نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

شبکه‌های خشم و امید در زمرۀ تازه‌‌ترین آثاری است که به‌ تبیین جنبش‌های اجتماعی جدید می‌پردازد. «جنبش‌‌های اجتماعی جدید» اصطلاحی بود که آلن تورن برای توصیف اشکال نوین تحول‌‌خواهی اجتماعی در «جامعۀ پساصنعتی» به‌کار برد و آن را از «جنبش‌های اجتماعی» در «جامعۀ صنعتی» متمایز کرد. تورن و شاگردانش یعنی کاستلز و ملوچی این جنبش‌‌ها را در بستر کاملاً متفاوتی از مناسبات اجتماعی بررسی کردند، هرچند روش آن‌ها در این کار یک‌سان نبود. اندیشمندان دیگری مانند اوفه بر روابط اقتصادی تأکید کردند و انگلهارت و پاکولسکی بر ماهیت فرهنگی این جنبش‌ها متمرکز شدند. کاستلز در شبکه‌های خشم و امید از جامعۀ شبکه‌‌ای سخن می‌گوید که نمایان‌گر مناسباتی جدید و دربرگیرندۀ ابرشبکۀ ضدقدرت دربرابر ابرشبکۀ قدرت است. جنبش‌ها در جامعۀ شبکه‌‌ای ماهیت دورگه‌ای یافته و به دو فضای جریان‌ها و مکان‌ها تقسیم شده‌اند که نتیجۀ آن پیدایی الگوی جدیدی از کنش جمعی است. الگویی که کاستلز از آن برای تحلیل جنبش‌ها در عصر اینترنت بهره می‌برد و تحولات ایسلند، تونس، مصر، سوریه، اسپانیا، و آمریکا را ذیل آن بازشناسایی می‌کند. برجستگی این اثر در ارائۀ چهارچوب نظری منسجمی برای تبیین سازوکارهای جنبش و کاستی آن در نادیده‌‌گرفتن منطق روابط اجتماعی تولید و مصرف در جوامع موردبررسی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age

نویسنده [English]

  • Salman Sadeghizadeh

Assistant Professor in Sociology, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Networks of Outrage and Hope is one of the newest explanations about new social movements. Alain Touraine adopted the “new social movements” expression to describe the new forms of societal recourse for change in “post-industrial society” and made it the counterpart for “social movements” in “industrial society”. Touraine and his students, Castells and Melucci, analyzed the mentioned movements in a completely different social context, although they were not the same in their method. Other thinkers like Offe have focused on economic relations, and Englehart and Pakulski emphasized the cultural nature of these newly apparent movements. Castells in Networks of Outrage and Hope speaks of the network society in which there are the super network of power and super network of counter-power describing new social interactions. In the network society, movements have a hybrid characteristic and are divided into two spheres of places and spaces, which in turn make a new model of actions. Castells refers to this model to analyze the movements in the age of information and reconsider the events in Iceland, Tunisia, Egypt, Syria, Spain, and the U.S. by applying the mentioned model. The merit of Castells analysis is to introduce a well-coherent theoretical framework to explain the dynamics of movement, and the demerit is omitting the logic of social relations of production and consumption in the studied societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Social Movements
  • Network Society
  • Outrage and Hope
  • Age of Internet
  • Space of Currents
  • Space of Places
بشیریه، حسین (1374)، جامعه‌شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران: نشر نی.
تورن، آلن (1396)، پارادایم جدید، ترجمۀ سلمان صادقی‌‌زاده، تهران: علمی و فرهنگی.
دکمجیان، هرایر (1366)، اسلام در انقلاب: جنبش‌های اسلامی در جهان عرب، ترجمۀ حمید احمدی، تهران: کیهان.
کاستلز، مانوئل ‌(1394)، شبکه‌های خشم و امید: جنبشهای اجتماعی در عصر اینترنت، تهران، نشر مرکز.
کالبون، کرایج (1383)، «بازشناسی جنبش‌های اجتماعی نوین»، ترجمۀ اسماعیل رحمن‌پور و مهدی صفار دستگردی، راه‌برد توسعه، ش 1.
نوذری، حسینعلی و علی قربانی (1383)، «جنبش‌های اجتماعی: صورت‌های جدید سربر می‌آورند»، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش 82.
 
Al-Nashmi, E. et al. (2010), “Internet Political Discussions in the Arab World: A Look at Online Forums from Kuwait, Saudi Arabia, Egypt, and Jordon”, International Communication Gazette, vol. 72, no. 8.
Bayat, A. (2007), Making Islam Democratic, Stanford, CA: Stanford University Press.
El Bernoussi, Z. (2014), “The Postcolonial Politics of Dignity: From 1956 Suez Nationalization to 2011 Revolution in Egypt”, International Sociology.
Gumuscu, S. (2010), “Class, Status and Party: Changing Face of Political Islam in Turkey and Egypt”, Comparative Political Studies, vol. 43, no. 7.
Hamzawy, A. (2014), “On Religion, Politics and Democratic Legitimacy in Egypt. January 2011-June 2013”, Philosophy and Social Criticism, vol. 40, no. 4-5.
Hopwood, D. (1982), Egypt, Politics, and Society 1945-1981, London: Allen and Unwin.
Inglehart, R. (2018), Cultural Evolution: People's Motivations Are Changing, and Reshaping the World, Cambridge: Cambridge University Press.
Manuel, C. (1977), The Urban Question, A Marxist Approach, trans Alan Sheridan, London: Edward Arnold Press.
Manuel, C. (1978), City, Class, and Power, London, New York: St. Martin’s Press.
Manuel, C. (1980), The Economic Crisis and American Society, Princeton: Princeton University Press.
Manuel, C. (1983), The City and the Grassroots: A Cross-cultural Theory of Urban Social Movements, Berkeley: University of California Press. 
Manuel, C. (1989), The Informational City: Information Technology, Economic Restructuring, and the Urban Regional Process, Oxford, Cambridge: Blackwell.
Manuel, C. (1994), Technopoles of the World: The Making of 21st Century Industrial Complexes, London, New York: Routledge.
Melluci, A. (1989), Nomads of the Present: Social Movements and Individual Needs in Contemporary Society, J. Keane and P. Mier (eds.), Temple University Press.
Offe, C. (1985), “New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics”, Social Research, vol. 52, no. 4.
Pakulski, J. and M. Water (1996), Death of Class, London: Sage Publications.
SSCI. (2016), Ranking Social Sciences Scholars, Retrieved from:
Tessler, M. (2002), “Do Islamic Orientations Influence Attitudes toward Democracy in the Arab World? Evidence from Egypt, Jordon, Morocco and Algeria”, International Journal of Comparative Sociology, no. 43.
Touraine, A. (2007), A New Paradigm, trans. Gregory Elliot, Cambridge: Polity Press.