نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• امیرحسین زنجانبر ¹
• ایوب مرادی ²

¹ کارشناسی ارشد، ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

² استادیار زبان و ادبیات فارسی، عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

کتاب «ادبیات کودک در ایران» درسنامه­ای دانشگاهی است که اکثر سرفصل­های وزارت علوم را برای دو واحد درس «ادبیات کودک» در مقطع کارشناسی پوشش می­دهد. نویسندۀ کتاب مذکور ـ محمد دهریزی ـ از مؤلفان کتاب «نگارش» دورۀ متوسطه، دانش­آموختۀ ادبیات، و از شاعران و نویسندگان حوزۀ کودک و نوجوان است که آثارش برندۀ جایزه­های متعددی شده است. کتاب فوق­الذکر برای نخستین بار در سال 1388 با عنوان «ادبیات کودکان و نوجوانان ایران» منتشر شد و ویرایش جدید آن در سال 1399. کتاب مذکور وجوه مثبت بسیاری دارد اما به دلیل ضعف­های روش­شناختیِ مشترکی که با بسیاری از کتاب­های تألیفی ادبیات کودک دارد، پژوهش حاضر ترجیح می­دهد بیش از این‌که از منظر استحسانی به این کتاب نگاه کند، از منظری انتقادی آنرا در بوتۀ نقد قرار دهد. کتاب­ها به­اندازه­ای که بـتـوانند پارادایم­های یک نظریه را به­صورت سلسله­مراتبِ نظام­مند به خواننده ارائه بدهند، کارکرد علمی دارند. از همین رو هدف اصلی این مقاله بررسی روش نظام­مندسازیِ الگوواره­های نظری معرفی­شده در کتاب است. در همین راستا، کتاب مورد نظر در شش محور نقد و بررسی می­شود: آموزش، روش­مندی، محتوا، ویرایش، فصل­بندی، و زیبایی­شناسی. این پژوهش برای نخستین بار در ایران کتابی را از حوزۀ ادبیات نظری کودک و نوجوان مورد نقد قرار می­‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• ادبیات کودک و نوجوان
• نقد کتاب
• نقد ادبی
• آسیب‌شناسی
• درس‌نامه

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book "Child's Literature in Iran: The University Textbook"

نویسندگان [English]

• Amir Hossein Zanjanbar ¹
• Ayoob Moradi ²

¹ MA in Children ̓s and Young Adults ̓ Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran

² Assistant Professor of Persian Literature Department, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The book "Children's Literature in Iran" is a university textbook that covers most of the topics of the Ministry of Science, for two units of "Children's Literature" course at the undergraduate level. The author of the book is Mohammad Dehrizi, one of the authors of "Writing" book in high school, a graduate of literature and one of the poets and writers of children and adolescents, who has won several national awards. The book was first published in 2009 under the title "Iranian Children and Adolescent Literature", and its new edition was published in 2020. The book has many positive aspects, but due to common methodological weaknesses between this book and many books which are written in the realm of children's literature, the present study prefers to critique this book from an approbation point of view, rather than a critical one. A book has a scientific function to the extent that it can present the paradigms of a theory to the reader in a systematic hierarchy. Therefore, the main purpose of this article is to examine the method of systematizing the paradigms introduced in the book. In this regard, the book is reviewed in six areas: education, methodology, content, editing, chaptering, and aesthetics. This research, for the first time in Iran, reviews a book in the field of theoretical literature for children and adolescents.

کلیدواژه‌ها [English]

• Children's and Young Adult Literature
• Book Review
• Literary Criticism
• Pathology
• Textbook