نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دکترای زبان‌شناسی

2 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، دکترای زبان‌شناسی

چکیده

مقالة حاضر به‌‌منظور پژوهشی فراتحلیلی که به‌شیوة توصیفی ـ تحلیلی انجام شده درپی پاسخ به این پرسش است که گرایش‌های نوین در تحلیل گفتمان انتقادی کدام است و به چه صورت می‌توان این گرایش‌ها را در فضای پژوهشی ایران به‌کار بست؟ دستاورد اصلی این مقاله معرفی گرایش‌ها و رویکردهای جدید و بین‌رشته‌ای در حوزة تحلیل گفتمان انتقادی است که تاکنون کم‌تر پژوهش‌گران ایرانی به آن توجه داشته‌اند. یافته‌های این مقاله، که رویکردهای نوین تحلیل گفتمان چندوجهی، تحلیل گفتمان مثبت، و تحلیل گفتمان انتقادی شناختی را معرفی می‌کند، می‌تواند افق‌های نوینی را در تحلیل گفتمان (انتقادی) فراروی پژوهش‌گران کشورمان بگشاید و از منحصر‌شدن این پژوهش‌ها به چند گرایش محدود بکاهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Interdisciplinary Trends in Critical Discourse Analysis: From Theory to Practice

نویسندگان [English]

  • Reza Kheirabadi 1
  • ferdows Aghagolzade 2

1 PhD in Linguistics, Faculty Member of Organization for Educational Research and Planning (OERP)

2 .

چکیده [English]

