پژوهشی علوم سیاسی
معرفی و نقد کتاب ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت

روح اله اسلامی؛ الهه ولی زاده

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 1-22

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.39475.2467

چکیده
  اندیشه‌های مارکسیسم نه‌تنها به تحلیل جوامع پرداخته‌اند، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل داده‌اند. مارکسیست‌ها در نحله‌های متعدد، هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آورده‌اند و ادعا می‌کنند نزدیک‌ترین تفسیر به مارکس را ارائه داده‌اند. در این میان، لویی آلتوسر، متفکر نئومارکسیست فرانسوی، در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه دورۀ ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
سوسیالیسم و ارادۀ معطوف به شکست (نقد و بررسی کتاب سوسیالیسم، ایدۀ شکست‌خورده‌ای که هرگز نمی‌میرد)

مرتضی بحرانی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 23-43

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.32434.1951

چکیده
  این مقاله بر بنیاد نقد و بررسی کتاب سوسیالیسم، ایدۀ شکست‌خورده‌ای که هرگز نمی‌میرد (اثر کریستین نیمیتز) تألیف شده است. در جایی که نیمیتز بر آن است که ایدۀ سوسیالیسم به‌رغم شکست‌های پیاپی‌ا‌ش هنوز زنده است، من بر آنم که مسئلۀ مرگ یا زنده‌بودن «ایده»ها نیست. پدیدارهای ذهنی انسان شامل ایده‌ها، احکام، و اراده‌ها هستند. ایده‌ها ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نگرش مستشارالدوله به عقب‌ماندگی ایران: نقد و بررسی کتاب تجدد و قانون‌گرایی

تحصیلی، محمد جواد تحصیلی؛ مقصود رنجبر؛ محمد ترابی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 45-73

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.36535.2252

چکیده
  رسالۀ یک کلمۀ مستشارالدوله از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نوشته‌‌های دوران قاجار در زمینۀ قانون‌خواهی بود و نیز به همین اعتبار از پایه‌‌های شناخت اندیشۀ ‌‌قانون‌گرایی در ایران عصر قاجار و نیز شناخت تبار جنبش مشروطه‌خواهی است. حامد عامری، در کتاب تجدد و قانون‌گرایی، به بررسی این اثر پرداخته است و این مقاله نقدی بر نوشتۀ وی درخصوص ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
شکل‌گیری ایده‌ها در بحران: نقد کتاب اسپینوزا و سیاست

بهنام جودی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 75-97

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.32954.1979

چکیده
  این مقاله به ارزیابی کتاب اسپینوزا و سیاست، نوشتة اتییِن بالیبار، می‌پردازد. ایدة بالیبار این است که فلسفة اسپینوزا سیاسی است. بالیبار مطالعة فلسفة اسپینوزا را با این استدلال آغاز می‌کند که اگر اندیشة اسپینوزا را صرفاً نظریه‌ای بدانیم که در سطح فراتاریخی از نظریة محض قرار دارد، آن را نمی‌توانیم بفهمیم. درمقابل، هریک از آثار بزرگ ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر خوانش ونسا مارتین در کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم

سید رضا حسینی؛ مصطفی رضائی حسین آبادی؛ امیر اعتمادی بزرگ

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 99-120

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.36382.2243

چکیده
  ونسا مارتین از جملۀ پژوهش‌گران انگلیسی‌زبان تاریخ ایران معاصر است که در کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم تلاش کرده است مشروطه و تحولات سیاسی اجتماعی مرتبط با آن ‌را از منظر بیرونی بررسی کند. بر این اساس، هدف مقالۀ حاضر مطالعۀ تحلیلی ـ انتقادی کتاب در ابعاد شکلی، روشی، نظری، و محتوایی است. تمرکز ونسا مارتین در این ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقدی بر نادیده‌‌انگاری پیروان کاریزما در کتاب جامعه‌‌شناسی کاریزمای ملی؛ فروپاشی ساختارهای اجتماعی و ظهور کاریزما

