پژوهشی علوم سیاسی
آیندۀ گذشتۀ ایران: بررسی انتقادی کتاب وزارت و دیوان‌سالاری ایرانی در عصر اسلامی

مرتضی بحرانی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 1-21

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.32673.1957

چکیده
  آیندۀ تاریخ ایران تا حد زیادی در گرو روایتی است که ما از گذشتۀ آن ارائه می‌کنیم. این روایت می‌تواند رو به آزادی و مسئولیت‌پذیری باشد و نیز می‌تواند نوعی گذشته‌گرایی را بر ما تحمیل کند که ما را از پیشرفت بازدارد. هر دو روی سکه حی و حاضرند. بسته به این‌که ما چه رویکردی و چه ارزشی را مدنظر داشته باشیم، آیندۀ گذشتۀ ایران نیز متفاوت خواهد ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
دموکراسی و جنبش‌های اجتماعی: نقد کتاب می‌توان دموکراسی را نجات داد؟ مشارکت، شورا، و جنبش‌های اجتماعی

بهنام جودی؛ محمد یگانه

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 23-45

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.34426.2101

چکیده
  در این مقاله به معرفی و ارزیابی کتاب می‌توان دموکراسی را نجات داد؟ مشارکت، شورا، و جنبش‌های اجتماعی نوشتة دوناتلا دلاپرتا می‌پردازیم. پرسش اصلی دلاپرتا در این کتاب این است که «آیا می‌توان دموکراسی را نجات داد؟» و پاسخ او «فراتررفتن از مدل لیبرال و بسط‌دادن بازتاب آن بر مشارکت و تأمل در نهادهای داخلی و خارجی» از طریق ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
تأملی انتقادی در صورت‌بندی، محتوا، و نظریه‌مندی کتاب کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها، و پی‌آمدها

سیده مطهره حسینی؛ رضیه موسوی فر؛ فاطمه عیدی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 47-72

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33181.2002

چکیده
  کتاب کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها، و پی‌آمدها، نوشتۀ سیدعلی نجات، از آثاری است که کوشیده است به معرفی همۀ ابعاد داعش بپردازد. در این کتاب دربارۀ مبانی فکری و ایدئولوژیک داعش، تاریخچه و نحوۀ شکل‌گیری، ساختار تشکیلاتی، راه‌بردها و تاکتیک‌ها، راه‌برد رسانه‌ای این گروه، نیروهای فعال تحت فرمان‌دهی، وضعیت ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
سیاست‌اندیشی در متن زندگی؛ نقد و بررسی کتاب فهم فلسفۀ‌ سیاسی در بستر زندگی اجتماعی

سید رضا حسینی؛ علی بهرامی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 73-95

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33642.2042

چکیده
  کتاب فهم فلسفۀ ‌سیاسی در بستر زندگی اجتماعی نوشتۀ مل تامپسون و ترجمۀ نرگس تاجیک نشاطیه را انتشارات پگاه روزگار نو در سال 1397 منتشر کرد. در این کتاب، مؤلف با اتخاذ راه‌بردی مخاطب‌محور و در پرتو توجه ‌به مسائل و پدیده‌های روز سیاسی بر تجزیه‌و‌تحلیل آن‌ها در چهارچوب فلسفۀ‌ سیاسی تأکید داشته است. از ویژگی‌های قابل‌تأمل کتاب بهره‌مندی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
دیگری هست، پس هستم بررسی و نقد کتاب هویت‌های مرگ‌بار

شهاب دلیلی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 97-120

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33064.1987

چکیده
  درمورد بررسی و نقد وضعیت منطقۀ خاورمیانه آثار و پژوهش‌‌های متعددی نگاشته و منتشر شده است. از مهم‌‌ترین رویکردهای تحلیلی دراین‌باره می‌‌توان به تحلیل تقابل‌های هویتی اشاره کرد. اندیشمندان و کارشناسان منطقه‌‌ای و بین‌‌المللی از این منظر به تحلیل وضعیت امروزین خاورمیانه پرداخته‌‌اند. امین معلوف که لبنانی ـ فرانسوی محسوب می‌شود ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
متن و زمینۀ آن: تحلیل گفتمان انتقادیِ برنامۀ سوم عمرانی (1341-1346) براساس مونوگرافی بالدوین