The key research question of this study is to determine the most prevalent trends in Critical Discourse Analysis (CDA) and how to apply them in Iranian research context. Therefore, this study makes a major contribution to research on modern CDA trends by demonstrating the newest research approaches in this area. The significance of this study is most remarkable bearing in mind that the scope of CDA studies is mainly restricted to a limited number of approaches and models, ignoring the modern interdisciplinary ones. The findings of this study represent Multimodal Discourse Analysis (MDA), Positive Discourse Analysis and Cognitive Discourse Analysis as the most flourishing trends within CDA framework and introduce a broader perspective in CDA studies to Iranian researchers. The findings can extend the realm of research in (Critical) Discourse studies in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Discourse Analysis (CDA) of Media
  • Cognitive Critical Discourse Analysis
  • Applied Linguistics
  • Positive Discourse Analysis (PDA)
  • Multimodal Discourse Analysis (MDA)
آقاگل‌زاده، فردوس (1381)، تحلیل، مقایسه، نقد تحلیل کلام و تحلیل کلام انتقادی، رسالة دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
آقاگل‌زاده، فردوس و رضا خیرآبادی (1393)، زبان‌شناسی خبر، تهران: علمی.
خیرآبادی، رضا و عالیه کامبوزیا (1391)، «بررسی زبان تبلیغات مطبوعاتی در چهارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند»، مجموعه‌مقالات نخستین همایش زبان‌شناسی نقش‌گرا، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
داوری، حسین (1395)، «زبان‌شناسی کاربردی انتقادی: رویکرد میان‌رشته‌ای سنجش‌گر در نقد و ارزیابی شاخه‌های زبان‌شناسی کاربردی»، فصل‌نامة مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، س 7، ش 4.
رضاپور، ابراهیم (1390)، تحلیل گفتمان انتقادی: نقش استعاره در بازنمایی و بازتولید ایدئولوژی در رسانه‌ها، رسالة دکتری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
سعیدنیا، گلرخ (سرپرست گروه مترجمان) (1397)، گفتمان‌شناسی انتقادی: رویکردها، تهران: لوگوس.
سلطانی، سید‌علی‌اصغر (1383)، قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در مطبوعات، رسالة ‌‌دکتری زبان‌شناسی همگانی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
سلطانی، سید‌علی‌اصغر (1385)، تحلیل گفتمان انتقادی؛ تکوین تحلیل گفتمان در زبان‌شناسی، تهران: علمی و فرهنگی.
لاک، تری (1393)، تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمة رضا خیرآبادی و دیگران، تهران: خط سفید.
یارمحمدی، لطف‌الله (1383)، گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
یارمحمدی، لطف‌الله (1385)، ارتباطات ازمنظر گفتمان‌شناسی انتقادی، تهران: هرمس.
Charteris-Black, J. (2004), Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Chilton, P. and G. Lakoff (1995), Foreign Policy by Metaphor. In Language and Peace, C. Schäffner. and A. I. Wenden (eds.), Aldershot: Ashgate.
Chilton, P. and R. Wodak (eds.) (2007), A New Research Agenda in (Critical) Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity, Amsterdam: Benjamins (Revised 2nd ed.).
El Refaie, E. (2001), “Metaphors We Discriminate by: Naturalized Themes in Austrian Newspaper Articles about Asylum Seekers”, Journal of Sociolinguistics, vol. 5, no. 3.
Fairclough, N., J. Mulderrig, and R. Wodak (2011), “Critical Discourse Analysis”, Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction.
Forceville, C. (1996), Pictorial Metaphor in Advertising, London: Routledge.
Forceville, C. (2005), “Cognitive Linguistics and Multimodal Metaphor”, in: Bildwissenschaft: Zwischen Reflektion und Anwendung, K. Sachs-Hornbach (ed.), Cologne: Von Halem.
Forceville, C. (2007), “Pictorial and Multimodal Metaphor in Commercials”, in: Go Figure! New Directions in Advertising Rhetoric, ed. E. McQuarrie and B. Phillips (eds.), Armonk: ME Sharpe.
Forceville, C. (2008), “Metaphor in Pictures and Multimodal Representations”, in: The Cambridge handbook of metaphor and thought, R. Gibbs (ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
Forceville, C. (2014), “The Strategic Use of the Visual Mode in Advertising Metaphors”, in: Critical multimodal studies of popular discourse, Djonov and S. Zhao (eds.), London: Routledge.
Fowler, R., B. Hodge, G. Kress., and T. Trew (1979), Language and Control, London: Routledge and Kegan Paul.
Haig, E. (2004). “Some Observations on the Critique of Critical Discourse Analysis”, Studies in Language and Culture, vol. 25, no. 2.
Hart, C. (2011), Moving Beyond Metaphor in the Cognitive Linguistic Approach to CDA: Construal Operations in Immigration Discourse, in: Critical discourse studies in Context and Cognition, C. Hart (ed.), Amsterdam: John Benjamins.
Hodge, B., G. Kress, and G. Jones (1979), “The Ideology of Middle Management”, in: Language and control, R. Fowler, B. Hodge, G. Kress, and T. Trew (eds.), London: Routledge.
Kress, G. and R. Hodge (1979), Language as Ideology, London: Routledge.
Kress, G. and T. van Leeuwen (1996/2006), Reading Images: The Grammar of Visual Design, London: Routledge.
Kress, G. and T. van Leeuwen (2001), Multimodal Discourse: The Modes and Media of Contemporary Communication, London: Arnold.
Kress, G., Kegan Paul, and R. Hodge (1993), Language as ideology, London: Routledge.
Macgilchrist, F. (2007), “Positive Discourse Analysis: Contesting Dominant Discourses by Reframing the Issue”, Critical Approaches to Discourse across the Disciplines, vol. 1, no. 1.
Machin, D. (2007), Introduction to Multimodal Analysis, New York: Oxford University Press.
Machin, D. (2013), “What is Multimodal Critical Discourse Studies?”, Discourse studies, no. 10.
Machin, D. and A. Mayr (2007), “Antiracism in the British Government’s Model Regional Newspaper: The ‘Talking Cureʼ”, Discourse & Society, vol. 18, no. 4.
Machin, D. and A. Mayr (2012 a), How to Do Critical Discourse Analysis: A Multimodal Introduction, Los Angeles: Sage.
Machin, D. and A. Mayr (2012 b), “Corporate Crime and the Discursive Deletion of Responsibility: A Case Study of the Paddington Rail Crash”, Crime Media Culture, vol. 9, no. 1, Doi: 10.1177/1741659012450294.
Martin, J. R. (2000), “Close Reading: Functional Linguistics as a Tool for Critical Discourse Analysis”, in: Researching Language in Schools and Communities: Functional Linguistic Perspectives, L. Unsworth (ed.), London: Cassell.
Martin, J. R. (2002 a), “Blessed Are the Peacemakers: Reconciliation and Evaluation”, in: Research and Practice in Professional Discourse, ed. C. Candlin, Hong Kong: City University of Hong Kong Press.
Martin, J. R. (2002b), “Positive Discourse Analysis: Power, Solidarity and Change”, 1n: Critical Discourse Analysis: Critical Concepts in Linguistics, M. Toolan (ed.), London: Routledge.
Martin, J. R. (2004), “Mourning: How We Get Aligned”, Discourse and Society, vol. 15, no. 2–3.
Martin, J. R. and D. Rose (2003), Working with Discourse: Meaning beyond the Clause, London: Continuum.
O’Halloran, K. L. (1999). “Interdependence, Interaction and Metaphor in Multisemiotictexts”, Social Semiotics, vol. 9, no. 3.
O’Toole, M. (1994), The Language of Displayed Art, London: Leicester University Press.
Santa Ana, O. (1999). “Like an Animal I Was Treated: Anti-Immigrant Metaphor in US Public Discourse”, Discourse & Society, vol. 10, no. 2.
Santa Ana, O. (2002), Brown Tide Rising: Metaphors of Latinos in Contemporary American Public Discourse, Austin: University of Texas Press.
Santa Ana, O. (2013), Juan in a Hundred: The Representation of Latinos on Network News, Austin: University of Texas Press.
Van Leeuwen, T. (2009), “Critical Discourse Analysis”, in: Concise Encyclopedia of Pragmatics, J. L. Mey (ed.), Elsevier Ltd.
Van Leeuwen, T. (2009), “Discourse as the Recontextualization of Social Practice: A Guide”, Methods of Critical Discourse Analysis, no. 2.
Van Leeuwen, T. (2013), “Critical Analysis of Multimodal Discourse”, in: Encyclopedia of Applied Linguistics, C. Chapelle (ed.), Oxford: Wiley-Blackwell.
Van Leeuwen, T., Wodak, R. (1999), “Legitimizing Immigration Control: A Discourse-Historical Analysis”, Discourse Studies, vol. 1, no. 1.
Wodak, R. (2007), Politics asUsual: The Discursive Construction and Representation of Politics in Action, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Wodak, R. and M. Meyer (2001), Methods of Critical Discourse Analysis, London: Sage Publications.
Wodak, R. and P. Chilton (2007), “Preface”, in: A New Research Agenda in (Critical) Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity, P. Chilton and R. Wodak (eds.), Amsterdam: Benjamins.