نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار فلسفۀ هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار پژوهشکدۀ هنر، عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ هنر، تهران، ایران

چکیده

کتاب درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی، چگونگیِ کاربستِ روش‌شناسیِ آیکونولوژی را در تفسیر آثار هنری نشان می‌دهد. هدف از نقد کتاب یادشده بیان اهمیت پژوهش‌های بینارشته‌ای و چگونگی سازمان‌دهی روش‌مند مطالب در تحلیل آثار هنری است. ازاین‌رو در این مقاله، شکل و محتوای اثر و مواضعِ نویسنده در تحلیل و ارجاعات به منابع براساس روش آیکونولوژی موردنقد و بررسی قرار گرفته‌ است. به‌لحاظ شکلی، کتاب موردبحث ایدۀ محوریِ رابطۀ میان فرم و موضوع در تحلیل آثار هنری را مدنظر داشته و چگونگی تحلیل و تفسیر آثار هنری را، با‌توجه‌به زمینۀ تاریخی پدیدآمدن آثار، نشان داده است. البته مواردی‌ چند از عدمِ ارجاع به تصاویر در متن کتاب، فقدانِ ترتیب در استفاده از تصاویر در متن، و عدم ارجاع به منابع معتبر، به‌ویژه در ارجاع به منابع فلسفۀ اسلامی، موجب برخی محدودیت‌ها در استفاده از کتاب یادشده شده است. باوجود این موارد، پژوهش‌گران با استفاده از روش تحلیل بینارشته‌ای مطرح‌شدۀ پانوفسکی، با فراروی از مطالعاتِ فرمی، پژوهش‌هایی بارور درجهتِ فهم معنای ذاتی یا محتوا در آثار هنری ارائه کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book Studies on Iconology, Humanistic Themes in the Art of Renaissance by Erwin Panofsky

نویسندگان [English]

  • Atefeh Amiri 1
  • Zeinab Saber 2
  • Nahid Abdi 3

1 PhD Candidate in Art, University of Isfahan, Isfahan, Iran

2 Associate Professor in Art, University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 Associate Professor in Art, Institute of Art, Tehran, Iran

چکیده [English]

Studies in Iconology, Humanistic Themes in the Art of the Renaissance by Erwin Panofsky clarifies the function of the Iconology method in interpreting artworks. The goal of this critic is to express the significance of interdisciplinary studies and also is a survey in how methodically organized studies is used in analyzing artworks. Thus this study criticizes and studies the form and contents in the book and also author’s opinions about analyzing and referring to the sources according to Iconology method. In its form, the book looks into the basic relations between the form and subject in analyzing art forms and shows analyzing and interpreting artworks according to their historical context in which they originated and the multiplicity of visual and textual sources which refers to the artworks. By the way, in some cases missing references are seen and the order in using them in the text is not also correct and reliable references are needed, especially sources of Islamic philosophy which have caused some limitations in using the book in some related conditions. Despite these problems, researchers can go further than a mere Formal study by using interdisciplinary and in order to make an understanding about Symbolic Meaning and Contents of artworks, they can have fruitful research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iconology
  • Erwin Panofsky
  • Art of Renaissance
  • Intrinsic Meaning
  • Content
آرنت، هانا (1398)، وضع بشر، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: ققنوس.
پاکباز، روئین (1386)، دایرۀ‌المعارف هنر نقاشی، پیکره‌سازی، گرافیک، تهران: فرهنگ معاصر.
پانوفسکی، اروین (1396)، معنا در هنرهای تجسمی، ترجمۀ ندا اخوان اقدم، تهران: چشمه.
ستاری، جلال (1397)، عشق صوفیانه، تهران: مرکز.
صرامی، عارفه و سیده‌شبنم شمس‌الدین (1397)، تفسیر نگاره‌های ایرانی برپایۀ نجوم، با پیش‌گفتاری از بهار مختاریان، تهران: انسان‌شناسی ایران.
عبدی، ناهید (1390)، درآمدی بر آیکونولوژی، نظریه‌ها و کاربردها، تهران: سخن.
عبدی، ناهید (1391)، «بررسی نقش‌مایه‌های آیکونوگرافیک از ورای‌ دو شاهنامۀ بایسنقری و طهماسبی»، فصل‌نامۀ کیمیای هنر، س 1، ش 3.
فرنودفر، فریده (1387)، ترجمه و شرح تئوگونی هسیودس، تهران: دانشگاه تهران.
گاردنر، هلن (1385)، هنر در گذر زمان، ترجمۀ محمدتقی فرامرزی، تهران: آگه.
گرابار، الگ (1390)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمۀ مهرداد وحدتی دانش‌مند، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه، و نشر آثار هنری متن.
ماری، کریس (1389)، نویسندگان برجستۀ قلمرو هنر از عهد کهن تا پایان سدۀ نوزدهم، ترجمۀ صالح طباطبایی و فائزه دینی، تهران: فرهنگستان هنر.
ماینر، ورنون هاید (1390)، تاریخِ تاریخ هنر، ترجمۀ مسعود قاسمیان، تهران: فرهنگستان هنر.
مختاریان، بهار (1395)، «نظریه و روش در تحلیل و تفسیر تصویر»، فصل‎نامۀ چیدمان، س 5، ش 12.
نصری، امیر (1388)، حکمت شمایل‌های مسیحی، تهران: چشمه.
نصری، امیر (1389)، «رویکرد شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی در مطالعات هنری»، مجلۀ رشد آموزش هنر، دورۀ 8، ش 1.
نقدنامۀ هنر؛ ویژۀ آیکونولوژی هنر (1391)، زیرنظر معاونت پژوهشی خانۀ هنرمندان ایران، ش 1.
همیلتون، ادیت (1376)، سیری در اساطیر یونان و رم، ترجمۀ عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر.
 
Belting, H. (2005), “Image, Medium, Body: A New Approach to Iconology”, Critical Inquiry, vol. 31.
Johnson, Ch. D. (2012), Memory, Metaphor, and Aby Warburg’s Atlas of Images, New York: Cornell University Press and Cornell University Library Ithaca.
 
Landauer, C. (1994), “Erwin Panofsky and the Renascence of the Renaissance”, Renaissance Quarterly, vol. 47, no. 2.
Panofsky, E. (2018), Studies in Iconology, Humanistic Themes in the Art of the Renaissance, New York: Routledge.
Panofsky, E. (1955), Meaning in the Visual Arts, Garden City: Doubleday & Company.
Panofsky, E. and F. Saxl (1933), “Classical Mythology in Mediaeval Art”, Metropolitan Museum Studies, vol. 4, no 2.
Vitruvius, P. (1914), Vitruvius: The Ten Books of Architecture