حجت اله رحیمی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 121-143

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33040.1984

چکیده
  گرچه در سال‌‌های اخیر تحلیل متون توسعۀ کشور براساس رویکردهای گفتمانی رایج شده است، تحلیل زمینه‌‌های اجتماعی اثرگذار در تولید این متون به همان اندازه موردتوجه قرار نگرفته است. باتوجه‎به این‌‌که براساس نظریۀ گفتمان تفسیر هر متن مستلزم تفسیر روابط میان زمینه و متن است، هدف نوشتار حاضر این است که متن برنامۀ سوم عمرانی کشور را با ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
چندسالاری: گذار از انفعال دموکراتیک به مشارکت دموکراتیک نقد و بررسی ترجمۀ کتاب چندسالاری: مشارکت و مخالفت

محمد زهدی گهرپور؛ فاطمه صیادی؛ رسول افضلی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 145-164

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33034.1982

چکیده
  بیش از چهل سال است که نظریۀ دموکراسی چندسالاری رابرت دال، به‌عنوان یکی از مؤثرترین، محکم‌‌ترین، و روشن‌گرایانه‌‌ترین گونه‌‌های نظریۀ دموکراتیک تجدیدنظرطلبانۀ معاصر موردتوجه صاحب‌‌نظران است. نسخۀ انگلیسی این کتاب در سال 1971 چاپ شده و ترجمۀ آن در سال 1397 منتشر شده است. چندسالاری به‌عنوان مجموعه‌‌ای از ترتیبات نهادی تعریف می‌‌شود ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و بررسی قدرت و دانش در ایران دورۀ اسلامی

حمید سجادی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 165-187

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.34009.2076

چکیده
  سنت با صورت‌بندی اندیشه و اندیشه‌‌ورزی تحولات در جوامع را جهت‌‌دهی می‌کند و با کتمان تاریخی‌بودنش سلطۀ خویش را بر قرائت ‌معاصر می‌‌گستراند. بااین‌حال، چهارچوب‌های تحلیل این حوزه هیچ‌کدام آشکار نمی‌‌سازند که قدرت چگونه دانش‌ و تولیدات فکر دینی را منقاد ساخته و آن‌ها را درجهت راه‌‌بردها و اهداف خود به‌خدمت گرفته است. با ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و بررسی کتاب حوزه‌های عدالت: در دفاع از کثرت‌گرایی و برابری

محمد شجاعیان

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 189-207

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33106.1991

چکیده
  والزر در حوزه‌های عدالت تبیینی از اصول عدالت توزیعی را ارائه می‌دهد که بر فهم معانی خیرهای مختلف اجتماعی مبتنی است. این تبیین از عدالت «تکثرگرایانه» و بر ایدۀ «برابری پیچیده» بنا شده است. مقصود والزر آن است که هریک از حوزه‌های حیات اجتماعی معیارهای خاص خود را برای توزیع خیرهای اجتماعی دارند و نباید معیارهای یک عرصه را ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر کتاب سه تقریر رقیب دربارۀ مدرنیته: خروج، اعتراض، وفاداری

سلمان صادقی زاده

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 209-229

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.31708.1899

چکیده
  تاکنون بسیاری مدرنیته را به‌مثابۀ کلیتی یک‌پارچه در نظر گرفته‌اند که در زمان و مکانی خاص متولد شده و بالیده است. در این دیدگاه، مدرنیته به‌مثابۀ امری زمان‌مند و مکان‌مند پنداشته می‌شود که با دیگر فرهنگ‌ها و اقلیم‌ها ناسازگار و بیگانه است، اما اگر مدرنیته را «متنی فرهنگی» در نظر بگیریم که بسترساز سوژگی انسانی است، می‌توانیم ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
شادکامی یا سعادت؟ نگاهی انتقادی به کتاب سیاست شادکامی: آن‌چه حکومت می‌تواند از تحقیقات جدید درباب بهروزی بیاموزد

