نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند، ایران.

چکیده

انتحال (سرقت علمی) از غیراخلاقی‌‌ترین آسیب‌‌های پژوهش است که امروزه در تحقیقات دانشگاهی ما رو به فزونی است. هدف این مقاله بررسی جوانب مختلف انتحال (سرقت علمی) در مقالات علمی‌ ‌ـ پژوهشی، برجسته‌‌ترین نمایندۀ تحقیقات دانشگاهی، و به‌‌طور ویژه مقالات علمی‌ ‌ـ پژوهشی حوزۀ ادبیات فارسی است. برای این منظور، با استفاده از روش توصیفی‌ ـ استنادی ابتدا سرقت علمی با ذکر مصادیقی از آن در مقالات علمی‌ ‌ـ پژوهشی ادبیات فارسی تعریف می‌‌شود و درادامه مسئولان، عوامل، و انگیزه‌‌های انجام سرقت علمی در مقالات علمی‌ ـ پژوهشی موردبررسی قرار می‌‌گیرد و درنهایت راه‌کارهایی برای پیش‌گیری از انجام سرقت علمی و پس‌‌گیری مقالات سرقتی در مجلات علمی‌ ‌ـ پژوهشی حوزۀ ادبیات فارسی ارائه می‌‌شود. این مقاله بر نقش بازدارندۀ سامانه‌‌های مشابه‌‌یاب متون (در مراحل قبل از چاپ مقالات)، نقدهایی که پژوهش‌گران و آگاهانِ پیشینۀ تحقیق در حوزه‌‌های مطالعاتی مختلف (دیدگان بینا) می‌‌نویسند و چاپ این مقالات در مجلات علمی‌ ـ پژوهشی، سلب اعتبار مقالات سرقتی چاپ‌‌شده و لغو امتیاز حاصل از آن‌‌ها، به‌‌منزلۀ راه‌کارهایی عملی دراین‌خصوص، تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Plagiarism in Contemporary Literary Research: A Case of Academic Articles

نویسنده [English]

  • Abbas Vaezzadeh

Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Birjand

چکیده [English]

Plagiarism is one of the most unethical research damage that is nowadays growing in our academic research. The purpose of this article is to examine various aspects of plagiarism in academic articles as the most prominent representative of academic studies, and in particular the academic articles of the Persian literature field. For this purpose, plagiarism is firstly defined by mentioning some examples of it in the academic articles of Persian literature. Moreover, in the future, the authorities, factors, and motives behind the plagiarism of research articles are investigated. Finally, strategies for the prevention of plagiarism and retraction of pirated articles in journals of the Persian literature field are offered. This article focuses on the inhibiting role of "plagiarism checker software" (in pre-publication), "review articles" by researchers and experts to study history (perspicacious eyes) is written in different fields of study and the publication of these articles by academic journals, retraction of stuffed articles and the cancellation of their score, as practical solutions in this regard stresses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology Research
  • Research Ethics
  • Plagiarism
  • Academic Articles of Persian Literature
آیین‌‌نامۀ آموزشی دورۀ دکتری تخصصی (Ph.D) (مصوب 24/11/1394)، تهران: وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری.
آیین‌‌نامۀ ارتقای اعضای هیئت‌علمی مؤسسه‌‌های آموزش عالی، پژوهشی، و فناوری دولتی و غیردولتی (مصوب 18/12/1394)، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
آیین‌‌نامۀ مصادیق تخلفات پژوهشی (مصوب 23/12/1393)، تهران: وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری.
پایگاه خبری دیده‌‌بان علم ایران (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://www.isw.ir>.
پژوهشگاه علوم و فناوری ایران (ایرانداک) (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://www.irandoc.ac.ir>.
پورنامداریان، تقی (1376)، «سرقت ادبی»، کتاب ماه ادبیات، ش 2.
جستارهای ادبی، دانشگاه فردوسی مشهد (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://jls.um.ac.ir>.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) (دست‌رسی 9 اسفند 1395): <http://www.isna.ir>.
دانشگاه تهران، «سامانۀ نشریۀ تحقیقات مالی» (دست‌رسی 3 اسفند 1395): <https://jfr.ut.ac.ir>.
دانشگاه شهید بهشتی (دست‌رسی 3 اسفند 1395): <http://www.en.sbu.ac.ir>.
رجب‌‌زادۀ عصارها، امیرحسین (1395)، «تقلب در درج نام نویسندگان» (دست‌رسی 2 اسفند 1395):
<http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=49>.
رجب‌‌زادۀ ‌‌‌عصارها، امیرحسین و زهره عباسیان (1395)، «سلب اعتبار مقالات منتشرشده: پیش‌نهادهایی برای مجلات ایرانی» (دست‌رسی در 25 بهمن 1395):
<http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=48>.
سامانۀ مشابه‌‌یاب متون سمیم نور (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://www.samimnoor.ir>.
سعدی شیرازی (1381)، گلستان سعدی، به‌تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شریفی صحی، محسن (1395)، «گریماس، یک روش مرده»، نقد ادبی، س 9، ش 34.
عباسیان، زهره و امیرحسین رجب‌‌زادۀ عصارها (1394 الف)، «دلایل ارتکاب سرقت علمی چیست؟» (دست‌رسی در 3 اسفند 1395): <http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=25>.
عباسیان، زهره و امیرحسین رجب‌‌زادۀ ‌عصارها (1394 ب)، «سرقت علمی چیست» (دست‌رسی در 25 بهمن 1395): <http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=14>.
عباسیان، زهره و امیرحسین رجب‌‌زادۀ ‌عصارها (1395 الف)، «سلب اعتبار مقالات منتشرشده در نشریات» (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=47>.
عباسیان، زهره و امیرحسین رجب‌‌زادۀ ‌عصارها (1395 ب)، «راه‌‌های مبارزه با سوء‌رفتارهای پژوهشی» (دست‌رسی 6 اسفند 1395): <http://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId=35>.
«قانون پیش‌گیری و مقابله با تقلب در تهیۀ آثار علمی» (مصوب 14 شهریور 1396)، تهران: مجلس شورای اسلامی.
«قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان» (مصوب 11/10/1348)، تهران: مجلس شورای ملی.
کمیتۀ اخلاق پژوهش وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری (1390)، منشور و موازین اخلاق پژوهش، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
مجلۀ فنون ادبی (دست‌رسی 20 شهریور 1396): <http://liar.ui.ac.ir>.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (دست‌رسی 9 اسفند 1395): <http://isti.ir>.
منصوری، مجید (1396)، «سرقت ادبی جدید با روش کهن»، نقد ادبی، س10، ش 39.
نشریۀ مهندسی متالوژی (دست‌رسی 11 اسفند 1395): <http://www.metalleng.ir>.
واعظ‌‌زاده، عباس (1396)، «آن باده همان است اگر شیشه دگر شد»، نقد ادبی، س 10، ش 39.
واعظ‌‌زاده، عباس (1396)، «هم‌چو عکس ماه اندر آب جو»، نقد ادبی، س 10، ش 39.
هجویری، علی‌بن عثمان (1386)، کشف‌‌المحجوب، مقدمه، تصحیح، و تعلیقات محمود عابدی. تهران: سروش.
همایش بررسی راه‌کارهای پیش‌گیری از سرقت علمی (دست‌رسی 2 اسفند 1395): <http://ictrc.ac.ir>.
همایی، جلال‌‌الدین (1379)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: هما.