فاطمه دانشورمحمدزادگان؛ رضا عابدی گناباد

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 121-139

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.37907.2342

چکیده
  جامعه‌‌شناسی کاریزمای ملی کتابی به‌قلم مجید فولادیان است که طی آن فروپاشی ساختارهای اجتماعی و ظهور کاریزمای ملی را تجزیه‌وتحلیل می‌کند. نویسنده با روش ساختاری تاریخی به بررسی تحولات ساختاری در آستانۀ دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی می‌پردازد و به این نتیجه می‌رسد که در دورۀ قاجار ساخت شبکه‌ای جامعه مانع از شکل‌گیری هم‌بستگی‌های ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بررسی کتاب از بحران تا فروپاشی، آینه‌ای پیش‌‌روی ما

احمد درستی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 141-160

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.33108.1992

چکیده
  وقوع بحران در بازارهای مالی جهانی در سال 2007 اعتراضات و شورش‌های گسترده‌ای را در بسیاری از کشورها برانگیخت. این اعتراضات در شمال آفریقا حتی تا تغییر نظام‌‌های سیاسی پیش رفت. بررسی و تحلیل این وقایع زمینه‌ای برای تدوین کتاب از بحران تا فروپاشی شد. مقالۀ حاضر با قصد بررسی این کتاب و در سه بخش تدوین شد: معرفی اثر، جایگاه اثر در فضای نشر ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
چرخش‌های عدالت: نقد عدالت لیبرالی از منظر عدالت لیبرتارینی بررسی و ارزیابی کتاب بی‌‌دولتی، دولت، و آرمان‌شهر

شهاب دلیلی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 161-181

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.31411.1884

چکیده
  در سراسر تاریخ فلسفه پرسش‌‌هایی مطرح بوده است که مهم‌‌ترین آن‌ها را می‌‌توان حول مفهوم عدالت و آزادی صورت‌‌بندی و شناسایی کرد. در قرن بیستم، نسبت بین عدالت و آزادی بیش‌ از پیش برای جوامع بشری اولویت پیدا کرد و مهم‌‌ترین آثار علمی به آن پرداختند. نظریۀ عدالتی که از سوی جان رالز در این ‎‌خصوص مطرح شد، محوریت مباحث علمی را مختص ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
متفکران چپ نو خوانش انتقادی متفکران چپ نو

طیبه دومانلو

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 183-206

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.35308.2159

چکیده
  متفکران چپ نو یکی از پرحاشیه‌ترین و خبرسازترین آثار راجر اسکروتن، فیلسوف فقید انگلیسی، است که در دهه‌های اخیر در نقد متفکران چپِ نو منتشر شده است. اسکروتن با هدف رمزگشایی از زبان ترازنوین گفتمان چپ نو مهم‌ترین فیلسوفان معاصر را بررسی و نقد می‌کند که وجه اشتراک آن‌ها بیش از هرچیز فاصله‌ای است که از تفکر راست دارند. او در این خوانش ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بررسی انتقادی نظریة سیستم‌ها و تغییر پارادایم در جامعه‌شناسی

حمید سجادی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 207-230

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.33127.2008

چکیده
  نظریۀ سیستمی نیکلاس لومان، درمقام یک تئوری اجتماعى، چشم‌انداز مناسبی برای شناخت نظام‌ اجتماعی و جهان‌ مدرن به‌وجود آورده است. نظریۀ سیستم‌ها و تغییر پارادایم در جامعه‌شناسی، تدوین و ترجمۀ علی اردستانی، اثری حائز اهمیت درخصوص اندیشه‌های لومان و عناصر اندیشگی اوست. این اثر پنج مقاله از نیکلاس لومان با عناوین «تغییر پارادایم ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
بررسی انتقادی کتاب فقیه سرگردان: نقد اندیشۀ سیاسی خنجی