سیدمحسن علوی‌پور

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 231-252

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33056.1986

چکیده
  شادکامی و سعادت از مهم‌ترین مقولاتی است که درطول تاریخ تفکر سیاسی و اجتماعی، در تمدن‌های مختلف موردتوجه بوده است و فیلسوفان تلاش داشته‌اند تا با ارائۀ تعریفی جامع از آن، رویکردهای هنجارین سیاسی و حکومتی را تجویز کنند. این امر اگرچه در دوران تفکر کلاسیک عموماً مبتنی‌بر فهم سعادت به‌عنوان مقوله‌ای فعال و درنتیجه کیفیتی برای زندگی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بررسی و نقد کتاب اندیشۀ سیاسی در ایران باستان

حمید کاویانی پویا

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 253-275

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.20482.1354

چکیده
  درک ماهیت جامعه‌ای تاریخی و چرایی رفتارها، هنجارها، و علت برخی رخدادها تنها با مطالعة اندیشه و فرهنگ سیاسی آن جوامع امکان‌پذیر است. ازاین‌رو، تحقیق و تفحص دراین‌باره می‌تواند زوایای تاریک یک دورۀ تاریخی را روشنی بخشد. درمقابل نقد بی‌طرفانه و علمی این آثار سبب غنای علمی و آموزشی می‌شود و بر کارآیی، سودمندی، و امتیازات آن‌ها می‌افزاید. ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بررسی کتاب ملت، دولت و حکومت قانون

نوید کلهرودی؛ احمد بستانی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 277-298

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33075.1989

چکیده
  ایدۀ جواد طباطبایی از سه دهۀ پیش تاکنون بر دو محور اساسی زوال اندیشۀ سیاسی در ایران و در دهه‌های اخیر بر حول محور اندیشۀ ایران‌شهری قرار گرفته است. طباطبایی از معدود نویسندگانی است که در یک دستگاه منظم فکری مفاهیمی را برای توضیح تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران به‌کار گرفته است، اما وسعت طرح او باعث شده است تا تمام مضامین اندیشۀ سیاسی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بنیان ماتریالیستی امر سیاسی: نقد کتاب دولت و جامعۀ مدنی

حمید ملک زاده؛ احمد خالقی دامغانی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 299-322

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.23290.1459

چکیده
  از کدام منظر اندیشگانی باید به یک نظام فکری یا یک جریان اندیشۀ حاکم بر زندگی یک اندیشمند سیاسی پرداخت؟ این پرسشی است که، در تحلیل نهایی، نحوۀ مواجهه ما را با دستگاه‌های فلسفی ‌ـ سیاسی گوناگون مشخص خواهد کرد؛ مواجهه‌ای که بیش از هرچیز درون خودش قصدمندی‌های ویژۀ کسی را دارد که درحال شرح‌دادن یک نظام اندیشگانی است و هم‌چنین مسائلی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و بررسی کتاب فقه و حکم‌رانی حزبی

رضا میرزاد؛ مقصود رنجبر؛ محمدحسین اسدی داوودآبادی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 323-345

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33947.2067

چکیده
  حزب از مؤلفه‌های مهمی است که در نظام‌های دموکراتیک از جایگاه بااهمیتی برخوردار است و درواقع حزب حلقۀ وصل بین عمل حاکمیت و معیارهای حکم‌رانی است. داوود فیرحی نیز در کتاب فقه و حکم‌رانی حزبی با طرح حزب تلاش دارد تا فقه سیاسی را با دولت مدرن، ظهور پارلمان، و مفهوم قانون در دوران معاصر مرتبط کند و جایگاه احزاب در نظام سیاسی اسلام را تبیین ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
سازوبرگ‌های ایدئولوژیک شریعت و بازتولید سلطه: بررسی انتقادی کتاب دوائر الخوف (دایره‌های ترس)

