نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• روح اله اسلامی ¹
• الهه ولی زاده ²

¹ استادیار علوم سیاسی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

² دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

اندیشه‌های مارکسیسم نه‌تنها به تحلیل جوامع پرداخته‌اند، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل داده‌اند. مارکسیست‌ها در نحله‌های متعدد، هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آورده‌اند و ادعا می‌کنند نزدیک‌ترین تفسیر به مارکس را ارائه داده‌اند. در این میان، لویی آلتوسر، متفکر نئومارکسیست فرانسوی، در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه دورۀ دوم فکری مارکس را موردتوجه قرار داده که علمی ‌است. در این مقاله، به این سؤال پرداخته شده است که چگونه می‌توان مارکسیسم را نه‌تنها در خصلت تعیین‌گرایانۀ صرف اقتصادی موردتحلیل قرار داد، بلکه وجه سیاسی دولت‌ها را نیز در امر تحلیل مارکسیستی دخیل کرد؟ بدین منظور، به معرفی و بازخوانی انتقادی کتاب ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت، نوشتۀ لویی آلتوسر پرداخته‌ایم که روزبه صدرآرا آن را ترجمه کرده است. کتاب به‌لحاظ شکلی و اندیشه‌ای نقد و بررسی شده است. از لحاظ نظری، آلتوسر ازیک‌سو فرهنگ و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت را در تحولات سیاسی ـ اجتماعی تعین‌بخش می‌سازد و ازسوی‌دیگر، با این رویه گونه‌ای از توهم توطئه را رواج می‌دهد. در وجه شکلی، کتاب از حیث طراحی جلد مطلوب است و به برخی اصلاحات نگارشی نیاز دارد که در متن مستند شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• ایدئولوژی
• دولت
• دستگاهای ایدئولوژی
• ساختارگرایی
• مارکسیسم

موضوعات

• علوم سیاسی

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book Ideology and Ideological State Apparatuses

نویسندگان [English]

• Rohollah Eslami ¹
• Elaheh Valizadeh ²

¹ Assistant Professor of Political Sciences, Faculty Member of Ferdowsi University, Mashhad, Iran

² MA Student of Political Sciences, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Not only have the ideas of Marxism analyzed societies, but also shaped social action. Marxists have read each Marx's works in a number of ways, and claim to have provided the closest interpretation to Marx. In the meantime, Louis Althusser, a French neo-Marxist thinker of the twentieth century, with a structuralist reading, has considered Marx's second period of thought, which is scientific. This article addresses the question of how Marxism can be analyzed not only in its purely economic deterministic nature but also in the political aspect of states in Marxist analysis. In this regard, we have introduced and critically reread the book Ideology and Ideological State Apparatuses by Louis Althusser, translated by Mr. Roozbeh Sadra. The book has been criticized in terms of form and ideas. Theoretically, Althusser, on the one hand, determines the culture and ideological mechanisms of the state in socio-political developments and, on the other hand, promotes a kind of conspiracy illusion. The form of the book is desirable in terms of cover design and requires some writing corrections that are documented in the text.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ideology
• Government
• Ideological Apparatus
• Structuralism
• Marxism