این‌که علی‌رغم پیچیدگی موضوع، تحلیل و بررسی‌های ارائه‌شده قوت لازم را ندارد و گاهی موجب سردرگمی مخاطب میشود. دوم این‌که محتوای کتاب با عنوان آن تطابق ندارد؛ زیرا اولاً فاقد بسیاری از ویژگی‌های کتاب درسی است و ثانیاً بیشتر به مباحث «فلسفة اقتصاد رفاه» پرداخته است تا «اقتصاد رفاه». ازنظر جامعیت نیز جای خالی بعضی از مطالب مهم، هم‌چون «توابع رفاه اجتماعی» در آن مشهود است. سوم این‌که در کاربرد برخی از اصطلاحات تخصصی، هم‌چون «عینی یا ذهنی‌بودن رفاه»، «رفاه فردی و اجتماعی»، و «رفاه‌گرایی و فرارفاه‌گرایی» اشکالاتی وجود دارد.
پژوهشی
اقتصاد
وحید محمودی؛ محمد تیو
چکیده
کتاب بازنگری در مفهوم نابرابری (Inequality Reexamined) یکی از آثار آمارتیا سن است که در سال 1992 منتشر شد. در این کتاب، سن با ارزیابی رویکردهای مختلف نسبت به نابرابری، به تبیین این مقوله درقالب رویکرد قابلیت محور می‌پردازد و برابری واقعی فرصت‌ها را تنها ازطریق برابری قابلیت‌ها (یا حذف نابرابری‌های آشکار در قابلیت‌ها) امکان‌پذیر می‌داند. سن ...
بیشتر
کتاب بازنگری در مفهوم نابرابری (Inequality Reexamined) یکی از آثار آمارتیا سن است که در سال 1992 منتشر شد. در این کتاب، سن با ارزیابی رویکردهای مختلف نسبت به نابرابری، به تبیین این مقوله درقالب رویکرد قابلیت محور می‌پردازد و برابری واقعی فرصت‌ها را تنها ازطریق برابری قابلیت‌ها (یا حذف نابرابری‌های آشکار در قابلیت‌ها) امکان‌پذیر می‌داند. سن در این کتاب بر این باور است که «نابرابری» موضوع محوری در تمامی رویکردها و نظریه‌های اجتماعی است، لذا میبایستی بهجای مطرحکردن سؤال «چرا برابری؟»، سؤال «برابری در چه حوزهای؟» در دستورکار قرار گیرد. این کتاب را مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با ترجمة پرویز قاسمی و آزیتا گلزاده قشلاقچایی در سال 1394 بهچاپ رساند که در چند صفحة آتی به نقد ترجمة صورت‌گرفته پرداخته میشود. برمبنای این نقد، هرچند ترجمة صورت‌گرفته روایی نوشتاری مناسبی دارد، اما ازمنظر چگونگی ترجمه، با اشکالات بسیاری دستبهگریبان است؛ لذا ازلحاظ انتقال معنی ازیکسو و نوع تأثیر متن ازسوییدیگر، موفق عمل نکرده است.
پژوهشی
اقتصاد
وحید مقدم؛ هادی امیری؛ آرمان روشندل
چکیده
مطالعات اقتصاد مقاومتی برای آن‌که بتوانند راه‌گشا باشند و مشکلات عملی کشور را حل کنند، اولاً، باید مبانی نظری قوی داشته باشند، ثانیاً، براساس چالش‌های کشور به ارائة راه‌حل بپردازند، ثالثاً، هرکدام بر حوزة خاصی متمرکز شوند، و رابعاً این کار را پژوهش‌گرانی متمحض در این حوزة مطالعاتی انجام دهند. این مقاله با تحلیل محتوای 76 مقالة ...
