پژوهشی باستان شناسی
نقد و بررسی کتاب جنگ‌جویان سکایی در سیبری باستان A Review of Scythians Warriors of Ancient Siberia

شاهین آریامنش؛ سرور خراشادی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 1-16

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.6618

چکیده
  تیرۀ سکایی را تیره‌ای از مردمان ایرانی دانسته‌اند که در مرغ‌زارهای خوارزم، خاستگاه ایرانیان، خانه‌‌به‌دوش زندگی می‌کردند. آنان از مرغ‌زارهای خوارزم و سیبری غربی روی به‌سوی جنوب نهادند و در پایین‌دست‌ها سکنا گزیدند و سپس دسته‌ای از آنان به شمال غرب ایران وارد شدند. این تیره در حماسه‌های ایرانی هم‌چون شاهنامه و نیز در دوره‌های ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد و بررسی طرح احیای خانۀ منوچهری کاشان

میترا آزاد؛ رافعه درسویی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 17-50

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.30079.1806

چکیده
  طرح‌های احیا نقش مهمی در تداوم زندگی بناهای تاریخی ‌دارند و از ارزش‌های فرهنگی و کالبد بنا به‌صورت توأمان حفاظت‌ می‌کنند. احیای اصولی، علاوه‌بر بازدهی فرهنگی و اقتصادی، ره‌یافتی مؤثر برای تشویق مردم به مشارکت و سرمایه‌گذاری در حفاظت از بناها و مجموعه‌های تاریخی است. در دورۀ اخیر، بعضی از طرح‌های احیا بدون درنظرگرفتن ارزش‌های ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد و تحلیل کتاب Studies in Iconology, Humanistic Themes in the Art of the Renaissance by Erwin Panofsky (درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی)

عاطفه امیری؛ زینب صابر؛ ناهید عبدی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 51-76

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30348.1807

چکیده
  کتاب درآمدی بر آیکونولوژی، مفاهیم انسان‌گرایانه در هنر رنسانس، نوشتۀ اروین پانوفسکی، چگونگیِ کاربستِ روش‌شناسیِ آیکونولوژی را در تفسیر آثار هنری نشان می‌دهد. هدف از نقد کتاب یادشده بیان اهمیت پژوهش‌های بینارشته‌ای و چگونگی سازمان‌دهی روش‌مند مطالب در تحلیل آثار هنری است. ازاین‌رو در این مقاله، شکل و محتوای اثر و مواضعِ نویسنده ...  بیشتر

پژوهشی هنر
سیر اختران در هنر اسلامی نقدی بر کتاب در تعقیب ستارگان: نقش صورت‌های فلکی بر روی آثار دورۀ اسلامی

مجید بهدانی؛ محمد خزائی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 77-94

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29950.1763

چکیده
  این متن در تلاش است تا کتاب در تعقیب ستارگان را موردنقد و ارزیابی قرار دهد و، ضمن بیان ارزش‌ها و کاستی‌هایش، آن را به علاقه‌مندان حوزۀ هنر اسلامی معرفی کند. اثر کنونی، که کتابچه‌ای دربارۀ بازتاب صورت‌های فلکی در آثار هنر اسلامی است، عنوان ارزش‌مند و قابل‌تأملی را داراست که موضوع بسیار مهمی در مطالعات هنر اسلامی به‌شمار می‌رود. ...  بیشتر

پژوهشی هنر
هیاهوی بسیار برای هیچ؛ بررسی و نقد کتاب سینمای فانتزی

علی خراشادی؛ محمد شهبا

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 95-120

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.30904.1852

چکیده
  ژانر فانتزی ازجمله ژانرهای مسئله‌برانگیز سینماست که تا دهه‌ها موردبی‌توجهی سینمادوستان بوده است. بااین‌که نخستین آثار موسوم به فانتزی به سال‌های نخستین سینما و آثارِ ژرژ ملی‌یس بازمی‌گردد، تا اواخرِ دهۀ 1970 به‌دلایل مختلف، ازجمله هزینة نسبتاً گزاف تولید این‌گونه آثار و عدم پیشرفت تکنولوژی سینمایی، کم‌تر اثری فانتزی در سینما ...  بیشتر

پژوهشی هنر
موسیقی عرفانی: گسترۀ معنایی و مصادیق در متون سنتی

احسان ذبیحی فر؛ سید شاهین محسنی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 121-148

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.31924.1921

چکیده
  موسیقیِ عرفانی اصطلاحی است که می‌تواند طیف گسترده‌ای از معنا را در بر بگیرد و درطول تاریخ پس از اسلام، مصادیق بسیاری از موسیقی به وصف عرفانی متصف شده‌اند و برخی از آن‌ها تا امروز موجودند. این تحقیق برآن است که معنیِ موسیقی عرفانی را نه از طریق واکاوی معانی لغوی یا ریشه‌شناسی، بلکه از طریق معناداریِ آن در زیستِ جهان فرهنگی و پیداکردن ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقدی بر روش‌شناسی کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام

