نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

رویکرد اقتصاد سیاسی به‌معنای تحلیل ریشه‌های سیاسیِ عملکردهای اقتصادی است. هدف اصلی این مقاله بررسی و ارزیابی مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف کتاب اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، به‌قلم بهمن احمدی امویی، است. مؤلف تلاش کرده است تا در چهارچوب تحلیل اقتصاد سیاسی، چرایی جهت‌گیری‌ها و عملکردهای اقتصاد ایران در دهه‌های 1360 و 1370 را موردبررسی قرار دهد. کتاب در شش فصل تهیه شده و شامل مجموعه مصاحبه‌هایی با شش مرد تصمیم‌ساز اقتصاد ایران در آن دوره است. در نیمۀ اول این مقاله، ابتدا به معرفی کلی اثر پرداخته شده است. سپس مزیت‌ها و نواقص شکلی اثر به‌هم‌راه مزیت‌های محتوایی آن موردبررسی قرار گرفته‌اند. در نیمۀ دوم مقاله نیز محتوای اثر بررسی و نقد شده است. در این قسمت، مؤلفه‌های «تحلیل اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در عمق» موردبررسی قرار گرفته است. این نوشتار پژوهشی تحلیلی با رویکرد نقد از طریق مطالعۀ موردی اثر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Formal Political Economy: A Critique on the Book Political Economy of the Islamic Republic

نویسنده [English]

  • Saeed Attar

Associate Professor, Law and Political Science Department, Yazd University, Iran

چکیده [English]

The political economy approach means analyzing the political roots of economic performance. The main purpose of this article is to review and evaluate the most important strengths and weaknesses of the book "Political Economy of the Islamic Republic" by Bahman Ahmadi Amoui. In the framework of political economy analysis, the book tries to examine the orientations and practices of the Iranian economy in the 1981s and 1991s. The book is prepared in 6 chapters and includes a series of interviews with 6 decision-makers of the Iranian economy in that period. In the first half of this article, I first introduce the book in general. Then, the advantages and disadvantages of the book along with its content advantages are examined. In the second half of the article, the content of the book is reviewed and critiqued. In this section, the components of an "in-depth analysis of the political economy of the Islamic Republic" are examined. This paper is analytical research with a critical approach through a case study of the book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economy
  • Policy
  • Islamic Republic
  • Iran
  • Interview
احمدی امویی، بهمن (1385)، اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، تهران: گام نو.
ایسنا (1395)، «همه‌چیز درمورد قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه»، بازیابی در: <https://www.is.gd/ohcsa7>.
پیرسون، پل (1394)، سیاست در بستر زمان: تاریخ، نهادها، و تحلیل اجتماعی، ترجمۀ محمد فاضلی، تهران: نی.
تانسى، استیون (1381)، مقدمات سیاست، ترجمۀ هرمز همایون‌پور، تهران: نى.
دینی ترکمانی، علی (1398)، اقتصاد ایران: رکود تورمی و سقوط ارزش پول ملی (اقتصاد سیاسی تودرتویی نهادی و ظرفیت جذب ضعیف؟)، تهران: علم.
رحمان‌زاده هروی، محمد (1398)، نگاهی به اقتصاد سیاسی ایران از دهۀ 1340 تا سال 1395، تهران: اختران.
رنانی، محسن (1398)، اقتصاد سیاسی مناقشۀ اتمی ایران؛ درآمدی بر عبور تمدن‌ها، تهران: نور علم.
صامتی، مجید، مرتضی سامتی، و علی دلائی میلان (1388)، «برآورد اقتصاد زیرزمینی در ایران (1344-1384): به‌روش MIMIC»، مطالعات اقتصاد بین‌الملل، س 20، ش 2.
عرب‌مازار یزدی، علی‌اکبر (1384)، اقتصاد سیاه در ایران، تهران: مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی.
عطار، سعید و احمد مرکز مالمیری (1398)، «بایسته‌های برنامه‌ریزی توسعه باتوجه‌به تجارب کشورهای منتخب: با تأکید بر مادۀ 150 قانون برنامۀ پنجم توسعه»، فصل‌نامۀ سیاست، دورۀ 49، ش 4.
عطار، سعید و حجت کاظمی (1396)، «ائتلاف‌های سیاسی و توسعۀ اقتصادی»، فصل‌نامۀ سیاست‌گذاری عمومی، دورۀ 3، ش 1.
علیزاده، هانیه و فرهاد غفاری (1392)، «برآورد اندازۀ اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی عوامل مؤثر بر آن»، فصل‌نامۀ اقتصاد مالی، دورۀ 7.
غنی‌نژاد، موسی، محمد طبیبیان، و حسین عباس علی‌کمر (1392)، اندیشۀ آزادی: از منظر اقتصاد سیاسی به تجربۀ ایران معاصر، تهران: دنیای اقتصاد.
کاپوراسو، جیمز ای. (1398)، نظریه‌های اقتصاد سیاسی، ترجمۀ محمود عبدالله‌زاده، تهران: ثالث.
لاجوردی، حبیب (1361، 1362، 1363، 1364)، پروژۀ تاریخ شفاهی ایران، هاروارد: دانشگاه هاروارد.
مالجو، محمد (1394)، «اقتصاد سیاسی بحران جاری در ایران»، سخن‌رانی در انجمن جامعه‌شناسی ایران، بازیابی در: <https://www.is.gd/gb6LH6>.
مستندات برنامۀ دوم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1373)، تهران: سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی ـ اجتماعی و انتشارات.
منتظری، حسینعلی (1379)، خاطرات آیت‌الله منتظری، بازیابی در: <https://www.amontazeri.com>.
مؤمنی، فرشاد (1394)، اقتصاد سیاسی توسعه در ایران امروز، تهران: نقش و نگار.
موزلیس، نیکوس (1382)، «تجدد، توسعۀ دیرهنگام، و جامعۀ مدنی»، جامعۀ مدنی: نظریه، تاریخ، و مقایسه، ویراستۀ جان ا. هال، ترجمۀ افشین خاکباز، تهران: علمی و فرهنگی.
میچل، ترنس آر. (1377)، مردم در سازمان‌ها، ترجمۀ حسین شکرکن، تهران: رشد.
نادران، الیاس و حسن صدیقی (1387)، «بررسی اثر مالیات‌ها و اجزای آن بر حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران (1351- 1382)»، فصل‌نامۀ تحقیقات اقتصادی، دورۀ 43، ش 85.
نعمانی، فرهاد و سهراب بهداد (1387)، طبقه و کار در ایران، ترجمۀ محمود متحد، تهران: آگاه.
نوابخش، مهرداد، سعید عطار، و رحیم ابوالحسنی (1391)، «رویکرد سیاست شبکه‌ای: تعمیم اندیشۀ سرمایۀ اجتماعی به عرصۀ تحلیل دولت»، مجلۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، س 4، ش 2.
 
Amir Arjomand, Said (2009), After Khomeini: Iran Under His Successors, New York: Oxford University Press.
Binder, Barry (1962), Iran: Political Development in a Changing Society, California: University of California Press.