بیشتر
مطالعات اقتصاد مقاومتی برای آن‌که بتوانند راه‌گشا باشند و مشکلات عملی کشور را حل کنند، اولاً، باید مبانی نظری قوی داشته باشند، ثانیاً، براساس چالش‌های کشور به ارائة راه‌حل بپردازند، ثالثاً، هرکدام بر حوزة خاصی متمرکز شوند، و رابعاً این کار را پژوهش‌گرانی متمحض در این حوزة مطالعاتی انجام دهند. این مقاله با تحلیل محتوای 76 مقالة علمی و پژوهشی در هشت محور به نقد مطالعات پرداخته است. یافته‌های تحقیق عبارت‌اند از: تمرکز عمده بر سخنان رهبری، کم‌پرداختن به مسائل اصلی اقتصاد کشور، عدم ارائة راه‌کارهای عملیاتی، عدم جامع‌نگری، موردمحورنبودن مطالعات، کم‌عمق‌بودن مطالعات ارزیابی عملکرد اقتصاد، تخصصی‌نشدن نویسندگان، و درنهایت عدم درک جامع از اقتصاد مقاومتی. به‌طور خلاصه به‌نظر می‌رسد که به‌نوعی متن‌پژوهی بر نظریات و واقعیات اقتصادی غلبه کرده است. پیش‌نهادهای پژوهش حاضر برای پیشرفت گفتمان اقتصاد مقاومتی، بهره‌گیری از چهار منبع معرفتی معارف اسلامی، منظومة فکری رهبری، دانش اقتصادی، و تجربیات عملی به‌صورت هم‌زمان است. هم‌چنین رصد و پایش مطالعات اقتصاد مقاومتی عاملی بسیار مهم در پیش‌برد مفهوم اقتصاد مقاومتی معرفی شده است. درنهایت، پیش‌نهاد شده که با شاخص‌‌سازی برای سنجش اقتصاد مقاومتی در کشور به گفتمان‌سازی آن کمک شود.
پژوهشی
اقتصاد
حمیدرضا مقصودی
چکیده
تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به‌طور پیشینی نیازمند نظریه‌ای است که به ماهیت آن بپردازد و حدود و ثغور این الگو را روشن سازد. این نظریه محصول نگاه درجة دو به عرصۀ الگو است و احکام آن می‌تواند مبنای تدوین الگو قرار گیرد. لذا شیوۀ تحلیل در نظریه‌پردازی درمورد الگو، تعمقی فلسفی و نقدی مبناگرایانه است. در کتاب نظریة اسلامی ایرانی ...
بیشتر
تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به‌طور پیشینی نیازمند نظریه‌ای است که به ماهیت آن بپردازد و حدود و ثغور این الگو را روشن سازد. این نظریه محصول نگاه درجة دو به عرصۀ الگو است و احکام آن می‌تواند مبنای تدوین الگو قرار گیرد. لذا شیوۀ تحلیل در نظریه‌پردازی درمورد الگو، تعمقی فلسفی و نقدی مبناگرایانه است. در کتاب نظریة اسلامی ایرانی پیشرفت (اصول و عناصر) نویسندة محترم تلاش کردهاند مفاهیمی متعدد درباب پیشرفت اسلامی ایرانی را مطرح کنند و نهایتاً اصول و عناصر اساسی این نظریه را برشمردهاند. در این نوشتار در دو قسمت انتقاداتی به این کتاب وارد شده است. اشکالات صوری و شکلی شامل بر طراحی کتاب و شیوۀ ارجاعدهی و کیفیت منابع استفاده شده و اشکالات محتوایی اعم از اشکالات وارد بر طرح کلی و اندیشۀ حاکم کتاب و مسائل مطرحشده در یکایک بخشهای کتاب است. باتوجهبه مسائلی که در کتاب مطرح شده است، کتاب حاضر را نمیتوان یک کتاب قوی و قابلاستفاده در حوزۀ نظریۀ پیشرفت اسلامی ایرانی تلقی کرد و استفاده از آن، چه به‌عنوان یک کتاب حاوی نظریه‌ای دقیق و چه به‌عنوان یک کتاب درسی مشتملبر نظریات متنوع، محل اشکال جدی است.
