نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 دکترای فلسفۀ علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

بااین‌که از زمان انتشار نخستین چاپ کتاب رابطۀ منطقی دین و علوم کاربردی بیش از دو دهه می‌گذرد، یکی از منسجم‌ترین آثاری است که موضع این جریان فکری را نمایندگی می‌کند. ازاین‌روی کتاب را شایستۀ معرفی و نقد دانستیم. در این کتاب نویسنده کوشیده است تا باتوجه‌به ادبیات آکادمیک در موضوعاتی ‌هم‌چون علم، تکنولوژی، و توسعه و ‌از‌سوی‌دیگر باعنایت‌به مبانی فکری فرهنگستان علوم اسلامی، به ‌‌تأملات قابل‌اعتنایی دست یابد‌. در این مقاله نشان داده‌‌ایم که ‌‌مؤلف کتاب به مناقشات عمدۀ معاصر در حوزۀ علم‌پژوهی و دین‌پژوهی اشراف چندانی ندارند؛ مناقشاتی که ازقضا با به‌چالش‌کشیدن هژمونی اروپا ‌ـ مسیحیت محور مطالعات علم و مطالعات دینی معاصر می‌توانند فضایی برای طرحی متفاوت از مناسبات دین و فرهنگ تکنیکی معاصر بگشایند. ازاین‌روی، پیش‌نهاد می‌شود نویسنده با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای علم‌پژوهی و دین‌پژوهی معاصر به ویرایش دوم این کتاب یا نگارش کتابی جدید در این زمینه اقدام کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Logical Relationship between Religion and Applied Sciences: A Critical Book Review

نویسندگان [English]

  • Malek Shojaei Jeshvaghani 1
  • Seyyed Mohammadtaghi Movahhed Abtahi 2

1 Assistant Professor of Philosophy, Institute for Humanities and Cultural Studies Tehran, Iran

2 PhD in Philosophy of Science and Technology, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran

چکیده [English]

Although more than two decades have passed since the publication of the first edition of The Logical Relationship between Religion and Applied Sciences, this book is still one of the most coherent and accurate works, showing the position of this intellectual current. The author of the book has tried to show the position of the Academy of Islamic Sciences on these issues, considering the academic literature on topics such as science, technology, and development. So, this book was regarded for proper introduction and critique. In this article, we have shown that the author of the book does not have much control over the latest controversies in the field of science and religion studies - even in contemporary Iran. Today’s controversy, which has challenged European-Christian hegemony based on the study of science and religion, could open a new space for a different view of the relationship between religion, culture, and technology. Therefore, it is expected that the author will write the second edition of the book, considering the latest achievements of contemporary scientology and theology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religion
  • Humanities
  • Religious Science
  • Technique
  • Academy of Islamic Sciences
  • Applied Sciences
باربور، ایان (1362)، علم و دین‌، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی‌، تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.
پربهاکاران، ولف و دیگران (1397)، روش‌شناسی فلسفی‌، ترجمۀ هانیه مفیدی‌، تهران: تمدن علمی‌.
پیروزمند‌، علیرضا (1393)، ‌رابطۀ منطقی دین و علوم کاربردی‌، قم: کتاب فردا‌.
جوادی آملی‌، عبدالله (1374)، شناخت‌شناسی در قرآن‌، قم: اسراء.‌
جوادی آملی‌، عبدالله (1391)، انتظار بشر از دین‌، تحقیق و تنظیم محمدرضا مصطفی‌پور‌، قم: اسراء‌.
حسنی، سیدحمیدرضا و دیگران (1390)، علم دینی، دیدگاه‌ها و ملاحظات، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حیاتی‌، زهرا (1397)، درآمدی بر کاربردی‌سازی علوم انسانی در ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دیلتای، ویلهلم (1389)، تشکّل جهان تاریخی در علوم انسانی‌، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: ققنوس.
سوزنچی کاشانی‌، ابراهیم‌ (1398)، «مرور تاریخچۀ مطالعات علم، فناوری، و نوآوری و ضرورت ایفای نقش دولت»‌، فصل‌نامۀ سیاست علم و فناوری؛ ویژه‌نامۀ جامع سیاست علم و فناوری، س 11، ش 2.
قراملکی‌، احد فرامرز و نادیا مفتونی (1383)، «ره‌یافت‌های دانشمندان مسلمان در علم‌شناسی»‌، مجلۀ مقالات و بررسی‌ها‌، ش 75.
گاتینگ‌، گری (1390)، فلسفه‌های قاره‌ای علم‌، ترجمۀ پریسا صادقیه‌، تهران: روزنامۀ ایران.
مطهری، مرتضی (1381)، خاتمیت، تهران: صدرا.
معلمی‌، حسن (1379)، پیشینه و پی‌رنگ معرفت‌شناسی اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
مورز، پل (1386)، درآمدی موضوعی بر معرفت‌شناسی معاصر، ترجمۀ رحمت‌الله رضایی‌، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)‌.
 
Dancy, Jonathan (1985), An Introduction to Contemporary Epistemology, Oxford: Blackwell.
Fitzgerald, Timothy (2000), The Ideology of Religious Studies, Oxford: Oxford University Press.
Gary B., Ferngren (2000), The History of Science and Religion in the Western Tradition: An Encyclopedia, New York: Garland Publishing.
Rieger, Joerg (2015), “Rethinking the New Materialism for Religion and Theology”, in: Religious Experience and New Materialism, Movement Matters, Joerg Rieger and Edward Waggoner (eds.), Palgrave Macmillan.