نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه گیلان، ایران

چکیده

هنر نمایش‌نامه، ره‌آورد زندگی اجتماعی انسان، بیش از دیگر انواع هنر در ارتباط با انسان اجتماعی است و بر همین اساس ‌‌می‌توان ‌‌گره‌خوردگی آن را با مدنیت جدید بیش از دیگر مؤلفه‌ها موردتأکید قرار داد. نمایش‌نامه، در دورۀ جدید، چه به‌عنوان یک متن و چه به‌عنوان مجموعۀ روایتی که به‌وسیلۀ بازیگران در صحنه اجرا می‌‌‌شود، یکی از موضوعات مهم برای مباحث نقد است؛ تاجایی‌که کتب نقدی و تاریخی این نوع از هنر ‌‌گستره‌ای به‌وسعت قدیمی‌ترین انواع هنر را به‌خود اختصاص داده است. از ‌‌جدید‌ترین آثار از این ‌دست کتاب نشأة المسرح فی المشرق است که نویسنده‌‌‌اش پیدایش و سیر دگردیسی این هنر را در مشرق‌زمین و با تمرکز بر لبنان، سوریه، ترکیه، و ایران موردبررسی قرار داده است. این مقاله برآن است تا با اتخاذ شیوة توصیفی خوانشی نقدگونه از آن را ارائه دهد. نتایج به‌دست‌آمده نشان ‌‌می‌دهد که گرچه وجه نقدی کتاب موردنظر اندک است، نویسنده توانسته است با استفاده از ‌‌شیوه‌ای دقیق در بررسی سیر تحول و با بهره‌‌مندی از اسناد و منابع موثق اثرش را به‌‌منزلۀ یک کتاب تاریخی ‌ـ تحلیلی معرفی کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Review of the Book Nashat al-Masrah in the East (The Emergence of Theater in the East)

نویسنده [English]

  • Farhad Rajabi

Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Guilan, Iran

چکیده [English]

The art of play is the result of human social life, more than any other type of art in relation to social man, and accordingly, its connection with the new civilization can be emphasized more than other components. In the new era, the play is one of the most important topics for critical discussions, whether as a text or as a collection of narratives performed by actors on stage to the extent that the critical and historical books of this type of art have a wide range of the oldest types of art. One of the most recent works of this kind is Nashat 'al-Masrah fi al-Mashreq, (The Emergence of Theater in the East), whose author has studied the origin and evolution of this art in the Orient, focusing on Lebanon and Syria, Turkey and Iran. The article intends to provide a critical reading of it by adopting a descriptive method, and the results show that although the value of the book in question is small, the author has been able to use accurate methods in reviewing the evolution of the work as a historical-analytical book by using reliable documents and sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • History
  • Play
  • Mashreq
  • Book Review
  • Nashat al-Masrah fi Mashreq
ابوزید، سامی یوسف (2015)، الأدب العربی الحدیث (النثر)، عمان: دار المسیرة.
اسمایلی، سام (1392)، نمایش‌نامه‌نویسی: ساختار کنش، ترجمۀ صادق رشیدی و پرستو جعفری، تهران: افراز.
باکثیر، علی احمد (بی‌تا)، فن المسرحیة من خلال تجاربی الشخصیة، القاهرة: مکتبة مصر.
برجکانی، فاطمه (2008)، تأریخ المسرح فی إیران منذ البدایة الی الیوم، بیروت: مرکز الحضارة للتنمیة الفکر الاسلامی.
برجکانی، فاطمه (2016)، نشأة المسرح فی المشرق، بیروت: بیسان.
پرونه، میشل (1396)، تحلیل متن نمایشی، ترجمۀ غلامحسین دولت‌‌‌آبادی، تهران: افراز.
دادور، نازنین (1396)، الفبای تئاتر، تهران: افراز.
الدسوقی، عمر (1964)، المسرحیة: نشأتها و تأریخها و أصولها، القاهره.
‌‌دووینیو، ژان (1394)، ‌‌جامعه‌شناسی تئاتر، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: نشر مرکز.
رید، هربرت ادوارد (1392)، معنی هنر، ترجمۀ نجف دریابندری، تهران: علمی و فرهنگی.
رینجیر، جان بیییر (2000)، قراءة المسرح المعاصر، ترجمۀ حمادة ابراهیم، القاهرة: وزارة الثقافة.
‌‌زرین‌کوب، عبدالحسین (1361)، نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
زیما، پیرو (1377)، درآمدی بر ‌‌جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمه و گردآوری محمدجعفر پوینده، تهران: نقش‌جهان.
‌‌ملک‌پور، جمشید (1386)، ادبیات نمایشی در ایران، ج 1، تهران: توس.
الموسی، خلیل (1997)، المسرحیة فی الادب العربی الحدیث، من منشورات اتحاد الکتاب العرب.