نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پیامبر عظیم‌‌الشأن اسلام (ص) برپایۀ مفاهیم قرآنی همواره پیروان خویش را به وحدت دعوت می‌کرد، اما امت تازه‌بنیاد اسلامی، در اندک روزگاری پس از رحلت پیامبر (ص)، برخلاف آن آموزه‌ها، دچار گسستگی شدند و یکی از برایندهای آن کشتار مسلمانان به‌دست یک‌دیگر بود. ریشه‌های این گسستگی همواره موردتوجه ‌پژوهش‌گران بوده و پژوهش‌های فراوانی هم در این زمینه انجام ‌شده است. هدف این نوشتار ارزیابی انتقادی کتاب پس‌ از پیامبر است که در آن نویسنده درجهت پژوهش‌های پیشین و با روشی متفاوت تلاش کرده است تا جنبه‌های گوناگون مسئله را روشن کند. روش پیش‌برد و انجام پژوهش یادشده تا چه اندازه‌ای درجهت تبیین مسئلۀ پژوهش موفق بوده است؟ به‌نظر می‌رسد که نویسنده، ضمن مراجعه به منابع و پژوهش‌های تاریخی، از عرصه‌هایی چون روان‌شناسی، سینما، داستان‌نویسی، روان‌شناسی، و مردم‌شناسی بهره برده و تلاش کرده است تا ریشه‌های تاریخی بحران کنونی مسلمانان خاورمیانه و به‌ویژه عراق را بررسی کند. نتیجۀ مقالۀ حاضر، که به‌روش توصیفی ‌ـ تحلیلی انجام ‌گرفته است، نشان می‌دهد که اهمیت کتاب موردبررسی بیش از هرچیز در رویکرد بین‌رشته‌ای و شیوۀ بیان متفاوت نویسنده در مواجهه با مسئلۀ پژوهش است که اثر تازه‌ای را پدید آورده است، هرچند دربارۀ برخی دیدگاه‌ها و روش‌های پیش‌برد پژوهش نیازمند بازنگری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book After the Prophet

نویسنده [English]