محمد شجاعیان

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 231-253

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.36196.2230

چکیده
  بحرانی که درنتیجۀ افول خلافت عباسی در نیمۀ قرن هفتم هجری برای اندیشۀ سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن‌ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل‌الله روزبهان خنجی، که از نظریه‌‌‌پردازان برجستۀ سنی‌مذهب بود، موجب تلاش برای احیای خلافت از طریق متوسل‌شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش‌ از آن‌که ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
نقد و ارزیابی کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم

امیر عباسی خوشکار

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 255-276

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.38739.2403

چکیده
  کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم، نوشتۀ دینیش دسوزا، در قالب شش فصل با محوریت نقد تفکر سوسیالیسم در سطوح اقتصادی و اجتماعی در جامعۀ آمریکا با استفاده از رویکرد نومحافظه‌کاری به‌رشتۀ تحریر درآمده است. نویسندۀ کتاب از جملۀ نخبگان ژورنالیست ‌طرف‌دار ترامپ است و ‌سیاست‌مدارانی مانند برنی سندرز را سبب‌ساز شکل‌گیری دولت حداکثری و ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
آرنت و دغدغه‌های انسانیِ او در دوران جدید نقد و بررسی کتاب امپریالیسم

سید علی محمودی؛ سید نوید کلهرودی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 277-299

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.37089.2289

چکیده
  مسئلۀ اصلی این مقاله کاوش دربارۀ ماهیت امپریالیسم به‌عنوان پدیده‌ای پیچیده و مهم در دوران جدید است که با موضوع‌هایی همانند توسعه، دولت ـ ملت، دیوان‌سالاری، و تابعیت ارتباط دارد. اهمیت این پدیده هانا آرنت را بر آن داشت که ابعاد متکثر آن را موردتحلیل و نقادی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر شرح، تحلیل، و نقد ابعاد نظری و تاریخی رسالۀ امپریالیسم ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
انسان‌ورزی از طریق اندیشیدن؛ نقد و تأملی بر کتاب اندیشه و اندیشه‌ورزی

رضا نصیری‌حامد

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 301-325

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35319.2161

چکیده
  هویت معاصر ایرانیان در نسبت با گذشتۀ خود، تعامل با مناسبات جهانی، و درعین‌حال ارتباط آن با توسعه‌یافتگی موضوع مباحث مختلفی بین اندیشمندان بوده است. فرهنگ رجایی در کتاب اندیشه و اندیشه‌ورزی با الهام از «قانون عقل جهان‌داری» در نامۀ تنسر به‌مثابۀ مبنایی نظری و معادل اصول علم سیاست در دنیای کنونی به تأملات نظری در این باب همت ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
برابری و تفاوت و امکان هم‌زیستی مسالمت‌‌آمیز: نقد کتاب برابری و تفاوت: آیا می‌توانیم باهم زندگی کنیم؟

علی اشرف نظری

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 327-351

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35137.2150

چکیده
  در جامعه‌‌ای جهانی که مسائل آن بر تمام جنبه‌‌های زندگی خصوصی و عمومی سایه افکنده است، با گسترش فرایندهای عام‌‌گرایانه و خاص‌‌گرایانه مواجهیم. ازیک‌‌سو، شاهد عام‌گرایی و همگنی روزافزون هستیم و ازسوی‌‌‌دیگر، گروه‌‌های هویت‌‌پایه در قالب انجمن‌‌ها، فرقه‌‌ها، نحله‌‌ها، و اشکال مختلف ملی‌گرایی و احساس تعلق مذهبی، فرهنگی، ...  بیشتر

