نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• طاهره لطفی خاچکی ¹
• علی یوسفی ²

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

نوشتار حاضر در پی معرفی و نقد نظریه تمایز پیر بوردیو با یک رویکرد فرانظری است. تحلیل فرانظری تمایز با تأکید برچهار محور زمینه‎های فکری و اجتماعی نظریه پرداز، مفروضات اساسی، مفاهیم محتوایی، روابط منطقی گزاره‎ها و فرایندهای تبیینی نظریه، و نقد نظریه صورت گرفته است. نتایج تحلیل فرانظری نشان داد جهان اجتماعی بوردیو مملو از توزیع ناخوشایند موقعیت و منابع است و این امر دغدغه نظری تمایز را در نزد او برجسته ساخته است. تأثیرات متضاد تفکرات وجود گرایی و ساختارگرایی و کنشگری مارکسیستی، نیز علاقه به نظریه‎ای تلفیقی را در بوردیو به وجود آورده است. وی در این تلفیق، بر آن است تا عاملیت افراد را به گونه ای در نظر گیرد که هم بر ذهن و هم بر ساختار اثر بگذارد. او جامعه را مجموعه به هم پیوسته‎ای از میدان‎ها، سرمایه‎ها و عادت‌واره‎ها می‌داند. حسب نظر او تفاوت در عادتواره، سرمایه و موقعیت در میدان به تفاوت و تمایز سبک‎های زندگی می انجامد. با این حال، توجه ناکافی به جنبه‎های اخلاقی کنش، نادیده گرفتن نقش احساسات در روند استدلال و اولویت دادن به منافع به عنوان مبنایی برای رقابت اجتماعی از مهمترین نقدهای وارده بر نظریه تمایز بوردیو است.

کلیدواژه‌ها

• فرانظریه
• تمایز
• عادتواره
• میدان
• سبک زندگی

موضوعات

• علوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Critical Analysis of Bourdieu's Theory of Distinction with a Metatheory Approach

نویسندگان [English]

• Tahere Lotfi Khachaki ¹
• Ali Yousofi ²

¹ PhD Student in Economic Sociology and Development, Ferdowsi University Mashhad, Mashhad, Iran

² Associate Professor in Social Sciences, Ferdowsi University Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The present study seeks to introduce and critique Pierre Bourdieu's theory of distinction with a metatheory approach. The distinctive metatheory analysis is based on the four factors of the theoretical and social contexts of the theorist, basic assumptions, content concepts, logical relations of propositions and explanatory processes of theory, and finally a critique of theory based on the views of one of Bourdieu's key critics. The results of the transnational analysis show that Bourdieu's social world is full of unpleasant distribution of position and resources, and this has highlighted the theoretical concern of differentiation. The conflicting influences of Marxist, existentialism, structuralism, and activism have also created an interest in fusion theory in Bourdieu. In combining agency and structure, he considers the agency of individuals in a way that affects both the mind and the structure. He sees society as an interconnected set of fields (structures), capitals, and habitus. In his view, differences in habituation, capital, and position in the field lead to differences and distinctions in lifestyles. However, insufficient attention to the moral aspects of action, ignoring the role of emotions in the process of reasoning and prioritizing interests as the basis for social competition have been considered as the most important criticisms of Bourdieu's theory of distinction.

کلیدواژه‌ها [English]

• Metatheory
• Distinction
• habitus
• field
• lifestyle