نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق عمومی، عضو هیئت علمی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

یکی از مباحث مهم حقوق اساسی مقولۀ «رژیم‏های سیاسی» است. در تقسیم‏بندی رژیم‏های سیاسی نیز همواره توتالیتاریسم موردتوجه ویژه‏ای است. با‌وجوداین، منبع الهام حقوق‌دانان برای بحث از رژیم‏های سیاسی آرا و آثار اندیشمندان سیاسی است، چراکه این موضوع اصولاً ماهیت سیاسی دارد. با مطالعۀ آثار سیاسی مرتبط، درمی‏یابیم که نظریات اندیشمندان سیاسی و آرای برخی حقوق‌دانان، چون ابوالفضل قاضی و سیدمحمد هاشمی، در زمینۀ توتالیتاریسم تفاوت دارند. بدیهی است ملاک بحث و گفت‌وگو در این‌جا باید آثار اندیشمندانی مانند هانا آرنت باشد که خود در چهارچوب رژیم‏های توتالیتر نشو و نما یافته و مطالعۀ خود را به‌طور ویژه بر این حوزه متمرکز کرده‏اند. بررسی آثار این گروه آشکار می‏کند که توتالیتاریسم به‌مثابۀ مصداق نوین نظام سلطه در دو قرن اخیر ویژگی‏هایی چون داشتن پایگاه اجتماعی، وجود حزب واحد، و... است و ماهیتاً با مونوکراسی‏های توده‏ای یک‌سان است. به‌علاوه، توتالیتاریسم با رژیم‏های دیکتاتوری تفاوت‏های بنیادینی از منظر نحوۀ به‌قدرت‌رسیدن حاکمان، لزوم یا عدم لزوم کسب حمایت مردمی، نوع رابطۀ حاکم با سایر مقامات، و ... دارد. حال‌آن‏که در کتب بایسته‏های حقوق اساسی و حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی توتالیتاریسم به‌عنوان یکی از ویژگی‏های مونوکراسی توده‏ای مدنظر قرار گرفته و ازسویی نیز، در اثر دوم، توتالیتاریسم با دیکتاتوری یک‌سان پنداشته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique of “Totalitarianism” on the Books Precise of Constitutional Law and Constitutional Law and Political Structures

نویسنده [English]

  • Azad Rezaei

Assistant Professor, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

One of the most important issues in constitutional law is the “Political Regimes”. In the division of political regimes, special attention is paid to totalitarianism. However, the source of inspiration for jurists to discuss political regimes is the views of political thinkers, because this issue has political nature. By studying of the political writings in this field, we realize that the theories of political thinkers are different from the views of jurists such as Abolfazl Ghazi and Seyyed Mohammad Hashemi. Here the criterion for discussion should be the writings of thinkers such as Hannah Arendt who have grown up in totalitarian regimes and have focused on this area. Review of the writings of these thinkers reveals that totalitarianism as a new example of the domination system in the last two centuries has features such as having a social basis, the existence of a single party, and is the same as the mass monarchy. In addition, totalitarianism is very different from dictatorship in terms of how the Rulers come to power, the need or not of popular support, the type of Rulerʼs relationship with other officials and so on. However, in the books of Constitutional Law Summary and Constitutional Law and Political Structures, totalitarianism is considered as one of the characteristics of mass monarchy and on the other hand, in the second work, totalitarianism is equated with dictatorship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Totalitarianism
  • Mass Monarchy
  • Political Regimes
  • Mass Society
  • Single Party
آرنت، هانا (1366)، توتالیتاریسم، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: جاویدان.
آرنت، هانا (1398)، عناصر و خاستگاه‏های حاکمیت توتالیتر، ترجمۀ مهدی تدینی، تهران: ثالث.
اشپربر، مانس (1363)، نقد و تحلیل جباریت، ترجمۀ کریم قصیم، تهران: دماوند.
اقبال، فرشید (1385)، مکتب‌های سیاسی، تهران: سبک‌باران.
برلین، آیزایا (1385)، سرشت تلخ بشر؛ جستاری در تاریخ اندیشهها، تهران: ققنوس.
بشیریه، حسین (1384)، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم؛ لیبرالیسم و محافظه‏کاری، ج 2، تهران: نی.
بشیریه، حسین (1387)، جامعه‌شناسی سیاسی، تهران: نی.
بوشهری، جعفر (1384)، حقوق اساسی: اصول و قواعد، تهران: شرکت سهامی انتشار.
 توتالیتاریسم (سلطه‌گرایی) (1358)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رحمانی‏زادۀ دهکردی، حمیدرضا (1382)، جامعۀ مدنی در دوران مدرن، تهران: برگ زیتون.
شوالیه، ژاک (1378)، دولت قانون‌مند، ترجمۀ حمیدرضا ملک‏محمدی، تهران: دادگستر.
قادری، حاتم (1386)، اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، تهران: سمت.
قاضی (شریعت‌پناهی)، ابوالفضل (1385)، بایسته‏های حقوق اساسی، تهران: میزان.
مشیرزاده، حمیرا (1381)، درآمدی نظری بر جنبش‌های اجتماعی، تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی.
ملک‏محمودی، موسی (1384)، «توتالیتاریسم، اتوپیا و انسان کرگدنی»، مجلۀ نامه، پیاپی 41.
نقیب‏زاده، احمد (1378)، حزب سیاسی و عملکرد آن در جوامع امروز، تهران: دادگستر.
هاشمی، سیدمحمد (1385)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (اصول و مبانی کلی نظام)، تهران: میزان.
هاشمی، سیدمحمد (1390)، حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، تهران: میزان.
 
“Crisis in Democracy”, Available Online at: <http://www.k12.ny.usschigh_schoolteachersmichelle_foxCrisis_in_Democracy.pdf>.
“Totalitarism: Case Study: Stalinist Russia”, Availablie Online at: