نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه سمنان، ایران

چکیده

طه ‏عبدالرحمان ازجمله اندیشمندان و نظریه‏ پردازان نوگرای اسلامی است که با نقد اخلاقی مدرنیته، مخالفت با اخلاق سکولار، و مبناقرار‏دادن اسلام، به‏ویژه در حوزة اخلاق، درپی نوسازی سنت‏‌هاست. او معتقد است بیداری اسلامی نیازمند پشتوانة فکری و نوسازی براساس تعقلی مبتنی‏بر تجربة معنوی و گذر از مراتب سه گانة عقل است. عبدالرحمان شرع ـ عقل مسدّد ـ را اصل و داشتن تجربة عرفانی ـ عقل مؤیّد ـ را شرط کمال اخلاق معرفی می کند تا درنهایت نظریة سیاسی «ولایت فقیه تجربی» را در کتاب روحالدین ارائه دهد. نگارنده در این مقاله می کوشد، با بررسی یکی از مهم ترین آثار عبدالرحمان، کنش دینی و نوسازی عقل، نظریة مراتب سه‏ گانة عقلانیت او را با دیدگاهی انتقادی بازبینی کند و نشان می‏دهد مؤلف با نپرداختن به بحث حسن و قبح عقلی جایگاه عقل ـ عقل مجرد ـ را در اخلاق نادیده گرفته است. نگارنده در این مقاله هم‏چنین توضیح می‏دهد که چرا پشتوانة فکری پیش‏نهادی وی برای بیداری اسلامی می تواند آسیب ‏های سیاسی و اجتماعی به‏ هم‏راه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book Religious Practice and Renewal of the Reason

نویسنده [English]

  • Saba Fadavi

PhD in Mysticism and Sufism, Semnan University, Semnan, Iran

چکیده [English]

Taha Abdurrahman is one of the modern Islamic thinkers and theorists, who wants to renovate traditions by criticizing the ethics of modernity, secular ethics and putting Islam in the basis, especially in ethics. He believes that the Islamic awakening needs intellectual backing and modernization based on a spiritual experience by passing the triple levels of reason, and on this basis, he said in the book of Rohuddin about the theory of "The empirical Velayat-e-Faqih", that is based on the mystical experience. The present article tries to review and analyze one of the most important works of Abdurrahman Religious Practice and Renewal of the Reason (1989)- and shows that the author, by not discussing the good and bad reasons, has ignored the place of reason - the single mind - in morality; and why his proposed intellectual support for the Islamic awakening could cause political and social damages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Experimental Velayat-e-Faqih
  • Islamic Awakening
  • Religious Practice and Renewal of the Reason
  • Rationality
  • Spiritual Experience
استیس والتر. ت (1388)، عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
بدرلو، زهرا (1395)، «گذار از اخلاق سکولار به اخلاق ایمانی؛ نقدها و ره‏یافت‏‏های طه عبدالرحمن»، نقد کتاب اخلاق علوم تربیتی و روانشناسی، ش 5.
بیگی ملک‏آباد، هادی (1390)، «نگرشی بر اندیشه و نظام فکری طه عبدالرحمن، اندیشمند معاصر مغربی»، معرفت، ش 162.
بیگی ملک‏آباد، هادی (1391)، «بررسی و نقد طرح فکری و اندیشه‏‏های طه عبدالرحمن، متفکر معاصر مغربی»، معرفت، ش 181.
بیگی ملک‏آباد، هادی (1391)، «روش‏شناسی نظریة عقلانیت طه عبدالرحمن»، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش 10.
پورجوادی، نصرالله (1394)، دریای معرفت، تهران: هرمس.
جهانگیر، کیومرث و حسن ملکی (1394)، «بیداری اسلامی، ریشه‏ها و زمینه‏ها»، سیاست، ش 246.
عبدالرحمان، طه (1396)، کنش دینی و نوسازی عقل، ترجمة هادی بیگی، تهران: ترجمان علوم انسانی.
عین‏‏القضات، عبدالله بن محمد (1385)، دفاعیات و گزیدۀ حقایق عین‏القضات همدانی، ترجمة قاسم انصاری، تهران: منوچهری.
فوزی، یحیی (1392)، «جریان‏شناسی فکری جنبش بیداری اسلامی»، مطالعات انقلاب اسلامی، ش 33.
قیصری، داود (1375)، شرح فصوص الحکم، تحقیق سیدجلال آشتیانی، تهران: علمی و فرهنگی.
کتز، استیون (1383)، گزیدة مقالات: ساختگرایی سنت و عرفان، ترجمه و تحقیق سیدعطا انزلی، قم: آیت عشق.
مرادی، مجید (1386)، «پرونده (طه عبدالرحمن، فیلسوف ناساز مغربی): گزارش احیای عقل دینی (گزارشی از اندیشه‏‏های فلسفی طه عبدالرحمن)»، کتاب ماه فلسفه، ش 1.
میرزاده، فرامرز (1393)، «اندیشة‏ انقلابی و بیداری اسلامی»، سیاست، ش 32.