نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

نقد و تحلیل انتقادی تولیدات علمی نقاط قوت و ضعف نویسندگان را برجسته می‌کند و تقویت نقاط قوت و اجتناب از نقاط ضعف را به‌دنبال خواهد داشت. رسیدن به کمال مطلوب در تدوین منابع دانشگاهی پس از نقدهای صریح و سازنده میسر است. در این نوشتار کتاب البحث العلمی؛ أسسۀ، مناهجۀ و أساسیبۀ، إجراءاتۀ، اثر ربحی مصطفی علیان، با استفاده از روش توصیفی‌ ـ تحلیلی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی این کتاب نشان می‌دهد که کتاب حاضر، علی‌رغم برخی نکات قوت از قبیل استفاده از منابع فراوان و متنوع، استفاده از تمرین‌ها، جدول‌ها، و نمودارها که در تبیین و آموزش مفاهیم نقش مؤثری داشته است، متأسفانه نواقص شکلی و محتوایی فراوانی دارد. مهم‌ترین نواقص شکلی عبارت‌اند از رعایت‌نکردن دقیق قواعد عمومی نگارش، خطاهای لغوی، رعایت‌نکردن قواعد صرف و نحو، خطاهای تعبیری و انشایی ناشی از عدم استعمال درست واژه‌ها و ترکیب‌ها، فقدان جامعیت صوری ناشی از فقدان مقدمۀ روش‌مند، و فقدان خاتمه در پایان فصل‌ها و پایان کتاب. مهم‌ترین نواقص محتوایی هم شامل تکراری‌بودن موضوع، تنظیم و فصل‌بندی ناقص، بررسی سطحی و شتاب‌زده، تکیه بر تدوین و جمع‌آوری، و درنتیجه فقدان نقد و نوآوری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Book “Scientific Research; Bases, Methods and Principles, Procedures”

نویسنده [English]

  • Sadeq Askari

Associate Professor, Semnan University, Iran

چکیده [English]

Critical analysis of scientific productions highlights the strengths and weaknesses of authors and avoids the weaknesses. Achieving the desired perfection in the compilation of academic resources is possible after explicit and constructive criticism. In this article, “Scientific Research, Its Foundations, Methods and Principles, Procedures”, written by Mostafa Robhi Alianhas, been criticized. The results of the critique and review of this book show that this book, despite some strengths such as the use of many and varied sources, the use of exercises and tables and diagrams that have played an effective role in explaining and teaching concepts, however, have many defects in the field of form and content, unfortunately. The most important formal defects include lack of strict observance of general rules of writing, interpretive and syntactic errors due to incorrect use of words and combinations, lack of formal comprehensiveness due to lack of introduction and methodical conclusion. The most important content shortcomings include repetition of the subject, incomplete arrangement and chaptering, superficial and hasty review, reliance on compilation and collection, and as a result, lack of critique and innovation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Research
  • Mostafa Alian
  • Methods and Procedures
  • Book Review
ابوسلیمان، عبدالوهاب (1378)، روش تحقیق علمى به زبان عربى، ترجمۀ باقر حسینى و ملیحه طوسى، مشهد: دانشگاه فردوسی.
خاکى، غلام‌رضا (1386)، روش تحقیق: با رویکردى به پایان‌نامه‌نویسى، تهران: بازتاب.
خلیفة، شعبان (2011)، دائرة المعارف العربیة فی علوم المکتبات و المعلومات، المجلّد الثامن عشر، القاهرة: الدار المصریة اللبنانیة.
خورشیدى، عباس و دیگران (1378)، روش‌هاى پژوهش در علوم رفتارى (از نظریه تا عمل)، تهران: نوین‌پژوهش.
دلاور، على (1385)، روش‌هاى تحقیق در روان‌شناسى و علوم تربیتى، تهران: دانشگاه پیام نور.
زرین‌کوب، عبدالحسین (2536)، یادداشت‌ها و اندیشه‌ها، تهران: جاویدان.
سنو، اهیف (2001)، محاضرات فی منهجیّة البحث، بیروت: جامعة القدّیس یوسف، معهد الآداب الشرقیّة.
شلبی، احمد (1974)، کیف تکتب بحثاً أو رسالة، الطبعة الثامنة، القاهرة: مکتبة النهضة المصریّة.
صابرى، علی (1384)، المنهج الصحیح فی کتابة البحث الأدبی، تهران: شرح.
ضیف، شوقی (1972)، البحث الأدبی: طبیعته، مناهجه، أصوله، مصادره، القاهرة: دار المعارف.
عسکری، صادق (1393)، «المعاییر المنهجیة و النقدیة المطلوبة لنشر المقالات العلمیة»، مجلة دراسات فی اللغة العربیة و آدابه، ش 19.
علیان، ربحی مصطفی (2001)، البحث العلمی؛ أسسۀ، مناهجۀ وأسالیبۀ، اجراءاتۀ، لا طبعة، عمان (الأردن): بیت الأفکار الدولیة.
علیان، ربحی مصطفی (30/1/2019)، الصفحة الشخصیة للدکتور ربحی علیان فی موقع جامعة أردن:
قراملکى، احد فرامرز (1385)، روش‌شناسی مطالعات دینى، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
مشکین‌فام، بتول (1386)، البحث الأدبی؛ مناهجه و مصادره، تهران: سمت.
نادرى، عزت‌الله و مریم سیف نراقى (1372)، روش‌هاى تحقیق در علوم انسانى، تهران: بدر.