نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم سیاسی، اندیشة سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکدة حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

این مقاله به ارزیابی کتاب اسپینوزا و سیاست، نوشتة اتییِن بالیبار، می‌پردازد. ایدة بالیبار این است که فلسفة اسپینوزا سیاسی است. بالیبار مطالعة فلسفة اسپینوزا را با این استدلال آغاز می‌کند که اگر اندیشة اسپینوزا را صرفاً نظریه‌ای بدانیم که در سطح فراتاریخی از نظریة محض قرار دارد، آن را نمی‌توانیم بفهمیم. درمقابل، هریک از آثار بزرگ او باید به‌عنوان مداخله‌ای در شرایط فلسفی و سیاسی ویژه‌ای فهمیده شود. به همین دلیل، از نظر بالیبار، تفکیک متافیزیک اسپینوزا از سیاست او ناممکن است، آن‌هم به‌گونه‌ای‌که انگار سیاست کاربست متافیزیک است. فلسفة اسپینوزا را بایستی در کلیتش سیاسی در نظر گرفت، به‌نحوی‌که حتی نظرورزانه‌ترین اظهارات اسپینوزا از پاسخ به ضروریات و الزامات مشخص سیاسی تشکیل یافته است و با شرایط تاریخی ویژه‌ای گره خورده است. بالیبار در مطالعة ایده‌ها از لوئی آلتوسر ‌تأثیر پذیرفته است و از اصطلاح آلتوسری «conjoncture» استفاده می‌کند. ضمن برجسته‌کردن نوآوری، ویژگی روشی و تفسیر او از اسپینوزا به خطای مترجم‌‌‌های فارسی در ترجمة «conjuncture» به «اتصال» اشاره‌‌ خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که، برخلاف ادعای مترجم‌‌ها، نه‌تنها اسپینوزا «فیلسوف اتصالی» نیست، بلکه «فیلسوفی بحران‌اندیش» است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Formation of Ideas in Crisis A Critical Review on the Book: Spinoza and Politics by Etienne Balibar

نویسنده [English]

  • Behnam Joodi

PhD in Political Thought, Department of Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The main focus of this article is a review of Spinoza and Politics by Etienne Balibar. Balibar's idea is that Spinoza's philosophy is essentially political. Balibar begins his study of Spinoza's philosophy with the argument that it cannot be understood as if it existed only on the transhistorical plane of pure theory and that, on the contrary, each of his major works must be understood as an intervention in a specific political and philosophical conjuncture. For this reason, according to Balibar, it is impossible to separate Spinoza's metaphysics from his politics, as if the latter were an application of the former. Instead, Spinoza's philosophy must be seen as political in its eternity, even its most speculative utterances constitute responses to certain political imperatives and are tied to specific historical stakes. It can be said that Balibar was influenced by Althusser in his study of ideas and uses Althusser's term "conjoncture". Accordingly, while examining innovation, methodological features, and Balibar's interpretation of Spinoza, we will point out the mistake of Persian translators in translating the "conjuncture" (conjoncture).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spinoza
  • New Spinozism
  • Etienne Balibar
  • Political Philosophy
  • Critical Situations
اسپریگنز، توماس (1392)، فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمة فرهنگ رجایی، تهران: آگه.
اسپینوزا، باروخ (1392)، رسالة سیاسی، ترجمة پیمان غلامی و ایمان گنجی، تهران: روزبهان.
بالیبار، اتیین (1397)، اسپینوزا و سیاست، ترجمة فؤاد حبیبی و امین کرمی، تهران: ققنوس.
توسکانو، آلبرتو (1398)، «پولیتیکِ اسپینوزیسم‌ ـ ترکیب و ارتباط»، ترجمة امیر قاجارگر، بازیابی در:
جهان‌گیری، محسن (1376)، مقدمه‌بر: اخلاق، اسپینوزا، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
طباطبایی، جواد (1393)، تاریخ اندیشة سیاسی جدید در اروپا؛ از نوزایش تا انقلاب فرانسه 1500-1789، دفتر سوم: نظام‌‌‌های نوآئین در اندیشة سیاسی، تهران: مینوی خرد.
فریدریش، کارل (1394)، مقدمه‌بر: گفتاری دربارة اقتصاد سیاسی، ژان ژاک روسو، ترجمة سیدمهدی یوسفی، تهران: روزبهان.
مونتاگ، وارن (1397)، مقدمه‌بر: اسپینوزا و سیاست، اتیین بالیبار، ترجمة فؤاد حبیبی و امین کرمی، تهران: ققنوس.
نجف‌زاده، رضا (1392)، «چرخش اسپینوزایی در فلسفة سیاسی فرانسوی»، فصل‌نامة ره‌یافت‌‌‌های سیاسی و بین‌المللی، س 5، ش 36.
 
Balibar, E. (1985), Spinoza et la Politique, France: Presses Universitaires de France.
Balibar, E. (1998), Spinoza and Politics, London: Verso.
Kochin, M. S. (2001), “Review Spinoza Our Contemporary”, The Review of Politics, vol. 63, no. 1.
Livingston, J. (2005), Spinoza’s Theory of Political Crisis, A Thesis Submitted to The School of Graduate Studies in Partial Fulfilment of The Requirements for the Degree Master of Art, Mac Master University.
Poul F. KJear and N. Olsen (eds.) (2016), Critical Theories of Crisis in Europe from Weimar to the Euro, London, New York: Rowman & Littlefield International.
Reid, D. (2008), “Etienne Balibar: Algeria, Althusser, and Altereuropeenisation”, South Central Review, vol. 25, no. 3.
Spinoza, Benedict De (2007), Theological-Political Treatise, J. Isarel (ed.), M. Silverthrone and J. Isarel (trnas.), Camebridge University Press.
Turnbull, N. (2010), “On ‘Left Spinozism’”: <https://www.telospress.com/on-left-spinozism>.
Weber, W. E. J., “Arcana imperii”, in: Encyclopedia of Early Modern History Online, G. Dunphy and A. Gow (eds. English Edition), Original German Edition: Enzyklopädie der Neuzeit. Im Auftrag des Kulturwissenschaftlichen Instituts (Essen) und in Verbindung mit den Fachherausgebern Herausgegeben von Friedrich Jaeger. Copyright © J.B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung und Carl Ernst Poeschel Verlag GmbH 2005–2012. Consulted Online on 31 January 2020: <http://dx.doi.org/10.1163/2352-0272_emho_SIM_017056>.