نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

کتاب الشعریة العربیة ادونیس در زمرۀ آثار نقدی اوست که از تاریخ نشر آن قریب به سی سال می‌گذرد. این اثر باوجود حجم اندک مطالبی یک‌پارچه پیرامون سیر تحول شعر عربی در گذر تاریخ دارد. نویسنده در چهار فصل با نگاهی موشکافانه پیدایش شعر عربی را می‌‌کاود و از منظر ناقدان قدیم مبانی زیباشناختی آن را موردتحلیل قرار می‌‌دهد. این کتاب از جملۀ ‌‌تازه‌ترین آثار ترجمه‌شدۀ ادونیس به فارسی است که به‎‌قلم حسین ابویسانی و امید پورحسن با عنوان بوطیقای عربی در سال 1397 ش به‌چاپ رسید. بررسی و تحلیل متن عربی با برگردان فارسی این اثر با رویکرد نقد تقابلی ترجمه بیان‌‌گر این است که باوجود برخی لغزش‌‌ها در ‌‌واژه‌گزینی و سهوهای دستوری مترجمان در انتقال پیام و مضمون عبارات برگردان ارزنده‌‌ای ارائه ‌‌داده‌اند که روان و رسا جلوه می‌‌‌کند. ‌‌اعراب‌گذاری آیات و ابیات عربی، تنظیم فهرست منابع، و افزودن نمایه در بخش پایانی کتاب از ویژگی‌‌های مثبت این ترجمه به‌شمار می‌‌آید، اما در بخش محتوای ترجمه، عدم یک‌سان‌‌‌سازی برگردان اصطلاحات ادبی، عدم تناسب برخی ‌‌معادل‌ها با عناصر هم‌نشین، خطا در واژه‌‌گزینی، و حذف‌‌های نابه‌‌جا از آسیب‌‌های اصلی ترجمۀ یادشده است که رفع آن در چاپ‌‌های بعدی بر غنای این ترجمه خواهد افزود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis and Critique of the Translation of Al-Sharia Al-Arabiya with a Contrastive Criticism Approach to the Translation

نویسنده [English]

  • Aliasghar Shahbazi

Assistant Professor, Arabic Language and Literature Depatemnt, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

Al-Sharia Al-Arabiya, a book written by Adonis, is one of his works dealing with critique, published almost thirty years ago. Despite its small size, the book encompasses integrated information about the nature of Arabic poetry and its evolution through history. The author meticulously explores Arabic poetry and discusses its foundations from the perspective of ancient critics and orators. The four chapters of the book include subjects on origins of Arabic poetry, identity of rhythm and music of poetry, analysis of aesthetic issues and their connection with Qur'anic research, and struggle between tradition and modernity. The Persian version of the book, published under the title ‘Boutigha-ye Arabi’, is one of the most recent works by Adonis translated into Persian. The book is translated by Amir Abu Sassani and Omid Pourhassan by Amir Kabir Publications in 2018. The analysis of the translation of the book shows that despite some grammatical errors and inaccuracies in choosing equivalents, the translators have provided a proper translation, transmitting the message and the content fluently and expressively. Adding diacritical marks to the Quranic verses as well as lines and words in the poems and including a list of sources and indexes in the final part of the translation are the advantages of the book. However, with respect to the translation, inconsistency in using equivalents, collocational clashes, and improper omissions at the word level are some of the weak points.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arabic Poetry
  • Arabic Poems
  • Adonis
  • Contrastive Criticism
ادونیس، احمد علی سعید (1397)، بوطیقای عربی، ترجمۀ حسین ابویسانی و امید پورحسن، تهران: امیرکبیر.
ادونیس، احمد علی سعید (1989)، الشعریة العربیة، بیروت: دار الآداب.
بشاربن‌‌ برد (1981)، دیوان شعر بشاربن برد، تحقیق بدرالدین العلوی، بیروت: دار الثقافه.
بوهرور، حبیب (2007)، «الخطاب الشعری و الموقف النقدی فی کتابات الشعراء العرب المعاصرین أدونیس و نزار قبانی نموذجا»، أطروحة الدکتوراه فی الأدب العربی الحدیث، جامعة منتوری ـ قسنطینة.
بیتس، مارسیا جی. (1387)، «‌‌مقدمه‌ای بر ‌‌فرانظریه‌ها، ‌‌نظریه‌ها، و الگوها»، ترجمۀ غلام حیدری، مجلۀ کتاب‌داری و ‌‌اطلاع‌رسانی، دورۀ 11، ش 4.
پالامبو، گیزپه (1390)، اصطلاحات کلیدی در ترجمه، ترجمۀ فرزانه فرحزاد و عبدالله کریم‌‌زاده، تهران: قطره.
خزاعی‌‌فرید، علی (1393)، «نقد ترجمه در ایران: روش‌‌ها و آسیب‌‌ها»، نامۀ فرهنگستان، ش 55.
خیر، هانی (2010)، ادونیس شاعر الدهشة وکثافة الکلمة، دمشق: دار رسلان للطباعة و النشر و التوزیع.
رمضانی، ربابه (1396)، «واژگان تحول‌‌یافتۀ عربی در فارسی و چالش فراروی مترجمان»، پژوهش‌‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س 7، ش 16.
ژیل، دانیل (1394)، درک و آموزش ترجمه، ترجمۀ فاطمه میرزا ابراهیم تهرانی، تهران: قطره.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1387)، شعر معاصر عرب، تهران: سخن.
لطفی ‌‌پورساعدی، کاظم (1371)، درآمدی به اصول و روش ترجمه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
المعجم الوسیط (1425)، مجمع اللغة العربیة، قاهره: مکتبة الشروق الدولیة.
معین، محمد (1386)، فرهنگ معین، تهران: ادنا.
مکاریک، ایرنا ریما (1383)، دانش‌‌نامۀ نظریه‌‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
ناظمیان، رضا (1381)، روش‌هایی برای ترجمه از عربی به فارسی، تهران: سمت.
ناظمیان، رضا (1391)، فن ترجمه از عربی به فارسی، تهران: سمت.
نصیری، حافظ (1390)، روش ارزیابی و سنجش کیفی متون ‌‌ترجمه‌شده از عربی به فارسی، تهران: سمت.
یسوعی، کامبل و روبرت ب. الأب (1996)، أعلام الأدب العربی المعاصر: سیر و سیر ذاتیة، بیروت: الشرکة المتحدة للتوزیع.