نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار ‌گروه هنر اسلامی، دانشکدۀ هنر دانشگاه سوره، تهران، ایران

چکیده

تبیین مبانی و شناخت الفبای هر پدیده برای درک مفاهیم، بنیان‌های محتوایی، و فلسفة وجودی ضروری می‌نماید. این مهم، به‌ویژه در حوزة علوم انسانی، موردتوجه اندیشمندان معاصر بوده است. هنر اسلامی باتوجه‌به گستردگی جغرافیایی و ارزش‌های معنایی، اصول نظری و عملیِ مشخصی دارد که با زیربنای هنرهای سنتی بسیار متجانس است. ‌گردآورندة کتاب مبانی نظری تلاش کرده است با تجمیع دانش و نظر استادان صاحب‌نظر و پژوهش‌گران فعال در رشته‌های متنوع هنر اسلامی، با متنی علمی و قابل‌استناد و معتبر مبادی و اصول و مفاهیم این هنر را تبیین کند. در این مقاله نیز، ضمن معرفی بخش‌ها و مقالات چاپ‌شده، توصیف و تفسیر اصلی‌ترین مضامین ذکرشده در هر متن نقد و ارزیابی شده است. یافتة این پژوهش انتقادی مبیّن این نکته است که وحدت وجودی و برخورداری از مبانی اعتقادی مشترک و مستتر در تمامی آثار نشان از پیوستگی معنایی و وابستگی به منشأیی واحد دارد. انتشار کتاب مبانی نظری برای معرفی ویژگی‌ها و دیدگاه‌های اخلاقی و ارزشی و عرفانی هنر اسلامی اقدامی مفید است که امروز منبعی معتبر و قابل‌استناد است که برای استفادة پژوهش‌‌گران، دانشجویان، و علاقه‌مندان این حوزه در اختیار آنان قرار ‌گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Theoretical Foundations from the Collection of Art in Islamic Civilization

نویسنده [English]

  • Mehran Houshiar

Associate Professor in Islamic Art, Soore University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Explaining the basics and knowing the alphabet of each phenomenon is necessary to understand the concepts, content foundations, and existential philosophy. This is especially important in the field of humanities and has been considered by contemporary thinkers. Due to its geographical extent and semantic values, Islamic art has certain theoretical and practical principles that are very similar to the basis of traditional arts. The compiler of the book "Theoretical Foundations" has tried to explain the principles, principles and concepts of this art by combining the knowledge and opinion of experts and researchers active in various fields of Islamic art into a credible and valid scientific text. In this article, while introducing the published sections and articles, describing and interpreting the main themes mentioned in each text, it has been criticized and evaluated. The findings of this critical study indicate that the unity of existence and the existence of common and hidden beliefs in all works show a semantic continuity and dependence on a single origin. The publication of the book "Theoretical Foundations" in order to introduce the characteristics and moral, value and mystical views of Islamic art is a useful step that has been made available to researchers, students and enthusiasts in this field today as a valid and reliable source.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theoretical Foundations
  • Islamic Art
  • Traditional Arts
  • Hadi Rabiee
  • Samat Publications
ارسطو (1379)، متافیزیک (مابعدالطبیعه)، ترجمة شرف‌الدین خراسانی، تهران: حکمت.
ربیعی، هادی (1396)، مبانی نظری، مجموعة هنر در تمدن اسلامی، تهران: سمت.
عطارزاده، عبدالکریم (1397)، متون کهن و هنرهای سنتی ایران، تهران: سایه‌بان هنر.
فارابی، ابونصر (1375)، کتاب موسیقی کبیر، ترجمة آذرتاش آذرنوش، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
قلیچ‌‌خانی، حمیدرضا (1392)، درآمدی بر خوش‌نویسی ایرانی، تهران: فرهنگ معاصر.
کربن، هانری (1390)، اسلام در سرزمین ایران، وجوه فلسفی و معنوی، ترجمة رضا کوه‌کن، ج 2، تهران: مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران.
کرد رستمی، معصومه (1394)، تحلیلی بر جایگاه هنر موسیقی در اندیشة فارابی، کنفرانس ملی آینده‌‌‌پژوهی، علوم انسانی و توسعه، شیراز.
مازیار، امیر (1391)، «نسبت هنر اسلامی و اندیشة اسلامی از منظر سنت‌‌گرایان»، کیمیای هنر س 1، ش ۳.
مک‌لوهان، هربرت مارشال (1377)، برای درک رسانه‌ها، تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌‌ای صداوسیما.
مهدوی‌نژاد، محمدجواد و الهه ایمانی (1394)، «مقایسة تطبیقی نظریه‌های شاخص در تعریف چیستی هنر اسلامی»، مجموعه مقالات کنگرة بینالمللی علوم انسانی اسلامی، دورة ۲، ش 7.
نصر، سیدحسین (1386)، کلمة الله و هنر اسلامی، ترجمة فرهاد ساسانی، پژوهشنامة فرهنگستان هنر، س ۲، ش 7.
نورزوی‌طلب، علیرضا (1384)، جایگاه هنر اسلامی در جامعة نوین، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
هاید‌گر، مارتین (1381)، شعر، زبان و اندیشة رهایی، ترجمة عباس منوچهری، تهران: مولی.
هیلن براند، رابرت (1386)، معماری اسلامی، ترجمة ایرج اعتصام، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌‌ریزی شهری.
هوشیار، مهران (1396)، زبان فراموش‌شده (مقدمهای بر مبانی هنرهای سنتی و تجسمی ایران)، تهران: سمت.