نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار مشاوره، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

سبک زندگی تعیین‌کنندۀ جهت‌گیری انسان به زندگی است است که نخستین‌بار در روان‌شناسی از سوی آلفرد آدلر مطرح شد. دیدگاه انسان‌‌شناختی آدلر بر شکل‌‌گیری مفهوم سبک زندگی اثرگذار بوده است. از نظر آدلر، انسان موجودی اجتماعی است که مهم‌‌ترین انگیزه‌‌اش غلبه بر حقارت و نیل به کمال در زندگی با تکیه بر ارادۀ آزاد است. ‌هم‌چنین، انسان نسبت به ارزش‌‌های اخلاقی ماهیتاً خنثی است و ارزش‌‌های اخلاقی اموری واقعی نیستند. باتوجه‌به دیدگاه انسان‌‌شناختی و شرایط اجتماعی و فرهنگی زیست وی، که تفاوتی اساسی با جامعه اسلامی ـ ‌‌ایرانی دارد نقد و بررسی این نظریه، باتوجه‌به مبانی فکری اسلام، ضرورت دارد. از منظر اسلام، انسان موجودی دوبعدی (مادی‌ـ معنوی) است که رابطه‌‌اش فقط به محیط اجتماعی محدود نمی‌‌شود و با خود، خدا، و طبیعت نیز رابطه دارد. ‌هم‌چنین، ارادۀ انسان در طول ارادۀ خدا قرار دارد و متعاقب این اراده مسئول رفتارهای خویش است. از منظر اسلام، هدف زندگی عبادت خدا و نیل به قرب‌الی‌‌الله است؛ به‌گونه‌ا‌ی‌که اگر تمامی افعال جوارحی و جوانحی انسان مسلمان برای خدا و رضای او باشد، یعنی نیت وی از انجام کارها فقط رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیک و هدف خلقت وی محقق خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critique of the Anthropological Foundations of Lifestyle in Adler’s Theory of Individual Psychology from the Perspective of Islam

نویسنده [English]

  • Amir Qorbanpoor Lafmejani

Assistant Professor of Counseling, Faculty Member of University of Guilan, Rasht, Iran

چکیده [English]

Lifestyle, which determines a person’s orientation to life, was first introduced in psychology by Alfred Adler. Adler's anthropological perspective, has influenced the formation of the concept of lifestyle. According to Adler, man is a social being whose most important motivation is to overcome inferiority and attain perfection in life, by relying on free will. Also, man is inherently neutral to moral values, and moral values ​​are not real. According to the anthropological view of this theorist and the social and cultural conditions of his life, which is fundamentally different from the Iranian Islamic society, it is necessary to criticize and examine this theory according to the intellectual foundations of Islam. From the Islamic point of view, man is a two-dimensional being whose relation is not limited to the social environment and is also related to himself, God, and nature. Also, the human will is in line with the will of God, and as a result of this will, he is responsible for his behaviors. According to Islam, the purpose of life is to worship and a nearness to God. That is, if all the behaviors of a Muslim man are for God and His pleasure, that is, his intention to do things is only God’s pleasure, he will approach God, and the purpose of his creation will be achieved.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lifestyle
  • Adler Theory
  • Anthropology
  • Islam
قرآن کریم.
ابوترابی، علی (1386)، نقد ملاک‌‌های به‌هنجاری در روان‌‌شناسی، قم: مرکز نشر مؤسسۀ آموزشی‌ـ پژوهشی امام خمینی.
پورامینی، محمدباقر (1392)، سبک زندگی: منشور زندگی در منظر امام رضا (ع)، مشهد: انتشارات قدس رضوی.
خسروپناه، عبدالحسین (1392)، فلسفۀ علوم انسانی: بنیادهای نظری، قم: مؤسسۀ حکمت نوین اسلامی.
خواص، امیر و دیگران (1388)، فلسفۀ اخلاق، تهران: دفتر نشر معارف.
رجبی، محمود (1384)، انسان‌‌شناسی، قم: مؤسسۀ آموزشی‌ ـ پژوهشی امام خمینی.
رضی، شریف (1390)، نهج‌البلاغه، ترجمۀ علی شیروانی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و دفتر ‌نشر معارف.
ساعتچی، محمود (1383)، نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی، تهران: ویرایش.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1391)، راه‌نمایی و مشاورۀ شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل: با تجدیدنظر کلی و اضافات، تهران: رشد.
شفیع‌آبادی، عبدالله و غلام‌رضا ناصری (1392)، نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
شولتز، دوان و سیدنی الن شولتز (1383)، نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش.
شیلینگ، لوئیس (1382)، نظریه‌های مشاوره (دیدگاه‌های مشاوره)، ترجمۀ خدیجه آرین، تهران: اطلاعات.
فتحعلی، محمود (1384)، انسان، راه و راه‌نماشناسی، قم: مؤسسۀ آموزشی‌ ـ پژوهشی امام خمینی.
کوری، جرالد (1385)، نظریه و کاربست مشاوره و روان‌درمانی، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران: ارسباران.
گرامی، عبدالحسین (1387)، انسان در اسلام، قم: معارف.
ماتنی، رابرت (1389)، مشاور و مراجع: راه‌های یافتن راه‌حل‌‌های مشکلات، ترجمة محسن مشکبید حقیقی و امیر قربان‌پور لفمجانی، رشت: ‌بلور.
مصباح، محمدتقی (1388)، فلسفۀ اخلاق، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
مصباح، محمدتقی (1392)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، قم: مؤسسۀ آموزشی ‌ـ پژوهشی امام خمینی.
واعظی، احمد (1385)، انسان از دیدگاه اسلام، تهران: سمت.
یوهانسون، ثور (1393)، دین و معنویت در روان‌درمانی و مشاوره، ترجمۀ فرید براتی سده، تهران: رشد.
 
Ambrus, Z. (2009), “Theological Aspects of Alfred Adler’s Individual Psychology”, European Journal of Science and Theology, no. 5, vol. 3.
Carlson, J., R. E. Watts, and M. Maniacci (2006), Adlerian Therapy: Theory and Practice, Washington DC: American Psychological Association.
Corey, Gerald (2009), Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy, Belmont: Thomson Brooks / Cole, a Part of the Thomson Corporation.
Sharf, Richard S. (2012), Theories of Psychotherapy and Counseling Concepts and Cases, Belmont: A Division of Cengage Learning, Inc, 20 Davis Drive.
Sperry, Len and Jon Carlson (2013), How Master Therapists Work: Effecting Change from the First through the Last Session and Beyond, London: Routledge.