  • Yazdan Farrokhi

Associate Professor of History, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The great Prophet of Islam (PBUH) always invited his followers to unity based on Quranic concepts, but the new Umma of the Islamic Foundation, shortly after the death of the Prophet (PBUH), broke away from those teachings, and one of the consequences was the killing of Muslims by each other. The roots of this disconnection have always been considered by researchers and much research has been done in this field. The aim of this article is to critically evaluate the book "After the Prophet" in which the author has tried to clarify various aspects of the issue in line with previous research and in a different way. To what extent has the method of advancing and conducting this research been successful in explaining the research problem? It seems that the author, while observing the principles of historical research, has used areas such as psychology, cinema, fiction, anthropology and has studied the historical roots of the current crisis of Muslims in the Middle East, especially in Iraq. The result of the present article, which has been done by descriptive-analytical method, shows that the importance of the book under review is, above all, in the interdisciplinary approach and the author's new way of expressing the research problem, which has created a new effect. However, some views have been raised and the methods of advancing the research need to be reviewed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic History
  • Prophet
  • Caliphate
  • Shia and Sunni
  • Lesley Hazleton
  • Critical Review
ابن‌اثیر، عزالدین علی (1965)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارصادر.
ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله‌بن مسلم‏ (1380)، امامت و سیاست؛ تاریخ خلفاء، ترجمۀ ناصر طباطبایى، تهران: ققنوس‏.
خیراندیش، عبدالرسول (1382)، «نقد و نظر ‌دربارۀ تاریخ‌نگاری دکتر باستانی پاریزی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 75 و 76.
دینوری، ابوحنیفه (1371)، اخبار الطوال، ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی، تهران: نی.
رسولی محلاتی، هاشم (1369)، زندگانی امام حسن مجتبی، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
ریچی، دانلد (1397)، فیلم‌های آکیرا کوروسوا، ترجمۀ مجید اسلامی و حمیدرضا منتظری، تهران: نی.
زرگری‌نژاد، غلام‌حسین (1378)، تاریخ صدر اسلام؛ عصر نبوت، تهران: سمت.
شبیری، محمدجواد (1368)، «تحقیقی در روز وفات پیامبر (ص)»، تحقیقات اسلامی، ش 1.
طباطبایی، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمۀ محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبری، محمدبن جریر (1967)، تاریخ الامم و الملوک‏، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث‏.
طبری، محمدبن جریر (1375)، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
عبدالمحمدی، حسین، اسدالله رحیمی، و مرتضی علوی (1395)، «نقدی بر دیدگاه مادلونگ ‌دربارۀ بیعت با امام‌ علی علیه‌السلام و ریشۀ جنگ‌های جمل، صفین، و نهروان در کتاب جانشینی حضرت محمد صلی‌الله علیه و آله»، پژوهش‌نامۀ کلام، ش 5.
عسکری، مرتضی (1387)، عبدالله‌بن سبا و دیگر افسانه‌های تاریخی، ترجمۀ احمد فهری زنجانی و عطاء‌محمد سردارنیا، قم: دانشکدۀ اصول دین.
فاطمی، حسن و محمد میرشمسی (1398)، روایت یک جانشینی؛ ترجمه و نقد بخش محمد (ص)، کتاب بعد از پیامبر هازلتون، مشهد: نی‌نگار.
فانون، فرانتس (1336)، دوزخیان روی زمین، با مقدمۀ ژان پل سارتر، ترجمۀ علی شریعتی، تهران: مجیدی.
فانون، فرانتس (1361)، مغضوبین روی زمین، ترجمۀ ف. باقری، تهران: مولی.
کاشفی، حسین‌بن علی(1390)، روضۀ الشهدا، تصحیح حسن ذوالفقاری، علی تسنیمی، و صبا واصفی، تهران: معین.
مادلونگ، ویلفرد (1377)، جانشینی حضرت محمد (ص)، ترجمۀ احمد نمایی، محمدجواد مهدوی و حیدررضا ضابط، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
مسعودی، ابوالحسن علی (1374)، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی‌ و فرهنگی.
مطهری، مرتضی (1384)، مجموعۀ آثار: حماسۀ حسینی، تهران: صدرا.
مقدسی، مطهربن طاهر (1351)، آفرینش و تاریخ، ترجمۀ محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
یعقوبی، احمدبن ابی‌یعقوب (1371)، تاریخ یعقوبی، ترجمۀ محمدابراهیم آیتی، تهران: علمی و ‌فرهنگی.
 
Hazleton, Lesley (1980), Where Mountains Roar: In Search of the Sinai Desert, New York: Holt, Rinehart & Winston.
Hazleton, Lesley (1984), The Right to Feel Bad: Coming to Terms With Normal Depression, New York: Doubleday.
Hazleton, Lesley (1987), Jerusalem, Jerusalem: A Memoir or War and Peace, Passion and Politics, New York: Penguin Books.
Hazleton, Lesley (1990), England, Bloody England: An Expatriate’s Return, New York: Atlantic Monthly Pr.
Hazleton, Lesley (1995), Everything Women Always Wanted to Know about Cars; But Didn't Know Who to Ask, New York: Main Street Books.
Hazleton, Lesley (1998), Driving to Detroit: An Automotive Odyssey, New York: Free Press.
Hazleton, Lesley (2004), Mary: A Flesh-and-Blood Biography of the Virgin Mother, New York: Bloomsbury USA.
Hazleton, Lesley (2007), Jezebel: The Untold Story of the Bible’s Harlot Queen, New York: Image.
Hazleton, Lesley (2009), After the Prophet: The Epic Story of the Shia-Sunni Split in Islam, New York and Torento: Doubleday.
Kéchichian, Joseph A. (2010), “Reviewed Work: After the Prophet: The Epic Story of the Shia-Sunni Split in Islam by Lesley Hazleton”, Middle East Journal, vol. 64, no. 2.