نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت سیستم‌ها، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 دانشیار مدیریت صنعتی، عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

چکیده

مدیریت اسلامی علمی است که در جمهوری اسلامی ایران اجرایی‌شدن آن بیش‌تر موردانتظار است. محققان دینی ـ مدیریتی نیز در این حوزه تحقیقات بیش‌تری انجام داده‌اند. یکی از این محققان حجۀ‌الاسلام ولی‌الله نقی‌پورفر است که در دهۀ 1370 کتابی با عنوان اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن نوشت. این پژوهش به نقد و بررسی این کتاب ارزش‌مند می‌پردازد تا محاسن و کاستی‌های آن را موردبررسی قرار دهد. در این پژوهش بعد از معرفی نویسنده و خلاصه‌ای از کتاب به پیشینۀ تحقیقات انجام‌شده در حوزۀ مدیریت اسلامی پرداخته می‌شود تا با استفاده از تحقیقات پیشین نقد و بررسی دقیق این کتاب انجام گیرد. از نظر شکلی و ساختاری کتاب محاسنی دارد، مانند استفاده از مقدمات غنی برای آماده‌کردن خواننده برای مطالب اصلی و هم‌چنین نگارش سادۀ اصول پنج‌گانه. از معایب آن وجود ایرادهای نگارشی، علائم سجاوندی، نداشتن بخش فهرست اَعلام، و ... است. از منظر محتوایی نیز کتاب از روش استناد به آیات و روایات برای اثبات مطالب خود استفاده کرده و تنها به پنج اصل عدم تقدم بر خدا و رسول، آخرت‌گرایی، وحدت و هماهنگی، اِعمال مدیریت براساس اختیار نیروها، و اعمال مدیریت براساس بصیرت نیروها اکتفا کرده که به‌صورت مفصل به نقد این اصول پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Principles of Islamic Management and its Patterns by Documentary Method

نویسندگان [English]

  • Rasoul Ostadi 1
  • Rouholah Tavalaee 2

1 PhD Student in Systems Management, Imam Hossein University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Industrial Management, Faculty Member, Imam Hossein University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Islamic management is a science that is expected to become more operational in the Islamic Republic of Iran. Religious-managerial researchers have also done more research in this area. One of these scholars is Hojjatoleslam Naghi Porfar, who wrote a book entitled "Principles of Islamic Management and Its Patterns" in the 1970s. This research has reviewed this valuable book to examine its advantages and disadvantages. In this research, after introducing the author and a brief summary of the book, he deals with the background of research conducted in the field of Islamic management in order to critically review this book using previous research. In terms of form and structure, the book has some advantages such as using rich introductions to prepare the reader for the main content, as well as simple writing of the five principles. Considering the disadvantages the existence of writing defects, punctuation marks, the lack of information section, and etc can be mentioned. In terms of content, the book uses the method of quoting verses and hadiths to prove its content and only five principles, non-precedence over God and the Prophet, heresy, unity and harmony, management based on the power of forces and management based on insight forces are reviewed critically in detail.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Management
  • Book Critique
  • Documentary Method
انصاری، محمدعلی، سیدسعید مرتضی، و حبیب‌الله دعایی (1391)، مدیریت اسلامی و الگوهای آن، مشهد: بیان هدایت نور.
باقری، ناصر (1384)، «نقد کتاب مدیریت اسلامی تألیف حجۀ‌الاسلام محمدحسین نبوی»، مجلۀ علوم انسانی، س 14، ش 60.
چاوشی، سیدکاظم (1388)، «بررسی رویکردهای نظری به مدیریت اسلامی»، فصل‌نامۀ تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآنی، س 1، ش 2.
حاج‌حسینی، رقیه، احمد شجاعی، و علی‌رضا عبدالرحیمی (1398)، «سنتزپژوهی تبیین مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه با تأکید بر مدیریت شایسته‌سالار»، فصل‌نامۀ پژوهش‌نامۀ نهج‌البلاغه، س 7، ش 28.
حمیدی‌زاده، محمدرضا (1374)، «تبیین نقش پیش‌بینی و آینده‌نگری در نظام مدیریت اسلامی»، فصل‌نامۀ مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، س 5، ش 20.
خاکی، غلامرضا (1390)، روش تحقیق در مدیریت، تهران: بازتاب.
خنیفر، حسین (1384)، «تحلیل محتوای ادبیات مدیریت اسلامی با تأکید بر آثار منتخب»، فصل‌نامۀ فرهنگ مدیریت، س 3، ش 10.
درودی، فریبرز (1393)، «درآمدی بر انواع نقد و کارکردهای آن»، فصل‌نامۀ نقد کتاب؛ اطلاع‌رسانی و ارتباطات، س 1، ش 3-4.
رحمتی، محمدحسین (1388)، «نوع‌شناسی مطالعات مدیریت اسلامی به‌عنوان یک دانش میان‌رشته‌ای»، فصل‌نامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، س 1، ش 4.
سرمدی، سهیل (1378)، «مدیریت اسلامی در عصر حکومت حضرت علی (ع)»، آینده‌پژوهی مدیریت، س 11، ش 1.
صادقی‌فسایی، سهیلا و ایمان عرفان‌منش (1394)، «مبانی روش‌شناختی پژوهش‌های اسنادی در علوم اجتماعی (مورد مطالعه: تأثیرات مدرن‌شدن بر خانوادۀ ایرانی)»، فصل‌نامۀ راه‌برد فرهنگ، ش 29.
فلاح‌زاده، محمدهادی و راضیه علی‌اکبری (1395)، «شیوۀ مدیریت حضرت علی (ع) در جامعۀ اسلامی عصر خلفا»، پژوهش‌نامۀ مذاهب اسلامی، س 3، ش 6.
قاضی‌خانی، حسین (1398)، «سیرۀ مدیریتی امیرالمؤمنین (ع) در مسئلۀ لغزش مالی کارگزاران حکومت علوی»، فصل‌نامۀ علمی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، س 10، ش 36.
کیا، منوچهر (1377)، تئوری‌های مدیریت و مدل‌های سازمان، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
محمدی، حسین (1392)، «سرمایۀ انسانی، رویکردی نوین در مدیریت اسلامی با تأکید بر تعالیم قرآن کریم»، در: مجموعه‌مقالات دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: مفاهیم، مبانی و ارکان پیشرفت‌ها.
محمدی ری‌شهری، محمد (1385)، اخلاق مدیریت در اسلام، قم: دارالحدیث.
مقیمی، سیدمحمد (1398)، اصول و مبانی مدیریت اسلامی، تهران: انتظارات راه دانش.
نقی‌پورفر، ولی‌الله (1383)، مجموعه مباحثی از مدیریت در اسلام، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی.
نقی‌پورفر، ولی‌الله (1394)، اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن، تهران: ثنای دانش.
نبوی، محمدحسن (1379)، «نقد و بررسی کتاب اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن حجۀ‌الاسلام نقی‌‌پورفر»، مجلۀ میان‌رشته‌ای نامۀ علوم انسانی، ش 2.
 
Bailey, K. D. (2007), Methods Of Social Research, New York: The Free Press.
Mogalakwe, M. (2006), “The Use of Documentary Research Methods in Social Research«”, African Sociological Review, no. 10.