پژوهشی
اقتصاد
سیدنظام الدین مکیان؛ سجاد قدیرزاده
چکیده
پویایی هر علمی در گرو نقد منصفانه و دل‌سوزانة آن است. بی‌‌شک نگارش هر اثر جدیدی درکنار نقاط قوت خود، کاستیهایی را به‌هم‌راه خواهد داشت. هدف از نقد این اثر ارتقای کیفیت آن در چاپ‌‌های بعدی یا انتشار آثار مشابه است. در این مقاله به بررسی این اثر در دو حوزة نقد ظاهری ـ نگارشی و نقد محتوایی پرداخته میشود. باوجود این‌که در زمینة ...
بیشتر
پویایی هر علمی در گرو نقد منصفانه و دل‌سوزانة آن است. بی‌‌شک نگارش هر اثر جدیدی درکنار نقاط قوت خود، کاستیهایی را به‌هم‌راه خواهد داشت. هدف از نقد این اثر ارتقای کیفیت آن در چاپ‌‌های بعدی یا انتشار آثار مشابه است. در این مقاله به بررسی این اثر در دو حوزة نقد ظاهری ـ نگارشی و نقد محتوایی پرداخته میشود. باوجود این‌که در زمینة آسیب‌شناسی نرخ بهرة منابع زیادی در دسترس نیست، ولی این اثر بهدلیل ورود به این مبحث پرچالش بسیار حائز اهمیت است. اما، کتاب نیازمند بازنگری جدی در حوزة نگارشی و محتوایی است. در زمینة نگارشی اثر با استفاده از زبان علمی و بیان دقیق مطالب و دقت در استفاده از اصطلاحات تخصصی می‌تواند بهبود یابد. هم‌چنین در حوزة محتوایی، استفاده از استدلالهای علمی و دقیق و بعضاً عدم برداشت سطحی در تحلیلها و هم‌چنین عدم پذیرش ادعاهای مخالفان نرخ بهره بدون نقد و بررسی آن‌ها کاستی دارد که با اصلاح آن‌ها می‌تواند به غنای هرچه بیشتر کتاب بیفزاید.
پژوهشی
اقتصاد
محمدرضا مهربان پور؛ سیدعباس موسویان؛ محمد رسول حشمتی
چکیده
پس از پیروزی انقلاب، یکی از اصلی‌‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در کشور حذف ربا از نظام بانکی با تأسی از نظریۀ بانک‌داری بدون ربای شهید صدر بود. مبنای تدوین قانون بانک‌داری بدون ربا در سال 1361 در کشور، همین نظریۀ شهید صدر بوده است. اما با گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، عملکرد نظام بانکی درخصوص پیاده‌‌سازی این نظریه، بهگونهای ...
بیشتر
پس از پیروزی انقلاب، یکی از اصلی‌‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در کشور حذف ربا از نظام بانکی با تأسی از نظریۀ بانک‌داری بدون ربای شهید صدر بود. مبنای تدوین قانون بانک‌داری بدون ربا در سال 1361 در کشور، همین نظریۀ شهید صدر بوده است. اما با گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، عملکرد نظام بانکی درخصوص پیاده‌‌سازی این نظریه، بهگونهای بوده است که ازسوی صاحبنظران اقتصادی با انتقادهای فراوان روبهرو بوده است. در این مقاله ابتدا با روش مروری ـ تحلیلی به بررسی و نقد قانون بانک‌داری بدون ربا پرداخته شد و سپس بهروش تحلیل محتوای کیفی و بهکمک ابزار مصاحبۀ نیمهساختاریافته با خبرگان بانکی و دانشگاهی، 118 واحد معنایی، 25 مفهوم، و درنهایت 8 مقوله با عنوان مهم‌ترین انتقادات ساختاری در پیاده‌‌سازی بانک‌داری بدون ربا در ایران، استخراج شد و موردبررسی قرار گرفت. درنهایت، به‌منظور بهبود عملکرد نظام بانک‌داری بدون ربا، پیشنهادهایی ارائه شده است.
