نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

نگارندۀ این مقاله ضمن مرور کتاب دو جستار دربارۀ فلسفۀ سیاسی فمینیسم و روند کاریِ سه نویسندۀ آن، که از نظریه‌پردازان فمینیستی‌اند، رویکردهای رادیکال، لیبرال، و جامعه‌گرا را در نظریه‌های فمیسنیتی نیز بررسی می‌کند و در این بررسی مباحث کتاب را با نگاهی انتقادی مرور می‌کند. هم‌چنین، تجدیدنظرطلبی فمینیستی‌ای را که در جستار دوم کتاب طرح شده است با نمونه‌هایی از تجدیدنظرطلبی جهان سوم‌گرا و غیرغرب‌گرا، مثلاً موهانتی در هند و انلویه در مالزی، مقایسه می‌کند. حاصل بحث این‌که نظریۀ فمینیستی طرح‌شده در جستار یکم کتاب اگرچه ادعای عبور از غرب را دارد، به‌صورت ایدئولوژیک غربی است؛ یعنی باور و جهان‌بینی اروپا ـ آمریکایی دارد. نگارندۀ نظریۀ اجتماعی جستار دوم نیز اشارۀ فشرده‌ای به ارکان فمینیسم جامعه‌گرا دارد و با این‌که چندان حوزه‌های اجتماعی غیرغربی را بررسی نکرده است، بیان می‌دارد که زمینۀ طرح آن در جوامعی که ارکان جامعۀ مدنی در آن‌ها قوّتی دارد فراهم است. روش انجام این پژوهش به‌صورت توصیفی است و در آن با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای به‌دنبال خوانش نقدگونۀ کتاب هستیم تا نکات مثبت و منفی آن را دریابیم. هدف نگارندۀ این مقاله یافتن نقاط فراز و فرود و به‌تعبیری درستی و نادرستی ادعاهای نویسندگان کتاب دربارۀ زنان و زنانه‌نگری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An introduction and Critique on the Book "Two Essays on Political Philosophy of Feminism"

نویسنده [English]

  • Seyede Motahare Hosseyni

Associated Professor of Payam Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This article reviewed the book "Two Essays on Political Philosophy of Feminism", and also overviewed the works of 3 writers of the book and its translator. The writers are feminist theatricians with radical, liberal, and social approaches to feminism, and I critically overviewed their approaches. Then I compared the feminist revision which was discussed in the second essay of the book with some samples of revisionist movements and theories in third-world and non-western communities like theories of Muhanti in India and Enloe in Malaysia. The result of this article is that even if the feminist theory of the first essay claim to pass from just-western feminist theory, ideologically is western yet, which means it believes in European- American worldview. Also, the social theory of the second essay shows the basics of social feminism in summary, yet specialized to western societies, but it can be useful to non-western societies with powerful civil societies. The methodology of this article is descriptive and uses bibliotic resources to review the book critically and see what the forte and poverty of the book's essays. My purpose is to find accessibility, correctness, and incorrectness of the discussion of the book and its writes claims about women and feminism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liberal Feminism
  • Radical Feminism
  • Feminist Revision
  • Multiculturalism
  • Post-westernize
آکوچکیان، احمد (1383)، پیش‌نویش منشور جایگاه زن در فرایند توسعۀ کشور، تهران: مرکز امور مشارکت زنان ریاست‌جمهوری.
اسمیت، مری جی (1385)، «آیا فمینیسم لیبرال غربی برای زنان خوب است؟» حوراء، ش 20.
اعزازی، شهلا (1386)، فمینیسم و دیدگاه‌ها، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
انصاری، منصور (1379)، «شهروندی چندفرهنگی، نظریۀ لیبرالی حقوق اقلیت‌ها»، مطالعات ملی، ش 6.
بیسلی، کریس (1385)، چیستی فمینیسم؛ درآمدی بر نظریۀ فمینیستی، ترجمۀ محمدرضا زمردی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
پاک‌نیا، محبوبه (1389)، «لیبرالیسم و فمینیسم لیبرال ـ رادیکال در سدۀ 19»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، س 8، ش 2.
پودراتچی، مصطفی (1380)، مجموعۀ مقالات کارگاه آموزشی مشارکت زنان، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی و مرکز امور مشارکت زنان ریاست‌جمهوری.
تقی‌لو، فرامرز (1386)، «تنوع قومی، سیاست چندفرهنگی و الگوی شهروندی: بررسی موردی ایران معاصر»، مطالعات ملی، ش 35.
توانا، محمدعلی و فرزاد آذرکمند (1393)، «سوبژکتیویتۀ زن و رهایی در اندیشۀ زولیا کریستوا: ایده‌ای برای مشارکت امر نشانه‌ای خلاق در عرصۀ عمومی نمادین»، زن در توسعه و سیاست، ش 2.
حبیبی، شهلا و صدرالدین بلادی (1377)، مبنای برنامه‌ریزی با رویکرد جنسیتی، تهران: ریحانة نبی (ص).
خانی، جمیله (1385)، جنسیت و توسعه، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ذوالفقاری، ریحانه (۲۵ بهمن ۱۳۹۱)، «معرفی کتاب دو جستار دربارۀ فلسفۀ سیاسی فمینیسم»، مهرخانه: <http://mehrkhane.com/fa/news/5588>.
رسولی، محمد (18 تیر 1392)، «نگاهی به تأثیرگذارترین آثار سیاسی/ بخش پانزدهم معرفی و نقد کتاب شهروندی چندفرهنگ اثر ویل کملیکا»: <http://anthropology.ir/node/18779>.
رودگر، نرجس (1388)، فمینیسم؛ تاریخچه، نظریات، گرایش‌ها، نقد، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات زنان.
فارسیجانی، فاطمه (1372)، پانزدهمین کنفرانس اروپا در زمینۀ ادارۀ امور دولتی و توسعۀ پایدار: نقش جامعۀ زنان در روند توسعۀ اقتصادی، تهران: سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
کار، مهرانگیز (1380)، مشارکت سیاسی زنان؛ موانع و امکانات، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
محمدی اصل، عباس (1381)، جنسیت و مشارکت: درآمدی بر جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان ایرانی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
ماتلین، مارگارت دبلیو (1390)، روا‌ن‌شناسی زنان، ترجمۀ شهناز محمدی، تهران: روان.
محمدی، نعیما و علی‌محمد حاضری (1395)، «تأملی نظری درباب موانع توسعۀ فمینیسم اسلامی»، جامعه‌شناسی ایران، ش 4.
مردیها، مرتضی (1384)، «فمینیسم و رمانتیسم»، پژوهش زنان، ش 2.
مردیها، مرتضی (1387)، «مبانی فلسفی فمینیسم رادیکال»، فصل‌نامۀ سیاست، ش 2.
مشیرزاده، حمیرا (1381)، «فمینیسم در عرصۀ سیاست گفتمان»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 57.
منسبریج، جین، سوزان مولر اوکین، و ویل کیملیکا (1387)، فلسفۀ سیاسی فمینیسم، ترجمۀ نیلوفر مهدویان، تهران: نشر نی.
مولر اوکین، سوزان (۱۳۹۲)، «عقل و احساس در عدالت‌اندیشی»، ترجمۀ محمد حقانی فضل، فصل‌نامۀ ترجمان علوم انسانی.
نصرت خوارزمی، زهره، فاطمه قاسمپور، و حنانه نصرت خوارزمی (1399)، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، ش 4.
 
