نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

ازآن‌جاکه مادها نخستین آریا‌ییانی بودند که حکومتی فراگیر در بخشی از فلات ایران تشکیل دادند، بررسی تاریخ آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. تا یکی‌دو سدۀ پیش، یگانه منبع اطلاعاتی ما درمورد مادها نوشته‌های نویسندگانی یونانی ـ رومی و اشارات پراکندۀ عهد عتیق (کتاب مقدس) بود.، اما از سدۀ نوزدهم میلادی بدین سو و با خوانش کتیبه‌های بین‌النهرینی و پارسی باستان و آغاز فعالیت‌های علمی باستان‌شناختی، دانش ما دربارۀ حکومت مادها دگرگون شد. از نخستین پژوهش‌گرانی که سعی کرد تا با استفاده از منابع جدید به بررسی موشکافانۀ تاریخ ماد بپردازد، جورج راولینسون انگلیسی بود که ترجمۀ کتاب وی اخیراً به‌چاپ رسیده و دردست‌رس خوانندگان فارسی‌زبان قرار گرفته است. در مقالۀ حاضر، به نقد و بررسی کتاب مادها پرداخته شده است و نشان داده خواهد شد که، باآن‌که این رساله در زمان انتشار اولیۀ خود روزآمد و پیش‌رو به‌شمار می‌آمده، پس از گذشت قریب به 150 سال از زمان نگارش آن ناگزیر بخشی از ارزش علمی خود را از دست داده است. باوجوداین، به‌دلیل اهمیتی که این کتاب در نشان‌دادن سیر تحولات مادپژوهی دارد، ترجمه و انتشار آن کاری مثبت ارزیابی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The First “Median History”: A Critical Review on the Book Media by George Rawlinson

نویسنده [English]

  • Sadi Saeedyan

Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Sistan and Baluchestan

چکیده [English]

The study of the history of the Median state is of high importance as Medes were the first group among Iranian people who formed a large kingdom in the western and central parts of the Iranian Plateau. About two centuries ago, our only source for the study of these people were narratives of classic authors and sporadic references of the Old Testament. From the 19th century onward, because of the deciphering of Mesopotamian and old Persian cuneiform inscriptions and the development of archaeological studies, our knowledge of the Median kingdom has remarkably increased. One of the first orientalists who did good research on the Median state and culture, using new sources and materials in his work, was George Rawlinson whose book has recently been translated into Persian. In the present paper, we review the book of “Media” written by Georg Rawlinson which has been published around 150 years ago. We show that although it was considered as leading research at the time of first publishing, its scientific value has decreased inevitably as a long time passed over its writing time. Despite this fact, publishing this book in Persian could be considered a positive step because the book is of high significance in reviewing the development of studies relating to Medes and Media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medes
  • Rawlinson
  • Herodotus
  • Median Kingdom
  • Assyria
بویس، مری (1392)، منابع مکتوب دین زردشتی، ترجمۀ شیما جعفری دهقی، تهران: مرکز دائرۀ‌المعارف بزرگ اسلامی.
دیاکونوف، ایگور میخائیلوویچ (1345)، تاریخ ماد، ترجمۀ کریم کشاورز، تهران: علمی و فرهنگی.
راولینسون، جورج (1395)، مادها، ترجمۀ هاشم کرمی، تهران: پانیذ و رونیکا.
سعیدیان، سعدی و بهمن فیروزمندی (1395)، «از کوه سیلخزو تا کوه بیکنی: جغرافیای تاریخی سرزمین ماد در دورۀ آشور نو»، مجلۀ مطالعات باستان‌شناسی، دورۀ 8، ش 2.
عبدی، کامیار (1372)، «وارسی دورۀ ماد (قسمت اول)»، مجلۀ باستان‌شناسی و تاریخ، س 8، پیاپی 15.
علی‌یف، اقرار (1388)، پادشاهی ماد، ترجمۀ کامبیز میربهاء، تهران: ققنوس.
 
Aliev, I. (1960), Istorija Middi, Baku.
Dandamayev, M. A. (2012), “Magi”, Encyclopædia Iranica: <https://www.iranicaonline.org/articles/magi>.
Delattre, A. (1883), Le Peuple et l’Empire des Mèdes, Bruxelles.
Diakonoff, I. M. (1956), Istorija Middi, Moskva-Leningrad.
Diakonoff, I. M. (1985), “Media”, in: The Median and Achaemenian Periods, The Cambridge History of Iran, I. Gershevitch (ed.), vol. II, London.
Kent, R. G. (1953), Old Persian, Grammar Text Lexicon, American Oriental Society, New Haven, Connecticut.
Kinneir, J. Macdonald (1818), Voyages dans l’Asie Mineure, l’Armenie et le Khourdestan, Paris.
König, Fr. W. (1934), Alteste Geschichte der Meder und Perser, Leipzig.
Lanfranchi, G. B., M. Roaf, and R. Rollinge. (2003), Continuity of Empire: Assyria, Media, Persia, Padova: S.a.r.g.o.n. Editrice e Libreria
Lenormant, M. (1871), “Première Lettre sur la Monarchie des Mèdes, Son Origine et Ses Rois d’après les Documents Assyriens”, in: Letters Assyriologiques I, Paris.
Oppert, J. (1879), Le Peuple et la Langue des Mèdes, Paris.
Parpola, S. (1970), Neo-Assyrian Toponyms, AOAT 6, Neukirchen.
Prášek, J. V. (1890), “Medien und das Haus des Kyaxares”, Berliner Studien für Klass, Phil. Und Archälog., vol. I3, Berlin.
Prášek, J. V. (1906), Geschichte der Meder und Perser, Bis zur Makedonischen Eroberung, Handbücher der alten Geschichte, Gotha.
Rask, R. (1821), A Dissertation on the Authenticity of the Zand Language, Bombay.
Rawlinson, G. (1862-1867), The Five Great Monarchies of the Ancient Eastern World, or the History, Geography and Antiquities of Chaldea, Assyria, Babylon, Media and Persia, London.
Rawlinson, H. (1840), “Memoir on the Site of Atropatenian Ecbatana”, The Journal of the Royal Geographical Society of London, vol. 10.
Sancisi-Weerdenburg, H. (1988), “Was There Ever a Median Empire”, in: Methods and Theory, Proceeding of the London 1985 Achaemenid History Workshop (Achaemenid History III), Sancisi-Weerdenburg and A. T. Kuhrt (eds.), Istanbul.
Schrader, E. (1878), Keilinschriften und Geschichtsforschung, Giessen.
Speigel, F. (1858), “Dejokes und die Anfange der Medischen Herrschaft”, Das Ausland, XLVII.
Speigel, F. (1880), “Das Volk der Meder uns Seine Gechichte Nach Neusten Forschungen”, Das Ausland, vol. XXX.
Streck, M. (1898-1900), Das Gebiet der Heutigen Landschaften Armenien, Kurdistan und Westpersien Nach den Babylonisch-Assyrischen Keilinschriften”, ZA XIII (1898), ZA XIV (1989), ZA XV (1900).
Stronach, D. (2011), “Court Dress and Riding Dress at Perspolis: New Approches to Old Question”, in: Elam and Persia, J. Alvarez-Mon and M. B. Garrison (eds.), Winona Lake, Indiana, Eisenbrauns.
Westergaard, L. (1852-1854), Zandavesta, or the Religious Book of Zoroastrians, Copenhagen.
Zadok, R. (2002), The Ethno-Linguistic Characters of Northwestern Iran and Kurdistan in The Neo-Assyrian Period, Jeursalem.