پژوهشی فلسفه
بررسی و نقد کتاب عصر سکولار

مهدی ابوطالبی یزدی؛ علی مرادخانی؛ میثم سفیدخوش

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 353-376

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.37758.2332

چکیده
  اساس نظریۀ سکولاریسم این است که هرچه مدرنیته (مجموعه‌ای از پدیده‌ها ازجمله علم، فناوری، و اشکال عقلانی اقتدار) پیشرفت می‌کند به‌تدریج از نفوذ دین کاسته می‌شود، اما چارلز تیلور بر آن است که دنیای مدرن نه‌تنها باعث ازبین‌رفتن دین نشده، بلکه در بسیاری موارد موجب رشد و بالندگی آن شده است. کتاب عصر سکولار تفصیل نظر او درمورد سکولاریسم ...  بیشتر

پژوهشی فلسفه
نقد و بررسی کتاب فلسفۀ سیاسی اسلامی در غرب

محمدحسین بادامچی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 377-398

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.37676.2324

چکیده
  کتاب فلسفۀ سیاسی اسلامی در غرب، نوشتۀ محسن رضوانی (منتشرشده در سال 1393)، اولین کتاب به‌زبان فارسی است که گزارشی غنی از تحقیقات معاصر شرق‌شناسان و محققان غربی تاریخ اندیشۀ سیاسی جهان اسلام دربارۀ فارابی و فلسفۀ سیاسی اسلامی ارائه می‌دهد. مقالۀ حاضر، درضمن بررسی انتقادی، با ارائۀ شواهدی نشان می‌دهد که این کتاب به‌لحاظ روش پژوهش به ...  بیشتر

پژوهشی فلسفه
نقد و بررسی کتاب مرلوپونتی، ستایش‌گر فلسفه

سمیه رفیقی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 399-423

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.29558.1730

چکیده
  گروهی از اساتید و صاحب‌‌نظران فلسفه بر آن شده‌‌اند با نگاشتن مجموعه‌مقالاتی دربارۀ گسترۀ کامل فلسفۀ مرلوپونتی به معرفی دیدگاه‌‌های این فیلسوف پدیدارشناس فرانسوی بپردازند، فیلسوفی که با تأکید بر سوژۀ بدن‎مند تلاش داشت بر دوگانگی‌‌های میان آگاهی و جهان و نیز آگاهی و بدن غالب آید. هدف نویسندگان این اثر این است که از این ره‌گذر، ...  بیشتر

پژوهشی فلسفه
معرفی، نقد، و ارزیابی کتاب اسپینوزا در فلسفۀ شوروی

سیدمصطفی شهرآیینی؛ محسن تهرانی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 425-450

https://doi.org/10.30465/crtls.2022.7987

چکیده
  هدف از نگارش این مقاله معرفی، نقد، و ارزیابی کتاب اسپینوزا در فلسفۀ شوروی است. این اثر مجموعۀ هفت مقاله از نویسندگان روس دربارۀ بخش‌های مختلف فلسفۀ اسپینوزاست که تاریخ نگارش آن‌ها به دهۀ بیست میلادی بازمی‌گردد، درست زمانی که فیلسوفان روسی به فکر تدوین نظامی فلسفی بودند و درمیان آنان مجادلات فراوانی درخصوص ماهیت این نظام صورت می‌گرفت. ...  بیشتر

پژوهشی فلسفه
نقد و بررسی کتاب افلاطون: واسازی یک افسانة فلسفی

حسن فتحی

دوره 22، شماره 4 ، تیر 1401، صفحه 451-470

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35391.2172

چکیده
  کتاب افلاطون: واسازی یک افسانۀ فلسفی، نوشتۀ شروین وکیلی، درصدد مبرهن‌ساختن این مدعاست که چهره‌‌‌ای از افلاطون که به‌اصطلاح افلاطون‌‌‌شناسان غربی و ایرانی برای ما ترسیم کرده‌‌‌اند واقعیت تاریخی ندارد. وکیلی در بخش‌‌‌های نه‌گانۀ کتابش افلاطونی را به ما معرفی می‌‌‌کند که از رذایل اخلاقی و سیاسی چیزی کم ندارد؛ و نیز افلاطونی ...  بیشتر