نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استاد، ‌گروه جامعه‌شناسی، عضو هیئت علمی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

انگیزه و هدف اصلی توماس ساموئل کوهْن از تدوین کتاب ساختار انقلاب‌های علمی ارائة تحلیلی در حوزۀ تاریخ فلسفۀ علم و تبیین د‌گرگونی‌ها و استمرار نهاد علم است. کوهْن که تحصیلاتش را در فیزیک (مهندسی هیدرولیک) تا درجة دکتری به‌پایان رسانده است، بیش‌تر به تاریخ فلسفۀ علم (یا به‌گفتة بعضی، تاریخ و فلسفۀ علم)‌ گرایش داشت. او تحت‌تأثیر آموزه‌های افرادی مانند ماکس پلانک، الکساندر کویره، و جیمز کاننت، رئیس دانشگاه هاروارد در زمان تحصیل نویسنده در آن دانشگاه، به این ‌گرایش علاقه‌مند شد. علاوه‌بر این افراد، لودویگ ویتگنشتاین و استنلی کیول بر کوهْن و علاقه‌مندی او به رویکرد هرمنوتیک بسیار اثرگذار بودند. کوهْن در این کتاب، که در زمان خود (دهۀ 1960) کاری به‌واقع نوآورانه بود، مفاهیم مهمی را به‌کار می‌گیرد که شاید مهم‌ترین آن‌ها «پارادایم» و «اجتماع علمی» باشد. مناسباتی که کوهْن بین این دو مفهوم بیان کرده در توسعة جامعه‌شناسی علم تأثیر فراوان داشته است. هدف اصلی این مقاله بازخوانی نقادانۀ این اثر مهم از دید جامعه‌شناختی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book The Structure of Scientific Revolutions

نویسنده [English]

  • Farhang Ershad

Professor of Sociology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The aim of Thomas Kuhn in writing The Structure of Scientific Revolutions was to prepare an analysis in the field of the philosophical history of science and to explain the changes and continuity of scientific institutions. He studied physics at Harvard University but he was more interested in philosophy of science history. Kuhn’s mind was deeply impressed by Alexandre Koyre´, Max Planck, and James Conant, also his interest in hermeneutics was motivated by Ludwig Wittgenstein and Stanley Cavell. This book which was really innovative in its own time (1969s) brought about some important concepts that most frequented ones would be “paradigm” and “scientific community”. For Kuhn, the relations between these two concepts had an important role in the development of the sociology of science. Perhaps it could be said that the same as Kuhn was influenced by his predecessors, his posterities were impressed by Kuhn in their views in the field of sociology of science.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Paradigm
  • Scientific Community
  • Scientific Revolution
  • Incompatibility of Paradigms
آزاد ارمکی، تقی (1372)، «پارادایم و جامعه‌شناسی»، نامة علوم اجتماعی، دورة جدید، ج ۲، ش 3.
ایمان، محمدتقی (1388)، مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم انسانی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بودون، ریمون و فرانسوا بوریکو (1385)، فرهنگ جامعه‌شناسی انتقادی، ترجمة عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: فرهنگ معاصر.
چلبی، مسعود (1385)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نی.
دباغ، سروش (1393)، «دربارة رسالة منطقی ـ فلسفی ویتگنشتاین، در گفت‌وگو با سروش دباغ: ویتگنشتاین فیلسوف خوش‌شانس»، روزنامة اعتماد، س ۱۲، ش 3610.
دریفوس، هیوبرت و پل رابینو (1376)، میشل فوکو: فراسوی ساخت‌گرایی و هرمنوتیک، ترجمة حسین بشیریه، تهران: نی.
کرایب، یان (1378)، نظریة اجتماعی از پارسونز تا هابرماس، ترجمة عباس مخبر، تهران: آگه.
کلاف، پاتریشیاف و ژوزف شنیدر (1393)، «دونا هاراوی»، در: برداشت‌هایی در نظریة اجتماعی معاصر، آنتونی الیوت و برایان ترنر، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران: جامعه‌شناسان.
کوهن، توماس (1390)، ساختار انقلاب‌های علمی، ترجمة سعید زیباکلام، تهران: سمت.
مارکوم، ج. (1397)، «سرنوشت علم با توماس کوهْن به کجا ختم می‌شود؟»، ترجمة علی برز‌گر، روزنامة تعادل، ش 123.
هیوز، استیوارت (1378)، هجرت اندیشة اجتماعی، ترجمة عزت‌اله فولادوند، تهران: آگه.
 
Benton, T. and I. Craib (2001), Philosophy of Social Science: The Philosophical Foundations of Social Thought, New York, Palgrave.
Boron, A. A. (1999), “A Social Theory for the 21st Century”, Current Sociology, vol. 47, no. 4.
Brown, R. H. (2005), “Hermeneutics”, G. Ritzer (ed.), in: Encyclopedia of Social Theory, vol. 1, Sage.
Cohen, B. P. (2000), “Paradigms and Models”, E. F. Borgatta and R. J. Montgomery (eds.), in: Encyclopedia of Sociology, Macmillan Reference, USA.
Irzik, G. (2008), “Kuhn, Thomas Samuel”, in: Complete Dictionary of Scientific Bibliography.
Kuhn, T. S. (1970), The Structure of Scientific Revolutions, The University of Chicago Press.
Law, A. (2011), Key Concepts in Classic Social Theory, Sage.
Ritzer, G. (ed.) (2005), “Paradigm”, George Ritzer (ed.), in: Encyclopedia of Social Theory, vol. 2, Sage.
Zhao, Shan Yong (2003), “Metatheorizing in Sociology”, G. Ritzer and B. Smart (eds.), in: Handbook of Social Theory, Sage.