نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار بازنشستۀ علوم‌سیاسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، عضو گروه علوم سیاسی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

این مقاله، با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی، دربارة کتاب جامعه‌های ماقبل‌صنعتی یا کالبدشکافی جهان پیشامدرن، نوشتة پاتریشیا کرون، به داوری پرداخته و هدف اصلی آن ارزیابی انتقادی رویکرد نظری و محتوای کتاب است. بنابراین، روش علمی، رویکرد نظری، و داده‌‌های تاریخی و تحلیل محتوایی کتاب ارزیابی شده، نقاط ‌قوت و برجستگی‌ها و ضعف‌ها و کاستی‌های آن معرفی می‌شود. برای نیل به هدف، بخش انتقادی مقاله در سه بخش شکلی، روشی، و محتوایی سامان‌‌دهی شده است. کتاب از نقاط ‌قوتی برخوردار است: نویسنده با قوة تخیل قوی، تصویرپردازی دقیق، و تحلیل اجتهادی از شرایط تاریخی ماقبل‌صنعتی ویژگی‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی جوامع پیشامدرن را تبیین کرده و نقش و جایگاه سیاست، حکومت، فرهنگ، جامعه، فرد، و دین آن را توصیف کرده است. برخی ضعف‌های اثر عبارت است از این‌که فاقد چهارچوب نظری و روش‌شناسی‌ است و ارجاع و استناد خاصی به منابع معتبر علمی‌ نشده است؛ فرایند گذار تدریجی زندگی روستایی از دهکده به شهر تبیین نشده است؛ دین برساخته‌ای بشری ارزیابی شده و سکولاریسم علمی را ترویج می‌کند؛ نقش خانواده و خانوار در نظام اقتصادی و شیوة تولید پیشامدرن کم‌رنگ است؛ نقش علم و پیشرفت علمی بشر دیده نشده است؛ رویکرد اروپامحوری بر ساختار کتاب حاکم است و اروپا مرکز تحولات تاریخی بشر معرفی می‌شود؛ نقش استعماری کشورهای اروپایی در جوامع شرقی نادیده انگاشته شده است. انتظار می‌‌رود در چاپ بعدی، مقدمة مستند مترجم بخشی از کاستی‌های آن را برطرف کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique of Preindustrial Communities, or An Anatomy of Pre-Modern World

نویسنده [English]

  • Abbas Khalaji

Assistant Professor Emeritus of Political Sciences, Imam Hussein Comprehensive University and Member of the Department of Political Sciences of the Council for the Assessment of the Works of Humanities, Research Center for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

This article is an analytical-critical review of “Preindustrial Communities, or An Anatomy of Pre-Modern World” by Patricia Crone. This study is mainly concerned with the theoretical aspect and the content of the book. Hence, the scientific method, theoretical approach, and historical data, and the content analysis of the book are evaluated, and its strengths, and shortcomings are identified. Accordingly, the critical phase of this study is presented in three sections relating to form, methodology, and content. The strong points of the book relate to the fact that the author retains powerful imagination, precise visualization, interpretive analysis of the preindustrial situation, and the ability to illustrate the cultural, political, social, and economic situations of pre-modern era with an accurate explanation of the positions of politics, government, culture, society, individuals, and religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Traditional Society
  • Pre-industrial Society
  • Pre-modern World
  • Industrial Society
احمدوند، شجاع و روح‌الله اسلامی (1396)، اندیشة سیال در ایران باستان، تهران: سمت و شورای تحول.
ادیب‌‌زاده، مجید (1389)، مدرنیتة زایا و تفکر عقیم: چالش تاریخی دولت مدرن و باروری علوم انسانی در ایران، تهران: ققنوس.
آقاجری، سیدهاشم (1389)، مقدمه‌ای بر مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی، تهران: طرح نو.
باربیه، موریس (1383)، مدرنیتة سیاسی، ترجمة عبدالوهاب احمدی، تهران: آگه.
باربیه، موریس (1384)، دین و سیاست در اندیشة مدرن، ترجمة امیر رضایی، تهران: قصیده‌سرا.
بهشتی، سیدعلیرضا (1395)، بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی، (ویرایش دوم)، تهران: ناهید.
پولادی، کمال (1384)، از دولت اقتدار تا دولت عقل در فلسفة سیاسی مدرن، تهران: نشر مرکز.
فوگل، اشپیل (1380)، تمدن مغرب‌زمین، ترجمة محمدحسین آریا، ج 1 و 2، تهران: امیرکبیر.
کرون، پاتریشیا (1395)، جامعه‌های ماقبل‌صنعتی؛ کالبدشکافی جهان پیشامدرن، ترجمة مسعود جعفری، تهران: ماهی.
کنوبلاخ، هوبرت (1390)، مبانی جامعه‌شناسی معرفت، ترجمة کرامت‌اله راسخ، تهران: نشر نی.
گمبل، اندرو (1381)، سیاست و سرنوشت، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
گیرشمن، رومن (1384)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمة محمد معین، تهران: معین.
ممفورد، لوئیز (1386)، مدرنیته و جامعة مدنی در بستر تاریخ، خاستگاه‌ها، دگرگونی او دورنماهای آن، گفتاری در پیدایش، شکل‌گیری، و توسعة جامعة مدنی، ترجمة احمد عظیمی بلوریان، تهران: رسا.
واترز، مالکوم (1381)، مدرنیته: مفاهیم انتقادی جامعة سنتی و جامعة مدرن، تألیف هربرت اسپنسر [و دیگران]، ترجمة منصور انصاری، تهران: نقش جهان.
واینر، فیلیپ پی. (1385)، فرهنگ تاریخ اندیشه‌ها؛ مطالعاتی دربارة گزیده‌ای از اندیشه‌های اساسی، ج 1 و 2 و 3، ترجمة گروه ترجمان، تهران: سعاد.
هال، استوارت و دیگران (1394)، درآمدی بر فهم جامعة مدرن، کتاب دوم: اشکال سیاسی و اقتصادی بر مدرنیته، ترجمة ژیلا ابراهیمی و دیگران، تهران: آگه.
هال، استوارت و برم گیبن (1396)، درآمدی بر فهم جامعة مدرن، کتاب یکم: صورت‌بندی‌های مدرنتیه، ترجمة محمود متحد و دیگران، تهران: آگه.
یونگ، الکه د. (1390)، فرهنگ و اقتصاد؛ درباب ارزش‌ها، علم اقتصاد و کسب‌وکار بین‌المللی، ترجمة سهیل سمن و زهره حسین‌زادگان، تهران: ققنوس.
 
Corne, Patricia (2006)‚ Pre-Industrial Societies, Anatomy of the Pre-Modern World, Oneword: Oxford University Press.