پژوهشی
اقتصاد
سد حسین میرجلیلی
چکیده
کتاب اقتصاد فقیر به تحلیل رفتارهای اقتصادی فقرا می‌پردازد و کاربرد اقتصاد رفتاری در اقتصاد فقر و توسعه است و به‌دنبال آن است که ازطریق رویکرد مبتنی‌بر شواهد با شناخت انگیزه و رفتار فقرا به مبارزه با فقر بپردازد. کتاب مسئله‌مند است و به‌دنبال ارائة راه‌حل بدیع برای هشت موضوع: گرسنگی، سلامت، مدرسه‌رفتن، جمعیت، ریسک، وام، پس‌انداز، ...
بیشتر
کتاب اقتصاد فقیر به تحلیل رفتارهای اقتصادی فقرا می‌پردازد و کاربرد اقتصاد رفتاری در اقتصاد فقر و توسعه است و به‌دنبال آن است که ازطریق رویکرد مبتنی‌بر شواهد با شناخت انگیزه و رفتار فقرا به مبارزه با فقر بپردازد. کتاب مسئله‌مند است و به‌دنبال ارائة راه‌حل بدیع برای هشت موضوع: گرسنگی، سلامت، مدرسه‌رفتن، جمعیت، ریسک، وام، پس‌انداز، و کارآفرینی فقرا با استفاده از آزمایشهای کنترل تصادفی است. بهرغم آن‌که کتاب روش نوینی برای مبارزه با فقر ارائه کرده است، ارزیابی کتاب نشان میدهد که به محدودیتهای روش آزمایش کنترل تصادفی توجه نشده است. بهبود عملکرد فقرا بدون اصلاحات نهادی تأثیر محدودی دارد، بهویژه اگر در دام فقر گرفتار شده باشند. برای هشت موضوع بحثشده نتیجه‌‌گیری و پیش‌نهاد ادامة بررسی ارائه نشده است. با اقدامات مارجینال که این کتاب برای بهبود زندگی فقرا مطرح میکند، نمیتوان مشکل فقر حدود دو میلیارد نفر در جهان را حل کرد. تجربة کشورهای موفق در کاهش فقر با استفاده از این روش ارائه نشده است. از تأثیر فرهنگ بر انگیزه و رفتار فقرا بحثی نشده است، درحالی‌که فقیران از باورها و هنجارهای فرهنگی تأثیر زیادی میپذیرند.
پژوهشی
اقتصاد
ابوالفضل نوفرستی
چکیده
توسعۀ مالی و رشد اقتصادی: تبیین پیوندها یکی از کتاب‌های جدیدی است که درخصوص توسعة مالی در سال 1389 ترجمه شده و انتشار یافته است. این کتاب هفت فصل دارد که هر فصل آن را نویسندگان متفاوتی نوشته‌اند و به‌نظر هر فصل خلاصه‌ای از یک مطالعة گسترده‌تر است که در چهارچوبی تقریباً شبیه مقاله تنظیم شده است. اگرچه مطالب درج‌شده در هریک از این فصل‌ها ...
بیشتر
توسعۀ مالی و رشد اقتصادی: تبیین پیوندها یکی از کتاب‌های جدیدی است که درخصوص توسعة مالی در سال 1389 ترجمه شده و انتشار یافته است. این کتاب هفت فصل دارد که هر فصل آن را نویسندگان متفاوتی نوشته‌اند و به‌نظر هر فصل خلاصه‌ای از یک مطالعة گسترده‌تر است که در چهارچوبی تقریباً شبیه مقاله تنظیم شده است. اگرچه مطالب درج‌شده در هریک از این فصل‌ها ارزش بالایی برای مطالعه دارد، باتوجهبه سرعت توسعة علم اقتصاد طی دو دهة اخیر، بسیاری از موارد جدیدی که بر چگونگی ارتباط بین توسعة مالی و رشد اقتصادی اثرگذار است را موردتوجه قرار نداده است. به‌‌لحاظ ترجمه، این کتاب ترجمة روانی ندارد و به بازنگری در ترجمه و معادل‌های فارسی استفادهشده برای برخی از واژههای انگلیسی نیاز دارد. به‌‌لحاظ ویراستاری نیز، به‌نظر می‌رسد که ویراستاری کتاب با دقت انجام نشده است و نیاز است که کتاب مجدداً ویرایش شود.
