نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

نقد کتاب‌‌های درسی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است. کتاب صرف 2، نوشتۀ احمد پاشازانوس، عضو هیئت‌علمی زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، ضمن پرداختن به مسائلی درمورد اسم سعی کرده است تا با آوردن تمرین‌هایی در پایان هر درس برای مخاطب این امکان را فراهم کند که مطالب ارائه‌شده در دروس را به‌صورت عملی در تمرین‌ها برای خود حلاجی کند و موردواکاوی قرار دهد. این کتاب در ادامۀ کتاب الصرف 1 از همین نویسنده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با اتکا به رویکرد تحلیل توصیفی دو سطح شکل و محتوای این کتاب را موردنقد و بررسی قرار می‌‌دهد. در این مقاله به تمام نقاط قوت و ضعف کتاب در دو حیطۀ شکل و محتوا و اشتباهات مؤلف با ارائۀ مستندات و نمونه‌‌های کتاب اشاره شده است و درآخر به‌صورت کلی می‌‌توان این کتاب را یک بستۀ علمی نامید که به‌روش قیاسی (ذکر قاعده، سپس ارائۀ شاهدمثال) سعی در ارائۀ محتوای صرفی دارد و نقش معنی و تفاوت‌‌های ظریف معنایی موجود در قالب‌‌های مختلف صرفی در آن کم‌رنگ است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Book Conjugation 2 with a Descriptive Analysis Approach

نویسنده [English]

  • Zohreh Ghorbani Madavani

Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Textbook criticism is of great importance and status. The book “Conjugation 2”, written by Ahmad Pashazanoos, while addressing issues related to the name, has tried with exercises at the end of each lesson to provide the audience with the opportunity to explore the material presented in practice. This book is a continuation of the book “Conjugation 1” by the same author. The present article critiques the two levels of form and content of this book by descriptive-analytical method and relying on the descriptive analysis approach. All the strengths and weaknesses of the book in the two areas of form, content and mistakes of the author have been pointed out by presenting documents and examples of the book. Finally, in general, this book can be called a scientific package that tries to provide inflectional content by deductive method (mentioning the rule and then providing an example witness( and the role of meaning and subtle semantic differences in different inflectional forms are insignificant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conjugation 2
  • Noun Rules
  • Arabic Linguistics
  • Content Analysis
  • Curriculum
قرآن‌ کریم.
ابن‌الرسول، سیدمحمدرضا و الهه صفیان (1396)، «بررسی و نقد بخش صرف کتاب صرف و نحو عربی»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، س 17، ش 1.
ابوسلیمان، عبدالوهاب ابراهیم (1387)، روش تحقیق علمی به زبان عربی، ترجمۀ محمد‌‌باقر حسینی و ملیحه طوسی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
اتسلندر، پیتر (1371)، روش‌‌های تجربی تحقیقی در علوم اجتماعی، ترجمۀ بیژن کاظم‌زاده، تهران: آستان ‌قدس.
پاشا شریفی، حسن و نسترن شریفی(1383)، روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: سخن.
پاشازانوس، احمد (1394)، صرف 2، تهران: ‌‌پیام نور.
التونجی، محمد (1986)، المنهاج فی تألیف البحوث و تحقیق المخطوطات، حلب: دارالملاح.
جمالی‌فر، مهدی و سیدیاسر قزوینی حائری، «تاریخ، تحلیل گفتمان، و تحلیل محتوا»، پایگاه پیشینه، گروه ‌‌عبرت‌پژوهی تاریخی:
<http://www.pishine.ir>.
جوهری، اسماعیل‌بن حماد (1376)، الصحاح، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملایین.
‌‌حری، عباس (1385)، آیین نگارش علمی، تهران: نهاد کتاب‌خانه‌‌های عمومی کشور.
حسن مرادی، ن. (1388)، تحلیل محتوای کتاب درسی، تهران: آییژ.
دوحان، عبدالکریم ابراهیم (2009)، منهج البحث التاریخی و الأدبی، القاهرة: مؤسسة المختار.
ذاکری، مصطفی (1388)، عیار نقد، تهران: مؤسسۀ خانۀ کتاب.
الراجحی، عبده (2009)، التطبیق الصرفی، بیروت: دارالنهضة العربیة.
رایف، دانیل، استیفن لیسی و دیگران (1385)، تحلیل پیام‌‌های رسانه‌‌ای، ترجمۀ مه‌دخت بروجردی علوی، تهران: سروش.
رضی، احمد (1388)، «شاخص‌‌های ارزیابی و نقد کتاب‌‌های درسی دانشگاهی»، سخن سمت، ش 21.
السامرائی، فاضل صالح (2013)، الصرف العربی، احکام و معان، بیروت: دار ‌‌ابن‌کثیر.
سیبویه، عمروبن عثمان (1977)، الکتاب، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، الریاض: عالم الکتب للطباعه.
شلبی، احمد (1974)، کیف تکتب بحثا أو رسالة، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة.
طباطبایی، محمدرضا (1385)، صرف ساده، تهران: دار العلم.
عابدین، عبدالمجید (بی‌تا)، مزالق فی طریق البحث اللغوی و الأدبی و توثیق النصوص، دار جامعة الخرطوم.
عبداللهیان، حمید و تقی آزادارمکی (1394)، «تحلیل انتقادی کتاب‌‌های مبانی جامعه‌‌شناسی در ایران»، پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ش 36.
فرانکفورت، نچمیاس ـ چاوا (1381)، روش‌‌های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمۀ فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، تهران: سروش.
‌‌فقهی‌زاده، عبدالهادی (1395)، آموزش صرف عربی، تهران: سمت.
الفیضی، عبدالقادر و عبدالله الدارمی (2016)، تیسیر الصرف، مجلس التعلیم الاسلامی کیرالا.
قائدی، محمدرضا و علی‎رضا گلشنی (1395)، «روش تحلیل محتوا از کمی‌‌گرایی تا کیفی‌‌گرایی»، مجلۀ ‌‌روش‌ها و مدل‌های ‌‌روان‌شناختی، س 7، ش 23.
کشمیری، عبدالرسول (1395)، صرف کاربردی، آموزش پیشرفتۀ دانش صرف، ج 1 و 2، قم: نصایح.
کشمیری، عبدالرسول (1395)، نوآوری‌های صرفی در صرف کاربردی، قم: نصایح.
محمدنژاد ‌‌عالی‌زمینی، یوسف (1391)، شیوه‌‌‌نامۀ پژوهش و نگارش علمی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مشکین‌‌فام، بتول (1388)، البحث الأدبی مناهجه و مصادره، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
معروفی، یحیی و محمد‌‌رضا یوسف‌زاده (1388)، تحلیل محتوا در علوم انسانی؛ راه‌نمای عملی تحلیل کتاب‌‌های درسی، همدان: سپهر دانش.
میمندی، وصال و نعیمه خبازی اشرف (1394)، «الصرف 1 در ترازوی نقد»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، دورۀ 15، ش 1.
ناصر، عبدالمنعم (2017)، شرح صوتیات سیبویه، بیروت: دار الکتب العلمیة.
نعمتی قزوینی، معصومه و سیده‌اکرم رخشنده‌نیا (1391)، «نقد کتاب صرف ساده»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، س 12، ش 2.
‌‌نیک‌منش، سعید و خدیجه ‌‌علی‌آبادی (1392)، «نقش تحلیل محتوا در فرایند آموزش و طراحی کتاب‌های درسی»، مجلۀ جهانی رسانه، دورۀ 8، ش 2.