نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 استادیار گروه نقاشی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر، تهران، ایران

چکیده

مقولۀ بازنمایی از عهد باستان تاکنون در شمار مؤلفه‌های ذاتی هنر بوده و عنصر لاینفک در تعریف آن به شباهت اثر هنری با واقعیت اشاره دارد، چنان‌که حد اعلای آن به رونوشتی از عالم واقع درآمدن است. به‌باور ایوا بئر، نویسندۀ کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی، مفهوم بازنمایی در ادوار مختلف اسلام متفاوت است با آن‌چه امروزه از آن مراد می‌شود. مؤلف در این کتاب به معیارهای متفاوت در بازنمایی بصری انسان قائل است و خاستگاه آن‌ها را در ویژگی‌های فرهنگی و بومی جوامع مبدأ برمی‌شمارد، همان‌طورکه درجهت ارائۀ روند بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی از دسته‌بندی قومی ـ ملیتی و رویکرد درزمانی بهره جسته است. لذا در این نوشتار سعی می‌شود تا پس از مرور و بررسی شکلی و روش‌شناختی کتاب، برمبنای فصولی که نویسنده آورده است، به تحلیل مفهوم بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی پرداخته شود. هم‌چنین، برحسب موارد مقتضی با اشاره به مصادیق و حکایات سایر رسالات ادبی و هنری اسلامی دیدگاه مؤلف در این مقوله موردنقد و بازبینی واقع خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Visual Representation of Human in Islamic Art A Critique on the Book The Human Figure in Islamic Art

نویسندگان [English]

  • Leila Ghaffari 1
  • Jamal Arabzadeh 2

1 PhD Candidate in Comparative and Analytical History of Islamic Art, Art University of Tehran, Tehran, Iran

2 Assistant Professor and Faculty Member of Art University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

From ancient times to the present, the concept of Representation is one of the intrinsic components of Art, and it is considered as an essential element in human definition and perception of Art. Generally, Representation is embodied as the idea of Similarity of artwork, with the real world, which ultimately becomes a transcript of nature. According to Eva Baer, author of the book The Human Figure in Islamic Art, the concept of Representation in different Islamic periods was not the same as what would be meant today. In this book, the author sets different criteria in the Visual Representation of human, and considers their sources in the cultural and indigenous characteristics of original societies. While she has benefited from ethnic-national classification and the diachronic approach, in order to present the process of Visual Representation of Human in Islamic Art. As in this article, after the formal and methodological review of the book, it will be tried to analyze the concept of Visual Representation of Human in Islamic Art based on the chapters of the present book. Also, according to the appropriate cases, the author’s point of view in this context will be criticized and reviewed by referring to the examples and stories of other Islamic literary and artistic treatise.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Visual Representation
  • Verisimilitude
  • Human Figure
  • Portraiture
  • Iranian Painting
  • Islamic Art
اتینگهاوزن، ریچارد و اولگ گرابار (1396)، هنر و معماری اسلامی (1)، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: سمت.
استنفورد، مایکل (1392)، درآمدی بر فلسفۀ تاریخ، ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نی.
اقتداری، سپیده و امیر مازیار (1395)، «بررسی مفهوم هنر به‌منزلۀ بازنمایی نزد هانس گئورگ گادامر»، فصل‌نامۀ کیمیای هنر، س 5، ش 21.
بئر، ایوا (1394)، پیکر انسان در هنر اسلامی، ترجمۀ بهنام صدری، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
بلر، شیلا و جاناتان بلوم (1387)، «سراب هنر اسلامی: تأملاتی در مطالعۀ حوزه‌ای سیال»، ترجمۀ فرزانه طاهری، باستان‌شناسی و تاریخ، ش 45.
پاکباز، روئین (1387)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: زرین و سیمین.
عالی‌افندی، مصطفی (1369)، مناقب هنروران، ترجمه و تحشیۀ توفیق ه. سبحانی، تهران: سروش.
کارول، نوئل (1392)، درآمدی بر فلسفۀ هنر، ترجمۀ صالح طباطبایی، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه، و نشر آثار هنری «متن».
کریم‌زاده تبریزی، محمدعلی (1363)، احوال و آثار نقاشان قدیم ایران، لندن: مستوفی.
کنبی، شیلا (1391)، نقاشی ایرانی، ترجمۀ مهدی حسینی، تهران: دانشگاه هنر.
گرابار، اولگ (1383)، مروری بر نگارگری ایرانی، ترجمۀ مهرداد وحدتی دانشمند، تهران: فرهنگستان هنر.
مایل هروی، نجیب (1372)، کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
ماینر، ورنن هاید (1393)، تاریخ تاریخ هنر، ترجمۀ مسعود قاسمیان، تهران: فرهنگستان هنر.
منشی قمی، قاضی احمد (1352)، گلستان هنر، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
میرزایی‌مهر، علی‌اصغر (1391)، «مقایسۀ تطبیقی گلستان هنر با مناقب هنروران (بخش نقاشی و نقاشان)»، هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی، ش 49.
 
Baer, Eva (1999), “The Human Figure in Early Islamic Art: Some Preliminary Remarks”, Muqarnas, vol. 16.
Folsach, Von Kjeld and Joachim Meyer (2018), The Human Figure in Islamic Art: Holy Men, Princes, and Commoners, The David Collection/ Strandberg Publishing.