نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای زبان و ادبیات عربی، کرمانشاه، ایران

چکیده

ارزیابی ترجمه براساس الگوهای ترجمه‌شناختی معیاری برای توصیف کارکرد ترجمه در زبان مقصد با حفظ ادبیات و دریافت معنای زبان مبدأ است. اعتبار ترجمۀ یک اثر هم با آگاهی موشکافانه از کاستی‌ها و ویژگی‌های مثبت آن طبق اصول الگوهای ارزیابی ترجمه سنجیده و بازنمایی می‌شود. آنتوان برمن که مدار نظرگاه ترجمه‌شناسی وی بر متن مبدأ استوار است، از دوازده محور کژکارکردی میان زبان مقصد و مبدأ با نام گرایش‌های ریخت‌شکنانه یا «عوامل تحریف و تغییر» سخن به‌میان می‌آورد. طبق این نظریه، هرچه تعداد گرایش‌های تغییردهنده در فرایند ترجمه بیش‌تر باشد، به همان میزان مترجم متن اصلی را تحریف کرده است. در این پژوهش، با دیدگاه گرایش‌های ریخت‌شکنانۀ برمن مبنی‌بر احترام به متن بیگانه و دیگری، برگردان عربی رمان چشم‌هایش بزرگ علوی را با عنوان عیناها از احمد موسی بررسی شده است. تمرکز عمدۀ این پژوهش بررسی گرایش‌های غالب تغییر متن به‌قلم مترجم با ذکر شواهد و ترجمۀ پیش‌نهادی است. یافته‌های پژوهش شش گرایش از دوازده مؤلفۀ ریخت‌شکنانۀ برمن را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که مترجم برحسب ذوق خویش و ناآشنایی با دامنۀ اطلاق واژه‌ها در زبان فارسی در ترجمه تصرفاتی کرده و به متن مبدأ وفادار نبوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study of Arabic Translation of Her Eyes According to Bremen’s Deconstructive Method

نویسنده [English]

  • Tayebeh Amirian

PhD of Arabic Language and Literature, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Translation criticism, based on the patterns of cognitive translations, is a criterion to describe the translation function in the target language by preserving literature and understanding the meaning of the source language. The validity of the translation of the novel will also be measured and represented with meticulous awareness of the shortcomings and its positive features according to the principles of translation evaluation models. Antone Breman, whose basis of his translational viewpoint is based on the source text, explains the twelve deforming tendencies between the source, target language named “deconstructive method” or “distortion factors”. According to this theory, when the number of changing trends in the translation process is more significant, the translator has distorted the original text more. In this study, we want to consider the perspective of Bremen’s deconstructive tendencies with respect to the alien text and foreign, Arabic translation called “Aynaha” by Ahmad Musa of “Her Eyes” written by Bozorg Alavi. The main focus of this research is to review the dominant trends in text change by translator mentioning to citing the evidence and proposed translation. Findings of the study confirm six trends of twelve Bremen deconstructive tendencies, and it claims that the translator, according to his own taste, has made changes in translation, and he was not loyal to the source text.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deconstructive Tendencies
  • Bremen
  • Bozorg Alavi
  • Her Eyes
احمدی، محمدرحیم (1392)، «آنتوان برمن و نظریۀ گرایش‌های ریخت‌شکنانه؛ معرفی و بررسی قابلیت کاربرد آن در نقد ترجمه»، مجلۀ نقد زبان و ادبیات خارجی، ش 10.
برمن، آنتوان (2010)، الترجمة والحرف أو مقام البعد، ترجمۀ عزالدین الخطابی، مراجعة جرج کتورة، بیروت: المنظمة العربیة للترجمة.
پاشایی، محمد (1394)، «بررسی روایت در رمان چشم‌هایش از دیدگاه ژرار ژنت»، مجلۀ زبان و ادب فارسی (نشریۀ سابق دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تبریز)، س 68، مسلسل 231.
زنده‌بودی، مهران (1390)، «از خود و دیگری و گرایش های تحریفی در گفتمان ترجمه‌شناختی آنتوان برمن تا ترجمه‌ناپذیری»، مجلۀ مطالعات ترجمه، دورۀ 9، ش 34.
علوی، بزرگ (1393)، چشم‌هایش، تهران: نگاه.
فرهادی، محمد، سیدمحمود میرزایی الحسینی، و علی نظری (1396)، «نقد و بررسی اطناب و توضیح در ترجمۀ صحیفۀ سجادیه براساس نظریۀ آنتوان برمن (مطالعۀ موردی: ترجمۀ انصاریان)»، دوفصل‌نامۀ پژوهشهای ترجمه در زبان وادبیات عربی، س 7، ش 17.
لطافتی، رؤیا (1392)، «ترجمه، مرکب سفر به دیگرسو»، مجلۀ پژوهش ادبیات معاصرجهان، دورۀ 18، ش 1.
لغت‌نامه (1377)، به‌کوشش علی‌اکبر دهخدا، ‌ج 1 و 3، تهران: دانشگاه تهران.
ماندی، جرمی (1389)، درآمدی بر مطالعات ترجمه، ترجمۀ الهه ستوده و فریده حق‎بین، تهران: نشر علم.
ملیود،‌ بوخال (2017)، «نقد الترجمات عند أنطوان برمان»، مجلة آفاق للعلوم، ش 8، ج 1.
موسی، احمد (2014)، عیناها، ترجمۀ روایة چشم‌هایش، مراجعۀ زبیدۀ أشکنانی، المغرب: مکتبۀ مؤسسۀ عبدالواحد القادری.
مهدی‌پور، فاطمه (1389)، «نظری بر روند پیدایش نظریه‌های ترجمه و بررسی سیستم تحریف متن، از نظر آنتوان برمن»، کتاب ماه ادبیات، ش 41.
نیومارک، پیتر (1372)، دورۀ آموزش فنون ترجمه، ترجمۀ منصور فهیم و سعید سبزیان، تهران: ره‌نما.
 
Baker, Mona (1996), Corpuse-Based Translation Studies, The Challenges that Lie Ahead, Harold Somers (ed.), LSP and Translation, Amsterdam: John Benjamins.
Berman, Antoine (1992), “The Experience of the Foreign: Culture and Translation in Romantic Germany”, S. Heyvaert (trans.), United States: State University of NewYork Press.
Berman, Antoine (1994), L’Épreuve de L’Étranger: Culture et Traduction dans L’Allemagne Romantique, Gallimard: Paris.
Berman, Antoin (1999), La Traduction et la Lettre ou L’auberge du Lointain, Les tours de Babel, Seuil: Paris.
Berman, Antoine (2000), “Translation and the Trials of the Foreign, translated by Lawrence Venuti”, The Translation Studies Reader, London: Routledge.
Guidère, Mathieu (2008), Introduction a la Traductologie, Bruxelles: De Boeck.
Haddadian-Moghaddam, Esmaeil (2014), Literary Translation in Modern Iran: A Sociological Study, Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Massardier-Kenny, Francoise (2010), “Antoine Berman’s Way-Making to Translation as a Creative and Critical Act”, Journal Translation Studies, vol. 3, no. 3.