علیرضا طاهری؛ بتول معاذالهی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 149-167

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29843.1755

چکیده
  در شرایطی که مطالعات هنر اسلامی در بررسی تصویر انسان غنای چندانی ندارد، کتاب ایوا بئر با عنوان پیکر انسان در هنر اسلامی میراث گذشته و تحولات پس از اسلام در زمرۀ کتب منحصربه‌فرد در این زمینه محسوب می‌شود. نویسنده در این کتاب به بررسی تصویر انسان در هنر اعراب، ایران، گورکانیان، و عثمانی می‌پردازد. او که سال‌ها صاحب کرسی تدریس و سرپرست ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه

سمیرا عرب؛ سید عبدالمجید شریف زاده

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 169-198

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.6619

چکیده
  دورة ساسانی یکی از دوره‌های مهم تاریخ ایران است که آثار هنری بی‌نظیری از این دوره برجای مانده است. عناصر تزیینی در آثار هنری این دوره حاکی از پیوند باورها و اعتقادات در اندیشة انسان است. کتاب بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه به‌قلم ندا اخوان اقدم در سال 1396 از انتشارات فرهنگستان هنر به‌چاپ رسیده است. این کتاب، علاوه‌بر ...  بیشتر

پژوهشی هنر
تحلیل انتقادی سفر و اتاق در اثر خاویر دو‌مستر Le voyage et la chambre dans L'oeuvre de Xavier de maistre

بهروز عوضپور؛ نادر شایگان فر

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 199-221

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30352.1808

چکیده
  ژیلبر دوران در ساحتِ نقدِ حیطۀ هنر پنج روش ابداع کرده و در این ابداع به‌اذعان خود تحت‌تأثیر اسلام ایرانی بوده‌ است، درحالی‌که ما او را اساساً نمی‌شناسیم، آثار او را به فارسی ترجمه نکرده‌ایم، و درخصوص آن‌ها چنان‌که باید‌و‌شاید سخن نگفته‌ایم. بنابر رأی متخصصان، از آثار دوران، آن‌چه نمایان‌گر نظام فکری او و به‌تبع این، زیرایستای ...  بیشتر

پژوهشی هنر
بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی نقدی بر کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی

لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 223-239

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29701.1738

چکیده
  مقولۀ بازنمایی از عهد باستان تاکنون در شمار مؤلفه‌های ذاتی هنر بوده و عنصر لاینفک در تعریف آن به شباهت اثر هنری با واقعیت اشاره دارد، چنان‌که حد اعلای آن به رونوشتی از عالم واقع درآمدن است. به‌باور ایوا بئر، نویسندۀ کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی، مفهوم بازنمایی در ادوار مختلف اسلام متفاوت است با آن‌چه امروزه از آن مراد می‌شود. مؤلف ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد و بررسی کتاب هنر ایران

مرضیه قاسمی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 241-264

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.32127.1941

چکیده
  حوزة هنر ایران، به‌رغم تولیدات گسترده و جریان‌هایی که درطول قرن‌های متمادی با آمد‌و‌شد سلسله‌های متعدد به خود دیده، اصولاً در دورة قاجار است که به‌شکلی نظام‌مندتر مدون شده است و در این جهت عرصه‌ای ذیل تاریخ‌نگاری هنر، به‌خصوص در حیطة طبقه‌بندی یا معرفی آثار، و نه هنرمندان، پدید می‌آید. کتاب هنر ایران، براساس این رویکرد، نخستین ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد کتاب The Topkapi Scroll-geometry and Ornament in Islamic Architecture (هندسه و تزئین در معماری اسلامی ـ طومار توپکاپی)

مریم کامیار

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 265-282

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30108.1784

چکیده
  کتاب هندسه و تزئین در معماری اسلامی بررسی هندسه در معماری اسلامی، به‌قلم پرفسور گل‌رو نجیب‌اغلو، اثر ارزش‌مندی در حوزۀ معماری اسلامی است. این کتاب در سال 1995 در انتشارات ویکلی (Weekly) چاپ شده است. اگرچه محتوای کتاب در توصیف معماری و هنر اسلامی است، چنان‌که از مقدمۀ کتاب دانسته می‌شود، این کتاب دراصل برای مخاطب غربی نوشته شده است. نویسنده ...  بیشتر

پژوهشی هنر
رویکرد به هنر اسلامی در موزه با تحلیلی بر کتاب Islamic Art and The Museum: Approaches to Art and Archaeology of The Muslim World in The Twenty-First Century هنر اسلامی و موزه: رویکردهایی به هنر و باستان‌شناسی جهان اسلام در سدۀ 21 م

معصومه کریمی؛ کورس سامانیان

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 283-304

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.28868.1676

چکیده
  حدود نیم‌قرن پیش بنیان‌های فکریِ مفهوم هنر اسلامی به‌چالش کشیده شد. پایان دوران استعمار، ایجاد زمینه برای گسترش تفکر اسلامی، و به‌تبع آن برپایی موزه‌های هنر اسلامی در غرب این گرایش را به‌ویژه پس از حادثۀ یازده سپتامبر 2001 به‌اوج رساند. هم‌زمان، موزه‌شناسی نیز به دیدگاهی مؤثر برای مطالعۀ هنر سرزمین‌های اسلامی بدل شد و این بار ...  بیشتر