Enloe, Cynthia (May 22, 2012), “Militarization, Feminism and the International Politics of Banana Boat”: <www.theory-talks.org/2012/05/theory-talk-48.html>.
Godwin, Jeff and Jams M. Jasper (2015), The Social Movements Reade, Cases and Concepts, third edition, Wiley Blackwell.
Moller Okin, Susan (1994), “Gender Inequality and Cultural Differences”, Political Theory, vol. 22, no. 1.
Mansbridge, Jane J. (October 26, 2021), “Harward Kennedi School of Government”:
<www.hks.harvard.edu/about/faculty-staff-directory/jane-mansbridge>.
Mansbridge, Jane and Susan Moller Okin (1996), “Feminism as a Political Movement”, in: A Companion to Contemporary Political Philosophy, Wiley-Blackwell.
Mansbridge, Jane (July 16, 2021):
<https://scholar.google.com/citations?user=9CYI9UgAAAAJ&hl=en>.
Mansbridge, Jane (1999), “Should Blacks Represent Blacks and Women Represent Women? A Contingent ̒Yes᾿”, The Journal of Politics, vol. 61, no. 3.
Mansbridge, Jane and Katherine Flaster (2005), “Male Chauvinist, Feminist, Sexist, and Sexual Harassment: Different Trajectories in Feminist Linguistic Innovation”, American Speech, vol. 80, no. 3.
Squires, Judith and Susan Moller Okin (Friday 26 March 2004), “Academic who Defined the Terms of Feminist Political Theory for Three Decades”, The Guardian:
<www.theguardian.com/news/2004/mar/26/guardianobituaries.highereducation>.
Tickner, Ann (April 22, 2013), “Tickner on Feminist Philosophy of Science, Engaging the Mainstream, and (still) Remaining Critical in/of IR”:
<www.theory-talks.org/2013/04/theory-talk-54.html>.
Trei, Lisa and Okin (Mar 9 2004), “Feminist Political Thinker Dies”, Stanford Report:
<http://news.stanford.edu/news/2004/march10/obitokin-310.html>.
Whittier, Nancy (2015), “Sustaining Commitment among Radical Feminists”, in: The Social Movements Reade, Cases and Concepts, Jeff Godwin and Jams M. Jasper, Third Edition, Wiley Blackwell.
Zalewski, Marysia (April 16, 2009), “Unsettling IR, Masculinity and Making IR Theory Interesting (again)”: <www.theory-talks.org/2009/04/theory-talk-28.html>.
<http://ksgfaculty.harvard.edu/faculty/cv/JaneMansbridge.pdf>.
<http://queensu.academia.edu/WillKymlicka>.
<http://queensu.academia.edu/WillKymlicka>.