نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران

چکیده

نگارندۀ این مقاله کتاب کندوکاوی در جامعه‌شناسی ادبیات اثر فرهنگ ارشاد را از لحاظ انتقادی بررسی کرده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که به‌علت ناآشنایی عمیق با اصطلاحات ادبی، درآمیختن نظریه‌ها و مکتب‌های ادبی، و شناخت ناکافی از جریان‌ها، سبک‌ها، انواع ادبی، و غیره این کتاب تقریری مناسب از جامعه‌شناسی ادبیات به‌دست نمی‌دهد و نمی‌توان مطالب طرح‌شده در آن را قابل‌اعتماد دانست؛ به‌ویژه این‌که این اثر درجایگاه کتاب درسی منتشر شده است. به‌علت آشنانبودن ژرف با ادبیات، پاره‌ای از جریان‌ها و نظریه‌های مرتبط با جامعه‌شناسی ادبیات به‌کناری نهاده شده‌اند و نیز به‌علت غورنکردن در متون ادبی آثار موردبررسی به‌دقت انتخاب نشده‌اند. در پاره‌ای موارد نیز علت بحث دربارۀ مسائل ادبی در جامعه‌شناسی ادبیات تبیین نشده است و نخستین پرسش‌ها درباب اهمیت برخی مباحث ادبی، هم‌چون انواع ادبی در جامعه‌شناسی ادبیات، بدون پاسخ مانده‌اند. خطاهای متعدد درباب مباحث ادبی نشان از آن دارد که نویسندة کتاب نه در انجام و نه در فرجام پژوهش از راه‌نمایی مشاوران ادبی بهره نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

From Sociology to Literature: A Critical Analysis of the Book “An Exploration of the Sociology of Literature”

نویسنده [English]

  • Hashem Sadeghi Mohsenabad

Assistant Professor of Persian Language and Literature, Neyshabur University, Neyshabur, Iran

چکیده [English]

The present paper aims to critically analyze the book “An Exploration of the Sociology of Literature” written by Farhang Ershad. It was found that the book’s content is not reliable because of the lack of deep knowledge of literary terms, the mixing of literary theories and schools, and the lack of adequate understanding of literary movements, styles, and types. This is especially true, given the fact that it is published as a textbook. For the above reasons, some of the sociologically-related literary theories and movements were disregarded. The works under study were not properly chosen because of the lack of a deep understanding of literary works. In some cases, the reasons for the discussion of the sociological issues in literature were not provided, and even some preliminary key literary questions, such as literary genres in the sociology of literature, remained unanswered. Different mistakes about literary issues indicated that the author has not benefited from literary advice in doing the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of Literature
  • Interdisciplinary Research
  • Literary Genres
  • Literary Terms
  • Literary Theories
آدورنو، و. تئودور (1396)، «سخنی پیرامون شعر غنایی و اجتماع»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 222-242.
ارشاد، فرهنگ (1391)، کندوکاوی در جامعه‌شناسی ادبیات، تهران: آگه.
انوشیروانی، علیرضا (1392)، «مطالعات بینارشته‌ای ادبیات تطبیقی»، ادبیات تطبیقی (ویژه‌نامۀ فرهنگستان ش 7، 3-9.
پوینده، محمدجعفر (1396)، «کوهلر: چشم‌اندازی نو در جامعه‌شناسی ادبیات»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 205.
تادیه، ژان ایو (1390)، نقد ادبی در قرن بیستم، تهران: نیلوفر.
خورسندی طاسکو، علی (1396)، گفتمان میان‌رشته‌ای دانش، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رپکو، آلن (1396)، پژوهش میان‌رشته‌ای: نظریه و فرایند، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
زالامانسکی، هانری (1396)، «بررسی محتواها، مرحله‌ای اساسی در جامعه‌شناسی ادبیات معاصر»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 242-251.
زیما، و. پیر (1396)، «جامعه‌شناسی رمان از دیدگاه یان وات، لوکاچ، ماشری، گلدمن، باختین»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 138-178.
لوکاچ، گئورگ (1393)، رمان تاریخی، ترجمة امید مهرگان، تهران: ثالث.
کوهلر، اریش (1396)، «تزهایی دربارة جامعه‌شناسی ادبیات»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 211-222.
گلدمن، لوسین (1396)، «جامعه‌شناسی ادبیات»، در: درآمدی بر جامعه‌شناسی ادبیات، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: چشمه، 57-71.
گلدمن، لوسین (1371) جامعه‌شناسی ادبیات (دفاع از جامعه‌شناسی رمان)، ترجمة محمدجعفر پوینده، تهران: هوش و ابتکار.