نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، عضو هیئت‌علمی دانشگاه ایلام، ایران

چکیده

گرایش زیاد ناقدان ادبیات داستانی معاصر عرب به رویکردهای جدید نقد غربی به‌ویژه در دهۀ آخر قرن بیستم و نگرانی از قطع رابطۀ آنان با نقد قدیم عربی و نیاز مبرم کتاب‌خانه‌های عربی به آثاری دربارۀ نقدِ نقدِ داستان عبدالله ابوهیف ناقد سوری را بر آن داشت تا کتاب النقد الأدبی العربی الجدید فی القصّة والرّوایة والسّرد را به‌نگارش درآورد. این پژوهش که به دو روش بازخوانی اثر و رویکرد توصیفی ‌ـ تحلیلی کارکرد نقدی ابوهیف را بررسی کرده به این نتایج دست یافته است: شیوۀ ارائۀ فصول هشت‌‌گانۀ کتاب با قلمی بسیار شیوا نشان‌‌دهندۀ این است که از یک مهندسی ازپیش ‌تعیین‌‌‌شده برخوردار بوده و موضوعات محتوایی دارای یک تسلسل منطقی و قابل‌قبول است. داده‌‌ها و مثال‌‌های این کتاب در هر فصل بسیار زیاد است؛ درواقع، ابوهیف کتاب خود را به‌صورت یک ‌‌دایرۀ‌‌‌المعارف درآورده است. ‌‌علی‌رغم این‌که ابوهیف معیارهای نقدی مشخصی را برای نقد آثار نقدی در نظر نگرفته و این از ایرادات اساسی کتاب است، تحلیل‌‌‌های او از انواع گوناگون آثار نقدی استحکام بسیار خوب و قانع‌کنند‌ای دارد. استناد به حدود پانصد اثر از ناقدان کشورهای مختلف عربی ‌‌می‌تواند دلیل محکمی بر عدم تعصب او در به‌کاربردن شواهد نقدی باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of the Book New Criticism of Story, Novel and Narrative in Arabic Literature

نویسنده [English]

  • Payman Salehi

Associate Professor of Arabic Language and Literature Department, Faculty Member of Ilam University, Iran

چکیده [English]

The great tendency of contemporary Arab fiction literature critics to new approaches of Western criticism, especially in the last decade of the twentieth century and concerns about the severance of their relationship with the old Arabic critique and the urgent need of Arab libraries for works on criticism of critiques, made the Syrian Abu Heif to write the book “New Criticism of Story, Novel and Narrative in Arabic Literature”. This research examined Abu Heif’s criticism method based on two methods of reading the work and descriptive-analytical approach and has reached the following results: The way the eight chapters of the book are presented in a very eloquent pen, illustrates that it has had a pre-determined engineering and the content topics have a logical and acceptable sequence. The data and examples in this book are vast; and in fact, Abu Heif has turned his book into an encyclopedia. Despite the fact that Abu Heif did not consider specific criticism criteria to criticize other critique works, and this is one of the main drawbacks of the book, his analysis of different critique works has a very solid base and is convincing for the reader. Citing of almost 500 works by critics from different Arab countries could be a strong reason for his lack of prejudice in using critical evidence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abdullah Abu Heif
  • New Criticism of Story
  • Novel and Narrative in Arabic Literature
  • Types of Contemporary Arabic Prose
  • Criticism
  • Criticism of Critique
ابوهیف، عبدالله (2000)، النقد الأدبی العربی الجدید فی القصة والروایة والسرد، دمشق: اتحاد کتاب العرب.
ادگار، اندرو و پیتر سجویک (1388)، مفاهیم کلیدی در نظریۀ فرهنگ، ترجمۀ ناصرالدین علی نقویان، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بارت، رولان (1992)، لذّة النص، ترجمه منذر العیاشی، حلب: مرکز الإنماء الحضاری.
پاکتچی، احمد (1391)، روش تحقیق عمومی با رویکرد علوم انسانی اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق.
<https://www.mehrnews.com>.
حسینی، سیدحسن (1393)، پیش‌گفتار نقدنامه‌‌های علمی گروه‌‌های تخصصی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دلاور، على (1385)، روش‌‌هاى تحقیق در روا‌ن‌شناسى و علوم تربیتى، تهران: دانشگاه پیام نور.
دهقانی، رضا (1386)، «اصول نقد اثر و تحلیل محتوا»:
<https://www.scribd.com>.
رضایی‌نبرد، امیر (1389)، «سبک‌‌های حروف‌‌نگاری»، کتاب ماه هنر، ش 150.
زرین‌‌کوب، عبدالحسین (2536)، یادداشت‌‌ها و اندیشه‌‌ها، تهران: جاویدان.
قراملکى، احد فرامرز (1385)، روش‌‌شناسی مطالعات دینى، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
متقی‌‌زاده، عیسی (1397)، «نقد و تحلیل محتوا در تراز کتاب‌‌های درسی دانشگاهی: مطالعۀ موردی؛ کتاب قواعد و متون عربی»، پژوهش‌‌نامۀ انتقادی متون علوم انسانی، س 18، ش 4.
معروفی، یحیی و محمدرضا یوسف‌‌زاده (1388)، تحلیل محتوا در علوم انسانی (راه‌نمای تحلیل کتاب‌های درسی)، همدان: سپهر دانش.
منیرحجاب، محمد (2000)، الأسس العلمیة لکتابة الرسائل الجامعیة، القاهرة: دار الفجر للنشر والتوزیع.
نجم، محمد یوسف (1952)، القصة فی الأدب العربی الحدیث فی لبنان حتی الحرب العظمی، القاهرة: دار مصر للطباعة.
هاشمیان‌نژاد، فریده (1380)، ارائۀ‌‌ چهارچوب نظری درخصوص برنامۀ‌‌ درسی مبتنی‌بر تفکر انتقادی در دورۀ‌‌ ابتدایی با تأکید بر برنامۀ‌‌ درسی مطالعات اجتماعی، رسالۀ‌‌ دکتری، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.