نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

محمد خاقانی اصفهانی در کتاب التطورات النحویة فی اللغة العربیة من البدایة حتی الآن با به‌خدمت‌گرفتن سبک‌شناسی آماری درصدد است تا به مطالعة درزمانی زبان عربی بپردازد و ‌‌صورت‌های زبانی پربسامد را به‌منظور اعمال در ‌‌برنامه‌های آموزشی استخراج کند. این مقاله ضمن معرفی و بررسی شکلی و محتوایی کتاب مزبور به این مسئله اذعان دارد که اولاً ضرورتی برای مطالعة درزمانی زبان عربی از طریق آماری وجود ندارد، زیرا به دلایل معینی، زبان عربی کلاسیک درطول تاریخ از تغییر مصمون مانده است و ازسوی‌دیگر، با استفاده از راه‌‌‌حل‌های میان‌بر استدلالی هم‌چون «اعتماد به تجربه و متن‌خوانی»، «توجه به کارکردهای معنایی صورت‌های زبانی» و راه‌حل‌های میان‌بر آماری با جامعة آماری وسیع‌تر مانند «شمارش شاهدمثال‌های هر موضوع نحوی در ‌‌کتاب‌هایی مانند جامع‌الدروس و شرح قطر الندی وبل الصدی یا ‌‌موسوعه‌هایی که شواهد نحوی را جمع‌آوری ‌‌کرده‌اند، ‌‌می‌توان ‌‌صورت‌های زبانی پربسامد را استخراج کرد و برخلاف تصریح نویسندة محترم، درصد بسامد یک صورت زبانی، که خود یک متغیر سبکی محسوب می‌شود و در متون مختلف با سبک‌های متفاوت در نوسان است، به‌تنهایی نمی‌تواند اعمال‌شدنی در امر آموزش باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Introducing and Reviewing the Book The Developments of the Arabic Language from the Beginning up to Now with Statistical Stylistics Approach

نویسنده [English]

  • Zahra Karamzadegan

Assistant Professor of Arabic Language and Literature. Allameh Tabatabaʼi University-Tehran.Iran

چکیده [English]

Mohammad Khaqani Isfahani, in his book, has used this statistical stylistic function to study the Arabic language and extract high-frequency linguistic forms for use in educational programs. This article, while introducing and examining the form and content of this book, acknowledges that there is no need for the statistical study of Arabic language in the first place. Because of some reasons, classical Arabic has remained unchanged throughout history. On the other hand, using shortcut solutions such as “trust in experience and reading text”, “paying attention to the semantic functions of linguistic forms”, “browsing syntactic books such as Jammu al-Darrow and Qatari al-Wadi al-Sadi's description” and “Referrals that collect syntactic evidence” can be extracted from high-frequency linguistic forms, and necessarily, as the respected author asserts, using the statistical method of time stylization is not the only solution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Statistical Stylistics
  • Developments of the Arabic Language from the Beginning up to Now
  • Mohammad Khaqani Isfahani
  • Time Studies
  • Frequent Linguistic Faces
أسر، برجشتر (1994)، التطور النحوی للغة العربیة، بترجمۀ رمضان عبد التواب، القاهرة: مکتبة الخانجی.
جبر، محمد عبدالله (1988)، الأسلوب والنحو دراسة تطبیقیة فی علاقة الخصائص الأسلوبیة ببعض الظاهرات النحویة، اسکندریة: دار الدعوة.
خاقانی اصفهانی، محمد (1393)، التطورات النحویة من البدایة حتی الآن، قم: مجمع ذخائر اسلامی.
خباص، جمعه (2002)، نظام الربط فی النص العربی، رسالۀ دکتری، اردن: دانشگاه اردن.
ربطه، عادل (2000)، حروف المعانی فی الاستعمال الجاری مثل من القدیم والحدیث، پایان‌نامۀ ارشد، اردن: دانشگاه اردن.
صدقی، حامد و مرتضی زارع (1394)، «سبک‌شناسی مقامات همدانی و حریری براساس سبک‌شناسی اماری بوزیمان»، دوفصل‌نامة علمی ـ پژوهشی فنون ادبی، ش 2، پیاپی 13.
عمایره، اسماعیل احمد (1992)، المستشرقون والمناهج اللغویة، اردن: دار حنین.
عمایره، حلیمه احمد (2014)، ««توظیف اللسانیات الحدیثة فی تطویر تعلیم العربیة أسلوب النداء فی عیّنة من کتب تعلیم العربیة للناطقین بها وللناطقین بغیرها أنموذجا»، الممارسات اللغویة، ش 30.
فضل، عاطف (2010)، «تمثلات المنهج الوصفی الإحصائی فی الدراسات اللغویة الحدیثة»، التربیة والعلوم، ش 4.
فتوحی، محمود (1391)، سبک‌شناسی نظریه‌‌ها، رویکردها و روش‌‌ها، تهران: علمی.
ماهر، اشرف (1999)، «أنماط الشرط عند طه حسین دراسة نحویة»، علوم اللغة، ش 2.
مصلوح، سعد (1989)، «الدراسة الإحصائیة للأسلوب (بحث فی المفهوم والإجراء والوظیفة)»، عالم الفکر، ش 3.
مصلوح، سعد (1992)، الأسلوب دراسة لغویة إحصائیة، القاهرة: عالم الکتب.
موسی، نهاد (1979)، «باب الاستثناء بین النظریة والتطبیق»، دراسات الجامعة الأردنیة، ش 2.
 
Miller, G. A. (1963), Language and Communication, New York: University of Florida College Library.