نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• صغرا فلاحتی

استادیار دانشگاه خوارزمی کرج

چکیده

چکیده
محسنات بدیعی یا آرایه‌های بلاغی ابزار‌هایی‌اند که ادبا با به‌کارگیری آن‌ها به آرایش زبان خود می‌پردازند. این آرایه‌ها همزاد زبان نیستند ولی زادۀ زمان و محیطی‌اند که زبان در آن رشد و نمو می‌کند و به بالندگی می‌رسد. با توجه به قرابت‌های موجود میان زبان فارسی و عربی و با استناد به شواهد موجود می‌توان گفت اکثر قریب به اتفاق آرایه‌های عربی در زبان فارسی هم به‌کار رفته‌اند. کاربرد این آرایه‌ها در زبان فارسی به گونه‌های زیر است:
الف) کاربرد آرایه با همان اسم و بدون هیچ تغییر در نحوۀ به‌کارگیری؛ ب) کاربرد آرایه با اسمی که در عربی کم‌تر به آن شهرت دارد؛ پ) کاربرد آرایه با اسمی که در زبان عربی به آن مشهور نیست؛ ت) کاربرد آرایه با اسمی جدید یا اسمی که ترجمه‌ شدۀ نام عربی آن است؛ ث) کاربرد آرایه با تفاوت اندک در نحوۀ به‌کارگیری؛ ج) کاربرد آرایه با شیوه‌ای کاملاً متفاوت. همچنین در این بررسی مشخص شد که برخی از آرایه‌های عربی در زبان فارسی کاربرد ندارند.
در زبان فارسی به آرایه‌هایی اشاره شده است که فارسی‌زبانان آن را از زبان‌های دیگر گرفته‌اند و در کتاب‌های قدیم عربی که در این علم نوشته‌شده‌اند نیامده است. مؤلفان جدید نیز کم‌تر به بدیع و نوآوری‌های این علم پرداخته‌اند.
در بررسی نمونه‌ها به تداخل موضوعی علم معانی و بیان با این علم پی می‌بریم؛ به‌نحوی که در هر دو زبان مسائل علوم مذکور گاه وارد آرایه‌های بدیعی شده‌اند.
این مقاله در نهایت اثبات می‌کند که بدیع اولین ‌بار به‌صورت علمی مستقل در زبان عربی بررسی شد و فارسی ‌زبانان از نمونه‌های عربی الگو گرفتند.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژه‌ها: بدیع
• زبان عربی
• زبان فارسی
• آرایه
• کاربرد

موضوعات

• زبان و ادبیات عربی

عنوان مقاله [English]

The Use of Arabic Literary Figures in Persian Language

نویسنده [English]

• Soghra Falahati

چکیده [English]

Literary figures or rhetorical ornament are those devices which are employed by men of letters to adorn their language. These figures are not a part of language but are the product of time and environment where language grows and flourishes. Considering the closeness of Persian and Arabic languages and the existing evidence one can say that almost all Arabic literary figures are also used in Persian. The way these figures are introduced in Persian shows that they are presented sometime with

The same names and functions as in Arabic;
Name less used in Arabic;
New names or a translation of Arabic names;
Somehow altered function;
A completely different function.

In this research it is shown, however, that some Arabic literary figures are not used in Persian.
In Persian there are some figures which the Persian speakers have borrowed from other languages and aren’t mentioned in ancient Arabic books written on this subject. On the other hand, modern authors pay less attention. In her study of some samples the researcher in this article highlights the relationship between the science of rhetoric and this science showing that in both languages the issues of the above science deal also with literary figures. The article finally proves that rhetoric for the first time was introduced as an independent science in Arabic language and the speakers of Persian followed the Arabic example.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Rhetoric
• Arabic language
• Persian language
• literary figure
• functions