پژوهشی هنر
بازنمایی پول در تبلیغات دیداری تحلیل گفتمان دیداری کمپین تبلیغاتی بانک ملت

مریم کهوند

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 305-326

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35863.2209

چکیده
  با توسعۀ ارتباطات دیداری در عصر حاضر، نقد متون دیداری به‌منظور رمزگشایی معانی و بیان مفاهیم آن از اهمیت خاصی برخوردار می‌شود. تحلیل گفتمان انتقادی، به‌عنوان یکی از رویکردهایی که بافتار و زمینه‌های اجتماعی هردو را موردتوجه قرار می‌دهد، بررسی گفتمان‌ها را در متون هنری امکان‌پذیر ساخته است. هدف از پژوهش حاضر معرفی گفتمان دیداری ...  بیشتر

پژوهشی هنر
مرور نقادانه و آسیب‌شناسی نظرورزی‌ها درباب هنر، شهر، و معماری اسلامی

جلال محدثی؛ هادی ندیمی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 327-349

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29362.1712

چکیده
  سخن از نسبت معماری و دین سابقه‌ای آشنا در ایران معاصر خصوصاً در نظرورزی‌های حوزۀ هنر، شهر، و معماری ‌اسلامی دارد. تبار این ادبیات، پشت‌گرم به میراثی انباشته درطول سالیان، به پژوهش‌هایی با رویکرد تاریخ‌نگارانه می‌رسد. این تبار در سیر تاریخی شکل‌گیری خود، در گذرگاه‌هایی نقادانه، متحول شده‌ است. این گذرگاه‌ها را در چهار دستۀ‌ ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقدی بر کتاب هنر و زیبایی در قرون وسطی

مژده مخلصی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 351-372

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.24565.1496

چکیده
  بررسی و نقد کتاب هنر و زیبایی در قرون وسطی، اثر اومبرتو اکو و ترجمۀ فریده مهدوی دامغانی، موضوع مقالۀ پیش‌روست. روی صحبت این نوشتار بر کیفیت ترجمۀ این کتاب است و نقد و بررسی کتاب اصلی، که به‌قدر کافی نزد اهل این حوزه شناخته‏شده و معتبر است، محل تمرکز نخواهد بود و تنها به‌اختصار به پیشینه، مباحث، سرفصل‏ها، و نیز اهمیت آن پرداخته ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقدی درون‌رشته‌ای بر کتاب انسان‌‌شناسی موسیقی

محمد علی مراتی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 373-395

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.32056.1930

چکیده
  این مقاله به کتاب انسان‌شناسی موسیقی الن مریام (۱۹۲۳-۱۹۸۰) نگاهی منتقدانه دارد، درحالی‌که روند تاریخ موسیقی‌شناسی قومی (ethnomusicology) این اثر را ‌به‌عنوان یکی از مبانی این رشته موردتوجه قرار می‌دهد. دانش موسیقی‌شناسی و ارتباط آن با انسان‌شناسی بعد از نیمۀ دوم قرن بیستم به‌نوعی با موسیقی و انسان به‌تدریج گره خورده است. این مقاله قصد ...  بیشتر

پژوهشی هنر
بررسی و ارزیابی منابع مطالعات منطقه‌ای هنر مدرن و معاصر در کشورهای اسلامی

محمدرضا مریدی

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 397-421

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30370.1810

چکیده
  مطالعات منطقه‌ای هنر مدرن و معاصر در سرزمین‌های اسلامی طی دو دهۀ گذشته توسعه یافته است. در این مقاله، به مهم‌ترین کتاب‌ها در این حوزۀ مطالعاتی پرداخته شده و این پرسش دنبال شده است که چه روش‌ها و رویکردهایی در مطالعات منطقه‌ای هنر مدرن و معاصر سرزمین‌های اسلامی در پیش گرفته شده است؟ منابع در پنج دسته بررسی شدند: اول کتاب‌هایی که ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد و بررسی کتاب هم‌کنش زبان و هنر

مهران هوشیار

دوره 21، شماره 5 ، مرداد 1400، صفحه 423-447

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30790.1841

چکیده
  فرهنگ نقد و نقدپذیری در دوران معاصر یکی از شاخص‌‌های پیشرفت علمی و نشانه‌‌های پیشرفت فرهنگی در جوامع توسعه‌یافته بوده و جریان‌‌سازی این حرکت بنیادی رسالت معتبرترین محافل علمی ـ پژوهشی و آموزشی در دنیا قرار گرفته است. کتاب هم‌کنش زبان و هنر با محتوای موضوعی در زمینه‌‌های هنری، ادبیات، و معماری شامل چهارده مقالۀ ارائه‌شده ...  بیشتر