نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روزنامه‌نگاری، دانشکدۀ علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار، مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم

چکیده

این مقاله با هدف مطالعه‌ای انتقادی بر کتاب زندگی روزمرۀ تهی‌دستان شهری (۱۳۹۰-۱۳۹۲)، به‌قلم علیرضا صادقی، نوشته شده است؛ کتابی که حاصل پژوهش مقطع دکتری نویسنده است و اولین چاپ آن به پاییز ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. این کتاب از مجموعه آثاری به‎شمار می‌رود که در سنتِ نظری ـ روشی آصف بیات نوشته شده است و به‌گفتۀ نویسنده، در ادامۀ کتاب سیاست‌های خیابانی بیات، نوشته به سال ۱۹۹۷، خوانش‎پذیر می‌شود. در این مقاله، تلاش کرده‌ایم تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به نقد ساختاری و محتوایی کتاب حاضر بپردازیم. حاصل این‌که کتاب به‌لحاظ ساختاری به اصول پژوهشی وفادار و حاوی نتایجی بسیار مهم در شناخت تهی‌دستان شهری در دهۀ 1390 است، اما نتایج حاصل از این مطالعۀ انتقادی نشان می‌دهد که هرچند اطلاعات و شواهد ارائه‌شده در کتاب، که با روشی مردم‌نگارانه تحلیل شده‌اند، حکایت از عمق و ابعاد گستردۀ انجام این تحقیق دارند، واقعیت این است که کتاب از نمونۀ اصلی خود، یعنی سیاست‌های خیابانی، پا فراتر نگذاشته ‌است. هم‌چنین، بی‌توجهی و کم‌رنگ نشان‎دادن نقش تهی‌دستان در بازتولید موقعیت فرودستی و بی‌نظمی‌های شهری نکته‌ای است که در طراحی و جمع‌بندی کتاب حاضر به‌چشم می‌خورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book Everyday Life of the Urban Precariat

نویسندگان [English]

  • Baharak Mahmoodi 1
  • Abbas Varij Kazemi 2

1 Assistant Professor, Department of Journalism, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

2 Associate professor, Department of Cultural Studies, Institute for Cultural and Social Studies, Ministry of Science, Research and Technology, Tehran, Iran

چکیده [English]

This article has been written with the aim of critical study on the book Everyday Life of Urban Precariat (2013-2011) written by Alireza Sadeghi.  This book is considered as a collection of works written in the theoretical-methodological tradition of Bayat and according to the author, it is readable in the continuation of Bayat's book "Street Policies" which was written in 1997. The results of this critical study show that although the information and evidence presented in the book, which has been analyzed in an ethnographic manner, indicate the depth and breadth of this research, the fact is that the book is one of its original examples of "street politics". He has not stepped beyond. Also, showing the negligence and insignificance of the role of the poor in reproducing the inferiority situation and urban irregularities is a point that can be seen in the design and summary of the present book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Everyday Life
  • The Urban Precariat
  • The City
  • The Resistance
  • Neoliberalism
ایثاری، مریم و علی‌رضا شجاعی‌زند (۱۳۹۹)، «زمینه‌ها و فرایندهای شکل‌گیری زیست غیررسمی زباله‌گردی: مطالعۀ موردی کارگران افغانستانی در ایران»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورۀ 10، ش 1.
پروین، ستار، محمدرحیم صفری، و عبدالحسین کلانتری (۱۳۹۳)، «تجربۀ روزمرۀ کارگران میادین میوه‌و‌تره‌بار: با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی»، فصل‌نامۀ پژوهش‌نامۀ مددکاری اجتماعی، ش ۱.
ثقفیان، سپیده (۱۳۹۸)، در تقاطع سنت، فقر و جنسیت: یک مردم‌نگاری چندمیدانه در جنوب شهر تهران، تهران: خرد سرخ.
جمعی از کارگران پروژه‌ای جنوب (۱۳۹۴)، «کارگران پروژه‌ای»:
<https://www.processgroup.org>.
شهرام‌نیا، امیرمسعود، محمد کوراوند، و مرضیه فدایی ده‌چشمه (۱۳۹۹)، «نقش‌پذیری توده‌ها و فرودستان در سه روی‌داد اجتماعی مهم ایران»، فصل‌نامۀ تخصصی علوم سیاسی، س 16، پیاپی 50.
صادقی، علیرضا (۱۳۹۸)، زندگی روزمرۀ تهی‌دستان شهری، تهران: آگاه.
غزنویان، محمد (۱۳۹۵)، تأملاتی درباب خارج از محدوده، استکهلم، بازیابی در:
<https://www.Praxies.org>.
فتاحی‌زاده، ابوذر و محمدجواد عبداللهی (۱۳۹۸)، «مسئلۀ عاملیت سیاسی فرودستان در تاریخ فرهنگی: یک مطالعۀ مقایسه‌ای»، دوفصل‌نامۀ تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری، س 29، پیاپی ۲۳.