نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

کتاب سه جلدی زمان و حکایت (1983-1985) پل ریکور (1913-2005) را مهشید نونهالی از فرانسه به فارسی برگردانده که در سال 1397 به‌صورت کامل توسط نشر نی روانۀ بازار شده است. کتاب ریکور اثری دشوار به‌شمار می‌‌رود که فهم آن نیازمند آشنایی نسبتاً کاملی با رشته‌‌ها و شاخه‌‌های گوناگون علوم انسانی مانند فلسفه، تاریخ، ادبیات، روایت‌‌شناسی، و... ‌‌است. به همین دلیل، در این‌جا کم‌تر به مجلد سوم و بیش‌تر به مجلد دوم پرداخته می‌‌شود. دربارۀ ترجمه می‌‌توان ادعا کرد امانت و دقت رعایت شده است، اما کاستی‌های فراوانی به‌‌ویژه در زمینۀ زبان فارسی در آن وجود دارد. فارغ از مشکلات دیگر، نثر مترجم فاقد پویایی و روانی لازم برای انتقال مفاهیم ریکور است. وسواس در ترجمه و عدم انعطاف نحوی کتاب را به اثری دشوار تبدیل کرده است. افزون‌براین، در حاشیۀ این مقاله به اشتباهات بنیادین مترجم در ترجمۀ چند اصطلاح مهم مانند حکایت/ روایت، داستان/ تاریخ، و... ‌‌پرداخته می‌‌شود که پاره‌‌ای از مشکلات خواننده را در فهم متن سبب شده است. نگارنده بر آن است که توجه مترجم به میراث مترجمان پیشین می‌‌توانست بخشی از مشکلات ترجمه را بکاهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Time and Narrative and a Brief Overview of the Term “Récit/ Narrative”

نویسنده [English]

  • Mohammad Ragheb

Assistant professor of Persian language and literature, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Time and Narrative (3 vol. 1983-1985) of Paul Ricoeur (1913-2005) was translated from French to Persian by Mahshid Nonahali, which was published fully by Nashr-e Ney in 2018. Ricoeur's book is a difficult work that requires relatively complete familiarity with various disciplines and branches of humanities such as philosophy, history, literature, narratology, etc. For this reason, less attention is paid here to the third volume and more to the second volume. Regarding translation, it can be claimed that fidelity and accuracy have been respected, but there are many problems, especially in the field of Persian language. Apart from other problems, the translator's prose lacks sufficient dynamic and fluency to convey Ricoeur's concepts; her obsession with translation and syntactic inflexibility has made the book a difficult work. In addition, the fundamental mistakes of the translator about some important terms such as anecdote/narrative, story/ history, etc. are discussed, which have caused some of the reader's difficulties in understanding the text. The translator's attention to the heritage of previous translators could reduce some of the translation problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative
  • Anecdote
  • Time
  • History
  • Emplotment
احمدی، بابک (1378)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
ارسطو (1385)، ارسطو و فن شعر، ترجمۀ عبدالحسین زرین‌‌کوب، تهران: امیرکبیر.
ارل، آسترید (1391)، «رویکردهای مطالعات فرهنگی به روایت»، دانش‌نامۀ روایت‌‌شناسی، ترجمۀ فرزان سجودی، به‌کوشش محمد راغب، تهران: علم.
پراپ، ولادیمیر (1368)، ریخت‌‌شناسی قصه‌‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌‌ای، تهران: توس.
ریتیوا، آندرا دسیو (1391)، «هویت و روایت»، دانش‌نامۀ روایت‌‌شناسی، ویراستۀ دیوید هرمن، منفرد یان، و ماری‌ ‌ـ لو رایان، ترجمۀ مهدی فیضی، به‌کوشش محمد راغب، تهران: علم.
ریکور، پل (1397)، زمان و حکایت، ترجمۀ مهشید نونهالی، تهران: نی.
مهاجر، مهران و محمد نبوی (1381)، واژگان ادبیات و گفتمان ادبی، تهران: آگه.
هرمن، لوک و بارت وروائک (1396)، «روایت‌‌شناسی پساکلاسیک»، دانش‌نامۀ نظریه‌‌های روایت، ویراستۀ دیوید هرمن، منفرد یان و ماری‌ ‌ـ لو رایان، ترجمۀ محمد راغب، تهران: نیلوفر.
 
Abbott, H. Porter (2014), “Narrativity”, in: The Living Handbook of Narratology, Interdisciplinary Center for Narratology, University of Hamburg:
Dannenberg, Hilary P. (2005), “Plot”, in: Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, David Herman, Manfred Jahn, and Marie-Laure Ryan (eds.), London and New York: Routledge.
Fludernik, Monika (2005), “Time in Narrative”, in: Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, David Herman, Manfred Jahn, and Marie-Laure Ryan (eds.), London and New York: Routledge.
Genette, Gérard (1972), Figures III, Paris: Editions du Seuil.
Genette, Gérard (1980), Narrative Discourse, Jane E. Lewin (trans.), Ithaca, New York: Cornel University.
Genette, Gérard (1988), Narrative Discourse Revisited, Jane E. Lewin (trans.), Ithaca, New York: Cornel University.
Hartman, Geoffrey H. (1961), “Maurice Blanchot: Philosopher-Novelist”, Chicago Review, vol. 15, no. 2.
Ricœur, Paul (1983, 1984, 1985), Temps et Récit, Paris: Editions du Seuil.
Ricœur, Paul (1984, 1985, 1988), Time and Narrative, Kathleen McLaughlin and David Pellauer (trans.), Chicago: University of Chicago Press.
Scheffel, Michael, Antonius Weixler, and Lukas Werner (2013), “Time”, in: The Living Handbook of Harratology, Interdisciplinary Center for Narratology, University of Hamburg: <https://www.lhn.uni-hamburg.de/node/106.html>.
Shattuck, Roger (1950), “The Doubting of Fiction”, Yale French Studies, no. 6, France and World Literature.
White, Hyden (2005), “Emplotment”, in: Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, David Herman, Manfred Jahn, and Marie-Laure Ryan (eds.), London and New York: Routledge.