رضا نجف زاده

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 347-371

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33708.2048

چکیده
  در این مقاله، پیوند تفسیر نص مقدس، ایدئولوژی زبان، و سازوبرگ‌های سلطه در کتاب دوائر الخوف (دایره‌های ترس) را با محوریت مسئلۀ زن بررسی می‌کنیم. کتاب دوائر الخوف براساس هرمنوتیک تاریخی نص‌محور تألیف شده است و ابوزید رویکرد انسان‌باوریِ پساسکولار دارد. وی در دوائر الخوف از ره‌یافت‌های انتقادی‌ای چون نظریۀ فرودستی و نقد آپاراتوس‌های ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
واپس‌نگری و تمنای ثبات؛ نقدی بر کتاب ذهن ارتجاعی: محافظه‌کاری از ادموند برک تا سارا پالین

رضا نصیری حامد

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 373-395

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33237.2004

چکیده
  محافظه‌کاری، به‌مثابۀ اندیشه یا ایدئولوژی، پیوندی مستحکم با عمل و تجربۀ‌ عینی سیاسی دارد. محافظه‌کاران معمولاً به حفظ آن‌چه مطلوب می‌پندارند علاقه نشان می‌دهند و البته مقاومت ایشان درقبال تغییراتی که لازمۀ شرایط اجتماعی و تاریخی دانسته می‌شود، آن‌ها را مستعد عناوینی هم‌چون واپس‌گرایی یا ارتجاعی کرده است. کتاب ذهن ارتجاعی ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
روان‌شناسی سیاسی و امکان درک بینارشته‌ای امر سیاسی: نقد کتاب روان‌شناسی سیاسی

علی اشرف نظری

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 397-420

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33158.1998

چکیده
  ماهیت سیال تحولات سیاسی در دو دهة اخیر موجب شده است اندیشمندان و پژوهش‌گران با هدف امکانِ درک و ارائة تحلیلی‌ واقع‌بینانه از این تحولات به‌سوی حوزه‌های جدید علمی گرایش یابند. در این میان، روان‌شناسی سیاسی کوشیده است که، باوجود پیچیدگی‌هایی که در حوزه‌های متفاوت علمی وجود دارد، میان مسائل روان‌شناختی، جامعه‌شناختی، تاریخی، ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و بررسى کتاب اسلام در روسیه: سیاست‌های هویتی و امنیتی

بهرام نوازنی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 421-442

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33164.2001

چکیده
  کتاب اسلام در روسیه: سیاست‌های هویتی و امنیتی، اثر شیرین تهماسب ـ هانتر، استاد آمریکاییِ ایرانی‌تبار دانشگاه جرج‌تاون در واشنگتن است که با همکاری دو تن از پژوهش‌گران همکارش در مرکز مطالعات راه‌بردی و بین‌المللی، در سال 2004 در نیویورک به چاپ رسید. این اثر را الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران، و دو تن از همکارانش در سال ۱۳۹1 ترجمه ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و بررسی کتاب نگرشی انتقادی به توسعۀ جماعت‌محور

مختار نوری؛ همایون عباس آبادی

دوره 21، شماره 6 ، شهریور 1400، صفحه 443-463

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33373.2016

چکیده
  مسئلة توسعه همواره از موضوعات مهم برای محققان حوزه‌‌های مختلف علوم اجتماعی بوده است. در این چهارچوب، کتاب نگرشی انتقادی به توسعة جماعت‌‌محور، نوشتة مارگارت لدویت، ازجمله‌‌ آثار برجسته در حوزۀ «جامعه‌‌شناسی توسعه» محسوب می‌‌شود. لدویت، که از محققان برجستة حوزة ‌اندیشۀ جماعت‌‌گرایی و عدالت اجتماعی است، در این اثر، به ...  بیشتر